Αναλυτικά η ομιλία Γιώργου Α. Παπανδρέου στη Συνεδρίαση της ΚΠΕ ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ:
Συντρόφισσες και Σύντροφοι,
Συναντιόμαστε σήμερα, σε μια συγκυρία ιδιαίτερα κρίσιμη, που εγκυμονεί μεγάλους κινδύνους και πρωτόγνωρες απειλές, ιδιαίτερα, αν δεν επικρατήσει σωφροσύνη και αν η ανθρωπότητα δεν επιδείξει προνοητικότητα και ευθύνη.
Η πανδημία είναι ακόμα εδώ, όσο και αν η κυβέρνηση κάνει ότι δεν το βλέπει, ενώ αποδομεί το δημόσιο σύστημα υγείας.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει προκαλέσει σεισμό σε όλο τον πλανήτη, με τρομερές επιπτώσεις, γεωπολιτικές, οικονομικές, ανθρωπιστικές.
Οι απανωτές κρίσεις που βιώνει η χώρα μας, η οικονομική, η προσφυγική, η υγειονομική, η ενεργειακή και τώρα η Ουκρανική, έχουν γονατίσει την κοινωνία, έχουν αυξήσει τις ανισότητες, μας οδηγούν χρόνια πίσω.
Και μέσα σε όλα αυτά, η δημοκρατία είναι πιο ευάλωτη από ποτέ, η μάλλον, λόγω του ότι ζούμε και την σταδιακή οπισθοχώρηση της δημοκρατίας, οι δυνάμεις του ανορθολογισμού και της δημαγωγίας επιχειρούν να εκμεταλλευτούν την ανασφάλεια ή και οργή των ανθρώπων για να αποκτήσουν πολιτική δύναμη.
Όλα αυτά τα δεδομένα, φέρνουν όλους εμάς, τις προοδευτικές δυνάμεις, αντιμέτωπους με μεγάλες προκλήσεις.
Πριν από λίγες μέρες, ήμουν στο Συμβούλιο της Ευρώπης, σε μια ιστορική συνεδρίαση όπου για πρώτη φορά μετά την περίπτωση της Ελλάδας επί Χούντας, αποβλήθηκε μια χώρα, η Ρωσία, επειδή παραβίασε τις αρχές του Συμβουλίου.
Θα σταθώ σε αυτό το σημείο, επειδή ο πόλεμος, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, έχει τεράστιες και μακροπρόθεσμες προεκτάσεις. Προεκτάσεις, οι οποίες θα είναι παρούσες ακόμα και αν όπως ελπίζουμε, μια συμφωνία βάλει τέλος στις αιματηρές συγκρούσεις.
Είναι γεγονός ότι, κανείς δεν περίμενε ότι θα φτάναμε ως εδώ. Δεν είναι κατανοητό με καμία λογική, το γιατί ο Πρόεδρος Πούτιν επέλεξε να πολεμήσει έναν αδελφό λαό, καταστρέφοντας όχι μόνο τη γειτονική του χώρα, αλλά και τη δική του. Γιατί, κακά τα ψέματα, η τραγωδία αυτή πλήττει όχι μόνο τους Ουκρανούς αλλά και τους Ρώσους πολίτες, που όπως αποδεικνύουν έρευνες της κοινής γνώμης που είχαν γίνει στο τέλος του περασμένου χρόνου, ήσαν κατά πλειοψηφία αντίθετοι σε μια τέτοια στρατιωτική επέμβαση.
Φίλες και φίλοι,
Θα μπορούσα να απαριθμήσω, από το τέλος του ψυχρού πολέμου, αστοχίες των δυνάμεων που ήσαν στην πλευρά του νικητή μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.
Τότε που ανά τον κόσμο φαινόταν μια άνοιξη δημοκρατίας και κατάρρευση αυταρχικών καθεστώτων.
Όμως, αγαπητοί σύντροφοι, κανένα από αυτά, μα κανένα, δεν μπορεί να δικαιολογήσει αυτά που συμβαίνουν και βλέπουμε. Κανείς δεν μπορεί να δικαιολογήσει όσα συμβαίνουν. Και δεν χωράει κανένας συμψηφισμός με τα σαφώς υπαρκτά σφάλματα της Δύσης σε διάφορες περιπτώσεις.
Κάθε πόλεμος, έχει ανθρώπινα πρόσωπα, ανθρώπινες ιστορίες δραματικές. Πέρα από τις βόμβες και τις ριπές των όπλων. Όλοι παρακολουθούμε με κομμένη την ανάσα την ισοπέδωση της Μαριούπολης, το δράμα της εκεί Ελληνικής κοινότητας.
Όπως και την αγωνία των κατοίκων του Κιέβου. Ήδη, έχουν φύγει από την Ουκρανία, περίπου 2,5 εκατομμύρια πρόσφυγες και καθώς ο πόλεμος συνεχίζεται, θα εγκαταλείπουν την πατρίδα τους εκατομμύρια ακόμα.
Δεν θα πρέπει να μας διαφύγει και ο ιδιαίτερος συμβολισμός μιας πόλης που επίσης απειλείται, της Οδησσού, όπου γεννήθηκε η Φιλική Εταιρία.
Αξίζει να κάνουμε μια νοητική άσκηση και να συγκρίνουμε το όραμα του Ρήγα Φεραίου με τις επιδιώξεις του Πούτιν.
Απέναντι στον δεσποτισμό του Πούτιν, ο Ρήγας Φεραίος θα απαντούσε με τη ριζοσπαστική και άμεση δημοκρατία.
Απέναντι στη βαρβαρότητα του Πούτιν, ο Ρήγας θα πρόβαλε την «καθολικότητα του ανθρώπινου όντως και των δικαιωμάτων του».
Απέναντι στην «ρωσοποίηση» των Ουκρανών που επιδιώκει ο Πούτιν, μέσα από τη βία και την επιβολή των τανκς και των πυραύλων, ο Ρήγας Φεραίος θα έβλεπε μια ελληνική πολιτεία, που την ονόμαζε ελληνική όχι λόγω επιβολής αλλά λόγω οικουμενικών αξιών, διαχρονικών ελληνικών αξιών. Δηλαδή, μια πολιτεία παιδείας και αρχών, μια πολιτεία δημοκρατίας, στην οποία ζουν αρμονικά και ισότιμα, όπως ο ίδιος έγραφε, Έλληνες, Βούλγαροι, Αρμένιοι, Τούρκοι, Εβραίοι, Βλάχοι και Αλβανοί.
Μια πολιτεία ΑΡΕΤΗΣ.
Ίσως και για αυτόν τον λόγο να αντέδρασε τόσο έντονα η Ευρώπη. Γιατί δεν αισθάνθηκε μόνο την απειλή της ανθρώπινης ζωής, ή της εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας. Αισθάνθηκε ενδόμυχα την απειλή των βασικών αρχών της ΕΕ, της ισχύος του νόμου αντί του νόμου του ισχυρού, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του σεβασμού του δικαίου, που αν αυτά καταρρεύσουν, καταρρέει και το οικοδόμημα της Ευρώπης και έτσι, γυρνάμε στη βαρβαρότητα.
Ίσως για αυτό η Ευρώπη, αντίθετα από ό,τι περίμεναν πολλοί, στάθηκε ενωμένη και κινήθηκε γρήγορα σε αυτή την κρίση.
Μακάρι, να είχε ξυπνήσει πρωτύτερα και να είχε κινηθεί με τον ίδιο τρόπο και στο παρελθόν, όταν για παράδειγμα, ξέσπασε η μεγάλη χρηματοπιστωτική κρίση. Πολλά πράγματα θα ήταν τότε διαφορετικά.
Σήμερα πάντως, η Ελλάδα, θα έλεγα, με ευρεία διακομματική συναίνεση, πήρε μια στάση που συνάδει με τις αξίες και την παράδοση μας.
Δεν θα μπορούσαμε να είχαμε κρατήσει χλιαρή στάση απέναντι σε μια εισβολή που καταστρέφει ζωές και παραβιάζει βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, που βασίζεται σε μια αναθεωρητική λογική, ενάντια και στις θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς δικαίου.
Όμως, ο πόλεμος αυτός, πρέπει να μας προβληματίσει βαθιά. Γιατί στην ουσία, είναι μια αντιπαράθεση όχι μεταξύ Δύσης και Ανατολής, αλλά μεταξύ ολοκληρωτισμού και δημοκρατίας. Και δείχνει, για άλλη μια φορά στην ιστορία, όχι μόνο πόσο επικίνδυνα είναι τα απολυταρχικά καθεστώτα, αλλά και πόσο ευάλωτη και εύθραυστη είναι η δημοκρατία.
Αυτή αποτελεί και βασική πρόκληση για το δικό μας κίνημα.
Έχει μεγάλη σημασία, όχι μόνο να βλέπουμε τις στρεβλώσεις που υπάρχουν αλλού, αλλά να εντοπίζουμε και τις αδυναμίες του συστήματος μας, πριν να είναι πολύ αργά.
Αδυναμίες που απειλούν τον δημοκρατικό πολιτισμό.
Η παγκοσμιοποίηση του καπιταλισμού που φέρνει πλούτο αλλά και τεράστιες ανισότητες, η Τετάρτη βιομηχανική επανάσταση, η πανδημία, επέδρασαν καταλυτικά στη συλλογική οργάνωση αλλά και συλλογική δράση των κοινωνιών μας.
Καλλιεργείται εύκολα η δυσπιστία απέναντι στην έννοια της πολιτικής, και ένας νέος ελιτισμός, που πολλές φορές υπό τον μανδύα του τεχνοκρατισμού, ναρκοθετεί τις δημοκρατικές λειτουργίες.
Οι κυβερνήσεις εκμεταλλεύονται τις καταστάσεις έκτακτης ανάγκης – όπως κάνει συστηματικά η ΝΔ -, για να μειώνεται η διαφάνεια, η λογοδοσία, να ελέγχονται τα ΜΜΕ και να συρρικνώνεται η κοινοβουλευτική λειτουργία.
Και η πρόκληση είναι καθαρή:
Αν δεν παλέψουμε εμείς για τις αξίες μας, κανείς άλλος δεν θα το κάνει για μας.
Όσοι μιλούν για επιστροφή στην κανονικότητα, απλά δεν θέλουν να αλλάξουν τα κακώς κείμενα.
Όσοι υποστηρίζουν ότι τίποτα δεν θα είναι ίδιο αλλά περιμένουν τα πράγματα να αλλάξουν από μόνα τους, εναποθέτουν την δικιά τους μοίρα στα χέρια ισχυρών συμφερόντων και όχι στα δικά τους χέρια, των πολιτών.
Αυτό οφείλουν να συνειδητοποιήσουν όσοι επιλέγουν την εύκολη λύση του καναπέ, ή της πολιτικής δια των κοινωνικών δικτύων.
Η πρόκληση αυτή, είναι πιο μεγάλη για τον προοδευτικό χώρο. Η δεξιά εφαρμόζει εδώ και χρόνια μια καιροσκοπική λογική που βασίζεται στον κυνισμό, προβάλλοντας τη θεωρία της αυτο-ρυθμιστικής ικανότητας του καπιταλιστικού συστήματος. Ενώ απλά ρυθμίζουν νόμους και πολιτικές που ευνοούν πελατειακά τους ισχυρούς, ενώ δεν πιστεύουν – ιδιαίτερα στην Ελλάδα – ούτε στον υγιή ανταγωνισμό που θα μείωνε τη δύναμη ολιγοπωλίων και καρτέλ που ανεβάζουν συνεχώς τις τιμές.
Συντρόφισσες και Σύντροφοι,
Η δημοκρατική μας παράδοση είναι δεδομένη από την εποχή των αγώνων για την δημοκρατία απέναντι στην δικτατορία, αλλά και από την εποχή της ίδρυσης του ΠΑΣΟΚ από τον Ανδρέα και τόσους άλλους συντρόφους, που μοιράστηκαν το όραμα της αλλαγής.
Βγήκαμε πάντα μπροστά όταν χρειάστηκε να παλέψουμε για τη δημοκρατία, να παλέψουμε ενάντια στην αδικία, να αγωνιστούμε υπέρ των κοινωνικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, υπέρ μιας περήφανης εξωτερικής πολιτικής, υπέρ της ειρήνης και της αλληλεγγύης των λαών.
Όμως, είναι αλήθεια, ότι για να κινητοποιηθούμε χρειαζόμαστε και σήμερα ένα όραμα, να βάλουμε μπροστά δημιουργικές ιδέες, να υπάρχει αυτό το πάθος που ενώνει και μας κάνει να πιστέψουμε ότι η Αλλαγή, ναι, είναι εφικτή.
Σε έναν κόσμο που αλλάζει με τέτοια ταχύτητα, χρειάζεται να προωθήσουμε μια άλλη ατζέντα σε όλους τους τομείς, σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.
Εμείς, με τους αγώνες μας, καταφέραμε να υιοθετηθεί από το G7 ένας μίνιμουμ φόρος για τις μεγάλες επιχειρήσεις 15%. Είναι αρκετό; Όχι, αλλά είναι μια αρχή.
Εμείς προωθήσαμε την ιδέα του ευρωομολόγου που σήμερα αναγνωρίζεται ως αναγκαίο για την βιώσιμη αντιμετώπιση των κρίσεων.
Πρώτοι, κρούσαμε τον κώδωνα της κλιματικής αλλαγής. Στη Σοσιαλιστική Διεθνή ήμασταν μάλιστα από τους πρώτους που καταθέσαμε σχετικές προωθημένες προτάσεις στον ΟΗΕ.
Στην Ευρώπη εμείς έχουμε αγωνιστεί για όλες τις αποφάσεις που ενισχύουν τόσο την κοινή πολιτική όσο και την αλληλεγγύη και την κοινωνική συνοχή.
Άρα μπορούμε.
Και αυτό πρέπει να είναι το μήνυμα μας.
Με τις ιδέες μας, με τη δράση μας, μπορούμε να πετύχουμε πολλά.
Το κακό είναι ότι εύκολα ξεχνάμε τα επιτεύγματα μας, τη δύναμη που μας δίνει η ιστορία μας, και ίσως δεν τα επικοινωνούμε στις νεότερες γενιές, όταν μας τρώει συχνά η γκρίνια και η μεμψιμοιρία και εμπλεκόμαστε με την μικροπολιτική που καλλιεργεί το πελατειακό σύστημα και μαστίζει τους Έλληνες.
Ας στραφούμε όμως λίγο στο μέλλον και ας δούμε τη δυστοπική εικόνα του κόσμου και της χώρας μας, αν δεν προσπαθήσουμε αρκετά, αν δεν αλλάξουμε:
Στην Ελλάδα ζούμε:
Την ανατροπή κεκτημένων σε ό,τι αφορά τα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα, διαγενεακές συγκρούσεις, εξαφάνιση της μεσαίας τάξης, μετανάστευση των νέων και διαρροή επιστημονικού δυναμικού, στεγαστικό πρόβλημα, γκετοποίηση των πόλεων, τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, την ενεργειακή φτώχεια, την αύξηση της παραβατικότητας, της έμφυλης βίας, των ψυχολογικών προβλημάτων, της μαύρης οικονομίας με ό,τι αυτό σημαίνει για τους εργαζόμενους.
Φαινόμενα όχι μόνο ελληνικά αλλά και σε παγκόσμιο πεδίο.
Με τίτλους σας απαριθμώ βασικές προκλήσεις της εποχής:
Ένταση ανισοτήτων και αδικιών.
Συνεχείς οικονομικές κρίσεις.
Προσφυγιά.
Πανδημίες.
Περιφερειακές συγκρούσεις.
Καταπάτηση βασικών ανθρώπινων και πολιτικών δικαιωμάτων.
Διεύρυνση της απόστασης μεταξύ κέντρων αποφάσεων και πολιτών.
Μετάβαση στον ψηφιακό κόσμο και στη βιώσιμη, πράσινη ανάπτυξη.
Πρόσβαση στη νέα τεχνολογία, στην παιδεία και στα βασικά δικαιώματα- υγεία, εργασία, ασφάλιση, κατοικία, κλπ.
Νέες μορφές εργασίας.
Διασφάλιση προσωπικών δεδομένων και έλεγχος των big data.
Κλιματική κρίση.
Ενεργειακή φτώχεια.
Διατροφική κρίση.
Διαρκή πλήγματα στη Δημοκρατία.
Απέναντι σε αυτές τις μεγάλες προκλήσεις έχουμε και μια ευκαιρία.
Ευκαιρία σε μια συγκυρία που απομυθοποιείται η δήθεν εκσυγχρονισμένη πολιτική της δεξιάς, της ΝΔ, αλλά και η έλλειψη οράματος, κατεύθυνσης και ταυτότητας του ΣΥΡΙΖΑ.
Το ΠΑΣΟΚ έχει την ευκαιρία αλλά και την υποχρέωση, όχι απλά να συμπληρώσει το κενό πολιτικής των άλλων, αλλά να διαμορφώσει ένα νέο αφήγημα, ένα νέο όραμα για τον Ελληνισμό.
Το ΠΑΣΟΚ ήταν ένα κόμμα πρωτοποριακό και μαζί, πατριωτικό.
Για αυτό και άλλαξε τη χώρα.
Αλλά και γι’ αυτό είχε πάντα υπεύθυνη στάση στα δύσκολα.
Πρωτοποριακό, γιατί αφουγκραζόταν τις αλλαγές, γεωπολιτικές, τεχνολογικές, κοινωνικές, οικονομικές. Πρωτοποριακό, γιατί δεν φοβόταν να καινοτομήσει, να αλλάξει να δοκιμάσει. Πατριωτικό, γιατί πίστεψε στον Ελληνισμό, δεν υιοθετούσε άκριτα όσα μας σέρβιραν απέξω – από προϊόντα μέχρι και πολιτικές. Σε αντίθεση με την ΝΔ του «ανήκομεν εις την Δύσιν» ή της παραδοσιακής αριστεράς, της μοιρολατρικής εξάρτησης από το ΚΚΣΕ.
Αλλά και το πατριωτικό χωρίς ανοιχτούς ορίζοντες το απορρίπτουμε, γιατί γίνεται ένα κακέκτυπο εθνικιστικών συνθημάτων, που αφήνει διάφορους να καπηλεύονται σύμβολα και να κρύβουν αλλότριες προθέσεις του ρατσισμού πίσω από την γαλανόλευκη σημαία μας.
Εμείς πάντα διασφαλίζαμε τα εθνικά συμφέροντα, χωρίς μίση απέναντι σε άλλους λαούς.
Με έναν νέο πατριωτισμό, έχουμε εμείς ξανά την ευκαιρία να διαμορφώσουμε ένα νέο όραμα για την Ελλάδα. Που αξιοποιεί όλες μας τις δυνάμεις, υλικές και ανθρώπινες, αλλά και αξιοποιεί την σύγχρονη τεχνολογία και σκέψη σε παγκόσμιο επίπεδο.
Παράδειγμα, η μετάβαση σε μια πράσινη ανάπτυξη που έπρεπε ήδη να είχε φτάσει σε σημείο που να μην είμαστε εξαρτημένοι, να έχει εισόδημα από τις ΑΠΕ το ελληνικό νοικοκυριό, αντί να πλήττεται βάναυσα από τις τιμές των ενεργειακών εισαγωγών και της εξάρτησής μας.
Το ίδιο με τη διατροφική ασφάλεια.
Μια νέα αντίληψη με όραμα για τον πρωτογενή τομέα, είναι εθνικά απαραίτητη αν θέλουμε να μη δούμε και φτώχεια και λοιμούς.
Και βέβαια, η κατάσταση της παιδείας και της έρευνας, υπολείπεται, για να προχωρήσουμε σε μια νέα παραγωγική δομή.
Όμως το κυρίαρχο Ελληνικό πρόβλημα, παραμένει το πελατειακό κράτος, που αιχμαλωτίζεται από ισχυρά αλλά και οπισθοδρομικά συμφέροντα.
Σε όσους ισχυρίζονται ότι σήμερα δεν υπάρχουν ιδεολογικές διάφορες και ότι τα κόμματα είναι σε τροχιά παρακμής, θα απαντήσω ότι, σήμερα όσο ποτέ άλλοτε την τελευταία δεκαετία έχουμε μεγάλα διλήμματα πολιτικά, οικονομικά, ενεργειακά, κοινωνικά κα ηθικά.
Οι αποφάσεις μας θα καθορίσουν την πορεία μας μεταξύ κοινωνικής δικαιοσύνης, βιωσιμότητας και δημοκρατίας ή βαρβαρότητας, βίας, συγκρούσεων και απανωτών κρίσεων.
Τα προοδευτικά κόμματα, εδώ και στον κόσμο απαιτείται να γίνουν κυψέλες δημοκρατίας.
Γιατί η μετάβαση στην βιώσιμη ανάπτυξη για να υπάρξει, πρέπει να είναι δημοκρατική και συμμετοχική.
Και βέβαια, κοινωνικά δίκαιη.
Και τα κόμματα πρέπει, να διασφαλίσουν ότι, ο πολίτης μπορεί να ορίζει τη μοίρα του, να ανακτήσει την αξιοπρέπειά του και να αποτελέσει τον παραγωγό ενός οράματος, για το πώς βλέπουμε την πολιτεία του αύριο.
Τα κόμματα πρέπει,
– Να γίνουν πιο ανοιχτά και συμμετοχικά.
– Να λειτουργούν δημοκρατικά σε όλα τα επίπεδα.
- Να υπάρχει γόνιμο έδαφος για παραγωγή καινούργιων ιδεών και καινοτόμων πολιτικών προτάσεων. Δηλαδή, να είναι χώρος παιδείας, διαπαιδαγώγησης ενεργών συμμετοχικών πολιτών
- Να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες που φέρνει η τεχνολογική εξέλιξη.
- Να υπάρχει δημιουργική συνύπαρξη των γενεών.
- Να έχουν οργανική σχέση με την κοινωνική βάση.
- Να κάνουν πράξη τις αξίες τους, με πρώτη την αρχή της αλληλεγγύης.
- Να αντιλαμβάνονται και να ανταποκρίνονται στις νέες προκλήσεις.
- Να είναι ανοιχτά στη διαφορετικότητα, να υπάρχει σεβασμός της αξιοπρέπειας του άλλου, ανεξάρτητα από χρώμα, θρησκεία, σεξουαλική ταυτότητα.
- Να δίνουν στις γυναίκες τη θέση που δικαιούνται.
- Να μάθουν να ακούν το κάθε μέλος ή φίλο/η και να αξιοποιούν την εμπειρία του.
- Να προτάσσουν το πολιτικό και ιδεολογικό πρόσημο στη λειτουργία τους και να ενισχύουν την οργανωτική τους διάταξη με την ουσιαστική συμμετοχή των μελών και των στελεχών τους, για την ανάδειξη και διάχυση του ιδεολογικού και πολιτικού τους οπλοστασίου, καθώς και των πολιτικών τους θέσεων και προτάσεων.
Συντρόφισσες και Σύντροφοι,
Σε αυτήν τη δύσκολη, νέα εποχή, είναι αναρίθμητα τα προβλήματα που έχουμε μπροστά μας.
Μπορούμε να διδαχθούμε από την πλούσια ιστορία μας;
Ναι. Και μπορούμε και πρέπει.
Η ιστορία μας, είναι η απόδειξη της δυνατότητάς μας, αλλά και της ικανότητάς μας να οδηγήσουμε και πάλι τους Έλληνες και τη χώρα, μπροστά.
Να δημιουργήσουμε το μέλλον που μας αξίζει.
Μπορούμε, λοιπόν, να καταστήσουμε και πάλι την Παράταξη πρωταγωνιστή των εξελίξεων.
Όλα τα δεδομένα, αυτό δείχνουν.
Όπως και τα σημεία των καιρών που συνόδευσαν την εσωκομματική μας διαδικασία για την ανάδειξη της νέας ηγεσίας.
Η συγκυρία, είναι με το μέρος μας.
Από τις επιλογές μας, την ενότητα μας σε αρχές, αξίες και ιδανικά, από τη δράση μας, από τις ιδέες μας, αλλά πρωτίστως από τις πραγματικά προοδευτικές αντιλήψεις και πρακτικές που θα πρέπει να τα συνοδεύουν αυτά, όπως και τη λειτουργία μας, θα κριθούν όλα.
Αυτή είναι η μεγάλη μας πρόκληση.
Και η ευθύνη μας, μεγάλη.
