Categories: Άρθρα

Παναγιώτης Καρκατσούλης: Ο υπαλληλικός Κώδικας του αύριο

Ο ελληνικός υπαλληλικός κώδικας (ΥΚ) παρουσιάζει δύο χαρακτηριστικά γνωρίσματα: αφενός, ενσωματώνει τις αρχές του φιλελεύθερου κράτους δικαίου εις ό,τι αφορά τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των δημοσίων υπαλλήλων. Αφετέρου, υπολείπεται της ενσωμάτωσης σύγχρονων διοικητικών μεθόδων και εργαλείων που μπορούν να οδηγήσουν στην αποτελεσματικότητα, στην αποδοτικότητα και στην αξιοκρατία. 
Τι είναι, όμως, εκείνο, που παρά τις αλλεπάλληλες προσπάθειες από διαφορετικές πολιτικές δυνάμεις και σε διαφορετικό ιστορικό χρόνο εμποδίζει τη σύγκλιση του ελληνικού ΥΚ με τους αντίστοιχους άλλων Δυτικών χωρών;
Εν πρώτοις, η μη ενσωμάτωση της αρχής της διαφοροποίησης. Σήμερα, ο ΥΚ εφαρμόζεται αδιαφοροποίητα σε ότι συνομολογείται ως δημόσιος τομέας. Με βάση όμως, μία διοικητική οπτική που θα ταξινόμησε τους δημόσιους φορείς αναλόγως του έργου που κάνουν και των υπηρεσιών που παρέχουν, θα έπρεπε ο ΥΚ να διαφοροποιούσε, αναλόγως, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις, τους τρόπους εισόδου, ανέλιξης και κινητικότητας καθώς και τις πειθαρχικές ποινές. Ένας υπάλληλος γραφείου με ευθύνη την ταξινόμηση τιμολογίων δεν θα πρέπει να έχει το ίδιο πλαίσιο λειτουργίας και οργανώσεις με έναν ιπτάμενο μαχητικού αεροσκάφους ή με έναν νευροχειρουργό. παρόλο πού ισοπεδωτική εφαρμογή του ΥΚ Αντισταθμίζεται από την επικράτηση ειδικών διατάξεων ή και άτυπων μορφών οργάνωσης, δεν αρκεί, αφού αυτές εφαρμόζονται, συχνά, μεροληπτικά.
Η έλλειψη κουλτούρας εφαρμογής των αρχών και των ρυθμίσεων αποτελεί ένα δεύτερο σοβαρό λόγο που δεν επιτρέπει τη σύγκλισή μας με τους άλλους κώδικες και αναπτυγμένες δημόσιες διοικήσεις. είναι γνωστό ότι η μη εφαρμογή των νόμων που θεωρείται οιονεί ενδημική ασθένεια του ελληνικού διοικητικού συστήματος βρίσκει την εφαρμογή της και στην περίπτωση του ΥΚ. Παρόλο που η ελληνική κοινωνία κατάφερε να διαψεύσει τη δοξασία αυτή τη δημιουργία του ΑΣΕΠ, της Ανεξάρτητης Αρχής που εφάρμοσε και συνεχίζει να εφαρμόζει τις διατάξεις του Συντάγματος και του ΥΚ που εγγυώνται την ισότιμη και αδιαμεσολάβητη πρόσβαση κάθε Έλληνα / Ελληνίδας στο ελληνικό δημόσιο, εξακολουθούν να υπάρχουν σοβαρότατα ελλείμματα εφαρμογής όσων ο κώδικας διαλαμβάνει.
Ο νομικισμός είναι ένας τρίτος αρνητικός παράγοντας για τη διοικητική ανάπτυξη. Είναι η αντίληψη και πρακτική σύμφωνα με την οποία καθετί που επιτρέπεται πρέπει να περιγράφεται με εξαντλητικό τρόπο σε διατάξεις νόμων. Αυτό περιορίζει δραστικά τη διακριτική ευχέρεια της διοικήσεως και οδηγεί σε πολυνομία και κακονομία. Η βάση του νομικισμού είναι η κρίση εμπιστοσύνης μεταξύ του κράτους και των συναλλασσομένων πολιτών. Σημαντικό ρόλο στην καλλιέργειά της παίζει η καλλιεργούμενη εχθροπάθεια μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού τομέα από μερίδα ιδεοληπτικών κοινωνικών εταίρων.
Τελευταίος αλλά όχι εσχάτως παράγοντας διοικητικής καχεξίας είναι ο πελατειασμός. Παρόλο που η Ελλάδα δεν χαρακτηρίζεται, πια, από πελατειακά συστήματα λατινοαμερικάνικου τύπου, εξακολουθούν να υπάρχουν σοβαροί θύλακοι πελατειακών διευθετήσεων. Οι διοικήσεις των νομικών προσώπων που εποπτεύονται από υπουργεία και ΟΤΑ και οι μετακλητοί, ο αριθμός των οποίων αυξάνεται, αποτελούν τέτοια χαρακτηριστικά παραδείγματα.

Βασίλης Φουρτούνης

Recent Posts

Ζωή Κάλτσου*: Σύσταση νέων οργανικών θέσεων νηπιαγωγών – Παρά την υποχρεωτική φοίτηση στα Νηπιαγωγεία χιλιάδες κενά καλύπτονται από αναπληρωτές!!!

Έχουν περάσει επτά χρόνια από τη θέσπιση της δίχρονης υποχρεωτικής εκπαίδευσης στο Νηπιαγωγείο (Ν. 4521,…

5 ώρες ago

ΔΟΕ: Οι εκπαιδευτικοί αντιμετωπίζονται ως εργαζόμενοι β΄ κατηγορίας και στα εργασιακά θέματα και στις υπηρεσιακές μεταβολές.

Το Δ.Σ. της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδος (Δ.Ο.Ε.) στην τελευταία συνεδρίασή του συζήτησε, για μια ακόμη…

11 ώρες ago

Νίκος Φασφαλής: Μεταθέσεις 2025

Με ανακοίνωσή του ο αιρετός του Κεντρικού Υπηρεσιακού Συμβουλίου Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης (ΚΥΣΠΕ), με την παράταξη…

11 ώρες ago

Νίκος Τσούλιας*: Η Φυσική, Χημεία, η Βιολογία, η Γεωλογία δεν είναι μόνο μαθήματα

Η σχέση μας με τα μαθήματα της εκπαίδευσης είναι κάπως ιδιότυπη. Είναι μια σχέση θεσμική,…

13 ώρες ago

Βρέθηκε πρώτη φορά από τους επιστήμονες από τις αιτίες του Πάρκινσον και ίσως πρόκειται για μια τεράστια ανακάλυψη

Καθοριστική για τον άνθρωπο μπορεί να αποδειχθεί μια νέα ανακάλυψη που έκαναν επιστήμονες σχετικά με…

13 ώρες ago

Θεσσαλονίκη: Δούκας, Αράπογλου, Μαγκριώτης, Στεργίου, Μπέγκας, Ξενίδης, συζήτησαν για τις πολιτικές Βιώσιμων και Ανθεκτικών Πόλεων

Η Κίνηση Προοδευτικοί Πολίτες για την Ανάπτυξη της Κεντρικής Μακεδονίας στα πλαίσια του 33ου Money Show, διοργάνωσε…

19 ώρες ago