Νίκος Τσούλιας*: Πόσο όμορφο είναι να μαθαίνεις…

Κάθε στιγμή ζωής και στιγμή μάθησης. Μια εικόνα, ένα γεγονός, μια κουβέντα, μια ερώτηση, μια ανάμνηση, ένας αναστοχασμός… στιγμές μάθησης είναι.
Κι ας είναι κάθε στιγμή, στιγμή μάθησης, δεν είναι ρουτίνα ούτε πηγή αδιαφορίας. Αντίθετα, είναι πεδίο ομορφιάς και έκστασης. Αρκεί να αφήνουμε τη σκέψη μας ελεύθερη, διαρκώς να την καλλιεργούμε, για να ξύνει την επιφάνεια των πραγμάτων, να ανακαλύπτει κρυμμένα μυστικά, να ερμηνεύει. Να στοχαζόμαστε.
Μπορεί η μάθηση να έχει άπειρες διαβαθμίσεις. Δεν θα μπορούσε να είναι και αλλιώς, αφού η ζωή μας ένα συνεχές της μάθησης είναι. Τίθενται συνεχώς ερωτήματα και προβληματισμοί. Πόσο χρήσιμο είναι αυτό; Πόσο ενδιαφέρον; Πόσο γοητευτικό; Είναι ασφαλές; Είναι αληθινό;
Και εδώ είναι μια άλλη πτυχή του κόσμου της μάθησης. «Επιζητεί» από το υποκείμενο της μάθησης να δώσει απαντήσεις σε όλα αυτά. Η ίδια η μάθηση συσσωρευόμενη και συνεχώς αξιολογούμενη τροφοδοτεί τις απαντήσεις. Αλλά δεν είναι μόνο η εμπειρία, είναι και η φαντασία και η διαίσθηση – εξαίρετα χαρίσματα του ανθρώπου –, που έρχονται ως αρωγοί για την αξιολόγηση και για την όποια χρήση των στοιχείων της μάθησης.
Και κάποια καθοριστική φάση έρχεται η σειρά της θεσμικής γνώσης, της οργανωμένης μάθησης. Έρχονται τα σχολεία, τα πανεπιστήμια, τα ερευνητικά κέντρα. Και γίνεται η μάθηση όχι μόνο προσωπική υπόθεση αλλά και βασική κοινωνική λειτουργία. Δεν μπορεί να υπάρξει πολιτεία χωρίς συγκροτημένους φορείς της μάθησης. Δεν μπορεί να υπάρξει κοινωνική ζωή και προσωπική πνευματική πληρότητα χωρίς αυτούς.
Και γίνονται το βιβλίο και το διάβασμα τα κεφαλόβρυσα της γνώσης και της μάθησης. Υπάρχει ένα μυστικό. Η καλλιέργεια του πνεύματος πρέπει να φτάσει σε ένα τέτοιο σημείο, ώστε το διάβασμα να είναι ταυτόχρονα υποχρεωτικό και προαιρετικό. Όχι, δεν είναι αντίφαση αυτό. Υποχρεωτικό με την έννοια να είναι καθημερινό και συστηματικό είτε για τους φορείς της μάθησης είτε για τις ατομικές επιλογές. Προαιρετικό με την έννοια ότι είναι πρώτη προτεραιότητα και απόλυτη ανάγκη, γιατί νιώθεις ομορφιά όταν το υπηρετείς.
Να φτάσεις σε ένα σημείο, που θα στεναχωριέσαι αν δεν διαβάζεις πολύ κάθε ημέρα, γιατί το να μην διαβάσεις καθόλου αποκλείεται. Να νιώθεις συνεχή έλξη για το άγνωστο. Η ίδια η σκέψη μας είναι ανήσυχη και ερευνητικήˑ ποτάμι ορμητικό, που διεισδύει και απλώνεται παντού. Δεν βρίσκει απλά και μόνο άγνωστες χώρεςˑ τις δημιουργεί και η ίδια. Ποτέ δεν ξέρεις ακριβώς πόσο οικείο είναι και πόσο ξένο καθετί που συναντάς και που δημιουργείς ταυτόχρονα.
Η μάθηση απαιτεί παιδεία και δίνει παιδεία. Απαιτεί περιέργεια και αναζήτηση και δωρίζει περιέργεια και αναζήτηση. Απαιτεί κριτική σκέψη και ανατροφοδοτεί αυτή. Απαιτεί άποψη για τη ζωή και ανανεώνει συνεχώς την άποψη στη συνέχεια η ίδια η μάθηση. Με τη μάθηση γίνεσαι μέρος του Κόσμου. Γίνεσαι αναδημιουργός της ζωής σου!

* Ο Νίκος Τσούλιας, πρώην πρόεδρος της Ομοσπονδίας Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης (ΟΛΜΕ) και νυν Γραμματέας του Τομέα Παιδείας του Κινήματος Αλλαγής

Πατήστε εδώ και δείτε τα 166 προηγούμενα άρθρα του Νίκου Τσούλια