Ζέφη Δημαδάμα*: To δεύτερο κύμα του τραύματος – Victim Blaming

Παρακολουθούμε σχεδόν σε καθημερινή βάση περιπτώσεις γυναικών, οι οποίες πέφτουν θύματα βίας, σωματικής ή σεξουαλικής κακοποίησης και βάναυσης συμπεριφοράς ακόμη και της δολοφονίας τους. Οι 17 γυναικοκτονίες το 2021 στη χώρα μας αποτέλεσαν ρεκόρ δολοφονιών γυναικών από νυν ή πρώην συντρόφους ή συζύγους. 
Ωστόσο, τα θύματα βίας έχουν να αντιμετωπίσουν, εκτός των άλλων, την απαράδεκτη κουλτούρα   του Victim blaming από μερίδα πολιτών, δηλαδή την κατακραυγή των θυμάτων για το βιασμό τους και όχι των θυτών!
Σε αυτό το πλαίσιο είχαμε το αδιανόητο περιστατικό στη Θεσσαλονίκη και τον ομαδικό  βιασμό 24χρονης κοπέλας σε πάρτι όπου ακούστηκαν τα εξωφρενικά σχόλια για το θύμα: «τί ήθελε να πάει στο πάρτι», «γιατί έμεινε και διασκέδασε με αγνώστους», «πόσο καλά τους ήξερε τους παρευρισκόμενους». Εν ολίγοις και με συνοπτικές διαδικασίες οι γυναίκες πρέπει να ελέγχουν που θα πάνε από πριν, με ποιους, σε ποιο χώρο και κατά περίπτωση να πηγαίνουν να διασκεδάσουν ή να μένουν καλύτερα σπίτι ώστε για μην βιαστούν ή κακοποιηθούν…! 
Αντί να υπάρξει μια άμεση και ρητή καταδίκη της πράξης του βιασμού και αυτών που νάρκωσαν την κοπέλα και προχώρησαν σε σεξουαλικές πράξεις χωρίς τη θέλησή της, κατηγορείται η κοπέλα! 
Τα στερεότυπα και η πατριαρχία καλά κρατούν και οι γυναίκες είναι τα εύκολα θύματα που «προκαλούν με τη συμπεριφορά τους», ενώ οι θύτες είναι αυτοί που «προκλήθηκαν και παρασύρθηκαν»! 
Το Victim blaming αποτελεί μια κοινή πρακτική σε πολλές περιπτώσεις κακοποίησης, βιασμών ακόμη και ανήλικων παιδιών  και γυναικών καθιστώντας ακόμη δυσκολότερη την καταγγελία από το θύμα άρα διευκολύνοντας τον θύτη να μην λογοδοτήσει ποτέ!
Η ενοχοποίηση των θυμάτων  (Victim blaming) αποκαλείται και ως «δεύτερο κύμα τραύματος» («second wave of trauma») καθώς το θύμα γνωρίζει ότι η κοινωνία θα το κατηγορήσει, θα του «φορτώσει την ευθύνη» άρα καλύτερα να σωπάσει, και φυσικά να επιτρέψει στο θύτη να μην καταδικαστεί πότε και να διαπράξει σεξουαλικές επιθέσεις ξανά και ξανά. 
Τα περιθώρια ανοχής έχουν τελειώσει. Οι πρωτοβουλίες της Φώφης Γεννηματά και του Κινήματος Αλλαγής όλα αυτά τα χρόνια είναι καθοριστικές ως προς τη στήριξη του κινήματος #metoo. Όχι με ευχολόγια αλλά συγκροτημένα και με προτάσεις όπως η πλήρης εφαρμογή της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, η ενίσχυση της  ΓΓΙΦ για να μπορεί να παρακολουθεί τις εξελίξεις, η ενίσχυση των Δομών για κακοποιημένες γυναίκες και η ενδυνάμωσή τους στην αγορά εργασίας. Ταυτόχρονα προτάθηκε η ένταξη στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, μαθήματα για τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση και για θέματα Ισότητας των Φύλων με στοχευμένη διδασκαλία διαρκείας (βιωματικά παιχνίδια) και κυρίως η οργάνωση μιας εθνικής, διακομματικής στρατηγικής για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών.
Το Κίνημα Αλλαγής με την ιστορία του ΠΑΣΟΚ  και τις μεγάλες αλλαγές στα ζητήματα ισότητας των φύλων αλλά και την παρακαταθήκη της ίδιας της Φώφης Γεννηματά καλείται και τώρα να αναλάβει γενναία, προοδευτική και καθοριστική δράση  για την προάσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών δηλαδή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

* Η Ζέφη Δημαδάμα είναι Αντιπρόεδρος Γυναικών Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος (PesWomen)  και Διδάσκουσα (ΕΔΙΠ) στο Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών & Περιφερειακών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο

Δείτε τα 56 προηγούμενα άρθρα και συνεντεύξεις της Ζέφης Δημαδάμα