Το χάος των αεροπορικών ταξιδιών στην Ευρώπη και τον κόσμο, που μπορεί να απειλήσει και την Ελλάδα

Σε όλα τα αεροδρόμια της Ευρώπης επικρατεί ένα πρωτοφανές χάος με πτήσεις να ακυρώνονται καθημερινά, αεροπλάνα να καθυστερούν, επιβάτες να ταλαιπωρούνται και αποσκευές να πηγαινοέρχονται. Αυτό το φαινόμενο παρουσιάζεται σε όλους τους κομβικούς αερολιμένες. Από το Λονδίνο έως το Άμστερνταμ και το Βερολίνο, στα αεροδρόμια διαδραματίζονται πρωτοφανείς σκηνές, την ώρα που η ταξιδιωτική βιομηχανία της Ασίας εξακολουθεί να κινείται με ρυθμούς Covid-19 και οι ΗΠΑ υποφέρουν από έλλειψη πιλότων. Ειδικά μέσα στις διακοπές, η Ευρώπη, για τα καλά  στο «μάτι του κυκλώνα» όλων αυτών των προβλημάτων. 
Είναι χαρακτηριστικό ότι από τον Απρίλιο, η Ευρώπη καταγράφει υπερδιπλάσιες ακυρώσεις συγκριτικά με αυτές των αμερικανικών αερομεταφορέων. Οι πτήσεις που ακυρώθηκαν μόνο τον Ιούνιο ανήλθαν σε 7.870 – μιλάμε για πτήσεις από τη Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία και αλλού – και είναι σχεδόν τριπλάσιες από τις ακυρώσεις της ίδιας περιόδου του 2019.
Και σν αν μην έφτανε αυτό, λόγω της ενεργειακής κρίσης και της αβεβαιότητας οι ναύλοι είναι ακόμα και υπερτριπλάσιοι σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2021. Για παράδειγμα, οι τιμές από το Παρίσι προς τη Νέα Υόρκη έχουν τριπλασιαστεί από τον Μάρτιο του 2019.
Οι τόσες πολλές ακυρώσεις οφείλονται στην ανάκαμψη των αεροπορικών ταξιδιών η οποία  ήταν πιο γρήγορη του αναμενομένου και αιφνιδίασε τις αεροπορικές εταιρείες που αντιμετώπιζαν τεράστιες ελλείψεις προσωπικού, μετά τις εκτεταμένες περικοπές που είχαν κάνει εν μέσω πανδημίας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα αντί να κερδίζει καθημερινά έδαφος η παγκόσμια αεροπορική βιομηχανία, τη βλέπουμε να  παραπαίει, μη μπορώντας να ικανοποιήσει τη ζήτηση, μετά από τη χειρότερη ταξιδιωτική ύφεση που έχει καταγραφεί ποτέ. Και έτσι ταξίδια ρουτίνας μετατρέπονται για πολλούς σε «οδύσσεια». 
Ένα άλλο πρόβλημα α που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι αεροπορικές εταιρείες είναι το γεγονός ότι οι εργαζόμενοί τους ζητούν αυξήσεις, λόγω της αύξησης του πληθωρισμού. Έτσι πολλές εταιρείες δεν ανταποκρίνονται σε αυτό το αίτημα και οι υπάλληλοι κατεβαίνουν σε απεργίες. Τα πληρώματα καμπίνας της Ryanair σε Ισπανία, Πορτογαλία και Βέλγιο έκαναν τριήμερη απεργία την προηγούμενη εβδομάδα, και ακολούθησαν συνάδελφοί τους στη Γαλλία και την Ιταλία. Και έχουν προγραμματιστεί περισσότερες απεργιακές κινητοποιήσεις καθώς η γηραιά ήπειρος εισέρχεται στην περίοδο αιχμής των διακοπών.
Και δεν είναι μόνο οι εργαζόμενοι στις αερογραμμές που απεργούν. Η υπηρεσία πολιτικής αεροπορίας της Γαλλίας, για παράδειγμα, διέταξε τη μείωση των πτήσεων από το αεροδρόμιο του Παρισίου, Charles de Gaulle, την Πέμπτη, λόγω της απεργίας των πυροσβεστών. 
Υπάρχει ελπίδα για λύση; Οι μεγάλοι «παίκτες» δεν βλέπουν φως στο τούνελ προς το παρόν. Ο διευθύνων σύμβουλος της γερμανικής Lufthansa, Carsten Spohr, προειδοποίησε ότι τα πράγματα πιθανότατα δεν θα επανέλθουν στην κανονικότητα μέχρι το τέλος του έτους, και ένας ακόμα κίνδυνος είναι πως η αναταραχή θα υπονομεύσει  και τις μελλοντικές κρατήσεις. 
Ποιο είναι η κατάσταση σε σχέση με τα οικονομικά των αεροπορικών εταιρειών; Σε αυτόν τον τομέα τα πράγματα δεν είναι καλά για να μην πούμε κάτι άλλο χειρότερο. Ενδεικτικό είναι πως οι επενδυτές πωλούν ομόλογα αεροπορικών εταιρειών, καθώς ένας κλάδος που υποτίθεται ότι θα επωφελούνταν από την αυξημένη ζήτηση για ταξίδια, αντιθέτως αντιμετωπίζει την «τέλεια καταιγίδα». Και παρά τη ζήτηση, τα χρέη εταιρειών – από την EasyJet έως τη Lufthansa – είναι μόνο λίγο πάνω από τα επίπεδα που θεωρούνται προβληματικά.
Σε ότι αφορά την έλλειψη προσωπικού η Γερμανία ανακοίνωσε ότι θα βοηθήσει την υποδοχή νέων υπαλλήλων για την ασφάλεια των αεροδρομίων, από χώρες όπως η Τουρκία, για να καλύψει το κενό που άφησαν όσοι παραιτήθηκαν εν μέσω πανδημίας. Στην Ιρλανδία, το υπουργείο Μεταφορών θέτει μέχρι και τον στρατό σε ετοιμότητα για να βοηθήσει με τις ελλείψεις προσωπικού στο αεροδρόμιο του Δουβλίνου.
Βέβαια πολλές αερογραμμές υποστηρίζουν ότι δεν πρόλαβαν να προετοιμαστούν κατάλληλα για την ανάκαμψη, εξαιτίας του Covid και των εναλλασσόμενων και συγκεχυμένων περιορισμών, των χρονοβόρων ελέγχων του ιστορικού πριν από κάθε πρόσληψη και της περιορισμένης βοήθειας που είχαν στη διάθεσή τους στην έξαρση της πανδημίας. Αλλά πολλές κυβερνήσεις δεν το δέχονται αυτό, απαντώντας ότι εναπόκειται στον κλάδο να βάλει τάξη μετά τις μεγάλες επιδοτήσεις που έλαβε εν μέσω πανδημίας. 
Έτσι φτάνουμε σήμερα να υπάρχει ένα πραγματικό χάος και οι μεγαλύτεροι κόμβοι της Ευρώπης καταγράφουν όλο και περισσότερες ακυρώσεις. Ενδεικτική είναι η περίπτωση της Lufthansa που δυσκολεύεται, αφότου μείωσε περίπου κατά ένα τρίτο το εργατικό της δυναμικού και απασχολεί πλέον μόνο 100.000 άτομα. Τώρα που το βόρειο ημισφαίριο απολαμβάνει το καλοκαίρι, η εταιρεία αντιμετωπίζει ελλείψεις σε πιλότους, πλήρωμα καμπίνας και προσωπικό εδάφους. Από 900 πτήσεις που είχε αρχικά ακυρώσει, ματαίωσε τελικά πάνω από 3.100 για τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Μιλάμε για το 4% της κίνησης κατά τη διάρκεια της θερινής κορύφωσης.
Η αύξηση της ζήτησης ήρθε απότομα σε μία περίοδο ακρίβειας, υγειονομικής αβεβαιότητας και κρίσης, κατά την οποία οι αερογραμμές είχαν ελλείψεις στο προσωπικό – τόσο από τις παλιότερες απολύσεις όσο και από τις παραιτήσεις. Και όσοι εργάζονται για τις αεροπορικές εταιρείες – σε γη και αέρα – ζητούν αυξήσεις, γνωρίζοντας πως το χρονικό παράθυρο των καλοκαιρινών διακοπών είναι μικρό, αφού το κόστος που ολοένα αυξάνεται μπορεί σύντομα να σπρώξει τον πλανήτη σε μια νέα κρίση με μειωμένη ζήτηση.
Τελειώνοντας να ρίξουμε μια ματιά στο τι συμβαίνει και στη χώρα μας. Παρατηρούμε ότι σε ορισμένα αεροδρόμια οι αριθμοί κίνησης έχουν φτάσει στα επίπεδα του 2019. Από τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών λένε πως «τα πράγματα πηγαίνουν κάπως καλύτερα». Ωστόσο ουδείς γνωρίζει τι επιφυλάσσει το αύριο: «Μέχρι στιγμής δεν αντιμετωπίζουμε προβλήματα στην εναέρια και επιβατική κίνηση» απαντά το γραφείο τύπου του «Ελ. Βενιζέλος», αλλά αναγνωρίζει ότι το ντόμινο στην ταξιδιωτική αλυσίδα μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα. Εκείνο που μπορεί να περιμένουμε στο επόμενο διάστημα είναι κυρίως καθυστερήσεις αφίξεων των αεροπλάνων από άλλα επιβαρυμένα ευρωπαϊκά αεροδρόμια. Από τον Μάιο έως τον Οκτώβριο δίνονται μπόνους σε ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας για όσο λιγότερες καθυστερήσεις σημειώνονται και σύμφωνα με προκαταρκτικά δεδομένα η ακρίβεια στις ώρες πτήσεων τον φετινό Ιούνιο βελτιώθηκε κατά 70% σε σχέση με το 2019. Αλλά το χάος από το εξωτερικό παραμονεύει και κανείς δεν μπορεί να κάνει τίποτα για αυτό.