Ζέφη Δημαδάμα*: Κίνημα #metoo και αναπόφευκτα ερωτήματα

Χωρίς καμιά αμφιβολία ή επιφύλαξη,  συνεχίζουμε να στηρίζουμε, το κίνημα #Metoo σε κάθε τομέα, γιατί αν “σβήσει” τότε θα κλείσουν ερμητικά τα στόματα των γυναικών που υπομένουν βία και κακοποίηση!
Οι αποκαλύψεις των γυναικών αλλά και των ανδρών σε όλους ανεξαιρέτως τους χώρους για προσβλητικές και απαξιωτικές συμπεριφορές, για παρενόχληση, για σωματική και σεξουαλική κακοποίηση δεν σταματούν. Κάθε μέρα ακόμη και στα “ψιλά γράμματα” μαθαίνουμε για μια ακόμη περίπτωση κακοποίησης.
Δεν ξεχνάμε ότι η βία κατά των γυναικών με διαφορετικές μορφές αποτελεί ένα από τα κορυφαία ζητήματα που απασχολούν για δεκαετίες το φεμινιστικό κίνημα και ένα από τα πολλά αιτήματα των σοσιαλιστικών κομμάτων για τα δικαιώματα των γυναικών.
Ωστόσο, θα πρέπει να δυναμώσουν κι άλλο  οι ψίθυροι και οι φωνές και να μετατραπούν σε καταγγελίες. Όλο και περισσότερες γυναίκες παραδέχονται κάποιο περιστατικό που τους έχει συμβεί, που έχουν αντιμετωπίσει και έχουν “θάψει”  βαθιά μέσα τους. Λιγότερες το έχουν παραδεχθεί και ακόμη λιγότερες τα έχουν καταγγείλει… Είναι συγκλονιστικά τα περιστατικά γυναικών κάθε ηλικίας και μορφωτικού επιπέδου που ήρθαν κατά τη διάρκεια της ζωής τους αντιμέτωπες με ανάλογες εμπειρίες.
Αν και το κίνημα #metoo ήρθε στη χώρα μας με  καθυστέρηση έχουμε πλέον τις πρώτες καταδίκες. Όμως δεν μπορούμε να αγνοήσουμε και τις σκιές που τις συνοδεύουν: Η αποφυλάκιση του βιαστή ανηλίκων Δ. Λιγνάδη μέχρι την εκδίκαση της έφεσης έχει προκαλέσει δικαιολογημένες αντιδράσεις και η αθώωση του προπονητή μόνο για ασέλγεια και όχι για βιασμό ανήλικης αθλήτριας επίσης, αν και σε πολύ μικρότερη κλίμακα. 
Το ερώτημα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε είναι αν το ελληνικό #metoo εκτός από την ταχύτητα  στην εκδήλωσή του έχει και άλλα ελλείμματα. Η ολυμπιονίκης Σοφία Μπεκατώρου, η γενναία γυναίκα που άνοιξε τον κύκλο των αποκαλύψεων, έχει εκφράσει την απογοήτευσή της για την έκταση και το βάθος της κάθαρσης στο χώρο του αθλητισμού. Τι ακριβώς συμβαίνει; Τι εμποδίζει την πλήρη διαλεύκανση και τον καταλογισμό ευθυνών; Υπάρχουν παράγοντες και συμφέροντα που προστατεύουν δράστες, νοσηρές νοοτροπίες και παράνομες πρακτικές; 
Δεν είναι το μόνο σκληρό ερώτημα που αιωρείται. 
Εκτός από το χώρο του αθλητισμού και του πολιτισμού, γιατί το κίνημα #metoo δεν υπάρχει πουθενά; Δεν έχει εκδηλωθεί, άραγε, σεξουαλική βία, σε οποιαδήποτε μορφή, στα ΜΜΕ, στην πολιτική, στην τηλεόραση, σε πανεπιστήμια, σε σχολεία, σε δικαστήρια, σε νοσοκομεία; Πώς συμβαίνει εκεί οι καταγγελίες να είναι τόσο λίγες και να ξεχνιούνται τόσο γρήγορα; Και τι συμβαίνει σε χώρους ψυχαγωγίας και εστίασης, στον κλάδο του τουρισμού, στο εμπόριο, εκεί όπου κάθε εργαζόμενη είναι μόνη της και δεν υπάρχει κανένα πλαίσιο προστασίας της εφόσον θελήσει να καταγγείλει σεξουαλική παρενόχληση ή κάτι συναφές; 
Αν βρούμε το θάρρος και την ειλικρίνεια να αντιμετωπίσουμε αυτά τα ερωτήματα, θα μπορούμε να περάσουμε στο επόμενο βήμα που είναι η θεσμική υποστήριξη του Κινήματος #metoo. 
Μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει καμία σοβαρή συζήτηση για την εκπαίδευση που πρέπει να αποκτήσει η αστυνομία για να “υποδέχεται” αποτελεσματικά καταγγελίες για ενδοοικογενειακή βία, ούτε για την ανάπτυξη δικτύου κοινωνικών υπηρεσιών ώστε να μπορεί να αρθρωθεί αίτημα για βοήθεια από μια γυναίκα που απειλείται, εκφοβίζεται, κακοποιείται και υποφέρει σιωπηλά αλλά και, με όρους εχεμύθειας, από όποιον έχει διαπιστώσει ότι συμβαίνει κοντά του κάτι τέτοιο και θέλει να κρούσει κώδωνα κινδύνου χωρίς να εκτεθεί. 
Χωρίς θεσμική ωρίμανση θα χαθούμε στις συζητήσεις για το αν η ΠτΔ στήριξε τον Λιγνάδη (αν είναι δυνατόν!) και αν τα πανό “βιαστής είναι” συνιστούν “λαϊκισμό” (αν είναι δυνατόν!). 
Θεωρώ ότι η ευθύνη της πρωτοβουλίας ανήκει στα κόμματα. Και επειδή η κυβέρνηση προφανώς δεν έχει την πολιτική βούληση να κάνει ό,τι χρειάζεται, η αντιπολίτευση οφείλει, όχι απλώς να ασκεί κριτική στην αδράνεια ή και την υποκρισία, αλλά κυρίως να παρουσιάσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο που θα περιλαμβάνει καλές πρακτικές από το εξωτερικό και ελληνικές προτάσεις μετά από διαβούλευση με τεχνοκράτες που έχουν εμπειρία και γνώση σε  αυτά τα θέματα.
Έχοντας η ίδια εργαστεί συστηματικά στα ζητήματα αυτά, έχοντας λάβει πρωτοβουλίες με τη συνδρομή και στήριξη της Φώφης Γεννηματά, πιστεύω ακράδαντα ότι το ΠΑΣΟΚ πρέπει και θα πρωτοστατήσει προς αυτή την κατεύθυνση συμπαρασύροντας πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις.

* Η Ζέφη Δημαδάμα είναι διδάσκουσα στο τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών & Περιφερειακών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αντιπρόεδρος Γυναικών Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος, Μέλος της ΚΕ του ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής

Δείτε τα 69 προηγούμενα άρθρα και συνεντεύξεις της Ζέφης Δημαδάμα