Χαρά Κεφαλίδου*: Παιδεία – Οι παράπλευρες απώλειες ενός ακόμα πειράματος

Η νέα σχολική και ακαδημαϊκή χρονιά ξεκινά. Η παραδοχή ότι σύγχρονα λειτουργικά εκπαιδευτικά ιδρύματα είναι κατ’ αρχήν τα ανοιχτά, γεμάτα με μαθητές, φοιτητές, εκπαιδευτικούς και πανεπιστημιακούς, αυτόματα δημιουργεί την υποχρέωση της πολιτείας να εξασφαλίσει έγκαιρα τις προϋποθέσεις λειτουργίας τους. Η επέλαση της πανδημίας ήρθε να αθροιστεί στα χρόνια προβλήματα που παραμένουν άλυτα. Οι πρόσφατες νομοθετικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης αποδείχθηκαν αναποτελεσματικές και επιδερμικές. Η συμβολή τους, περιορίστηκε στην ανάδειξη της έκτασης των στρεβλώσεων τις οποίες εξακολουθεί να συντηρεί, αναπαράγοντας ανεπάρκειες που έγιναν εξόφθαλμες. Είναι χαρακτηριστικά τα παραδείγματα τόσο της καθυστερημένης καμπάνιας εμβολιασμού των νέων που ξεκίνησε 7 μέρες πριν ανοίξουν τα σχολεία, όσο και της πρόσφατης θεσμοθέτησης της ελάχιστης βάσης εισαγωγής στα ΑΕΙ. Αναφορικά με το πρώτο, τελικά η κυβέρνηση προέκρινε την επιλογή της εναπόθεσης των ελπίδων ανοσίας στην τύχη, τη φύση, τον καιρό που προεξοφλεί ότι θα είναι με το μέρος μας και δεν θα αδειάσει άλλη μια χρονιά τις σχολικές και πανεπιστημιακές αίθουσες. Σχετικά με τα αποτελέσματα της εφαρμογής του μέτρου της Ε.Β.Ε, που άφησαν σχολές και καθηγητές χωρίς φοιτητές, όλοι δείχνουν εκ των υστέρων εμβρόντητοι, κάποιοι και συντετριμμένοι: Υπουργείο, πανεπιστημιακοί, εκπαιδευτικοί, φροντιστηριάρχες, βαθμολογητές.
Η αιτιολόγηση για τη βιαστική εφαρμογή του μέτρου με τον εκπαιδευτικό χρόνο παγωμένο στον Μάρτιο του 2019, ήταν επιεικώς προσχηματική. Ποιος διαφωνεί ότι δεν μπορεί υποψήφιος με γνώσεις επιπέδου 3 στην κλίμακα του 20, να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις ενός πανεπιστημιακού τμήματος; Κανείς. Ποιος αντιλέγει στο ότι το κράτος αδυνατεί να συντηρεί σχολές με φοιτητές που δεν παίρνουν ποτέ πτυχίο; Κανείς. Από τις οφθαλμοφανείς γενικές παραδοχές όμως, μέχρι την επιβολή ενός ασχεδίαστου μέτρου, υπάρχει η απόσταση που μετριέται σε 20.000 νέους εκτός πανεπιστημιακών ιδρυμάτων. Άλλοι γιατί πράγματι οι γνώσεις που αποκόμισαν στο σχολείο ήταν ανεπαρκείς, αλλά και αρκετοί γιατί έγιναν θύματα των υπουργικών πειραματισμών. Μετριέται ακόμη στον αριθμό πανεπιστημιακών τμημάτων, που μετά την ανακοίνωση των βάσεων εισαγωγής, αμφισβητείται ο λόγος ύπαρξής τους. Πόσο προβλέψιμη ήταν η κατάσταση που διαμορφώθηκε στα πανεπιστήμια και εκ των υστέρων σπαζοκεφαλιάζει η ηγεσία του υπουργείου να διορθώσει; Aπόλυτα προβλέψιμη.
Η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (Ε.Β.Ε), αντιμετωπίστηκε ως πυροτέχνημα στα χέρια αδαούς. Εφαρμόστηκε χωρίς σχεδιασμό, χωρίς υποτυπώδη μελέτη των επιπτώσεων που θα έφερνε. Για τους εμπνευστές της αρκούσε η ανακοίνωση της Ε.Β.Ε για να αλλάξει η εικόνα των ΑΕΙ. Ένα μέτρο για τα μάτια του κόσμου. Κι όταν η λάμψη της στιγμής έσβησε, έμειναν να χάσκουν μεγαλύτερες και βαθύτερες οι παραλήψεις, οι αστοχίες, με “παράπλευρη απώλεια” τη ματαίωση της προσπάθειας παιδιών, όχι γιατί ήταν ανεπαρκείς οι γνώσεις τους, αλλά γιατί το νέο σύστημα μπάζει νερά. Σχολές χωρίς φοιτητές, γιατί αμέριμνοι πανεπιστημιακοί “κατά λάθος” έβαλαν τον πήχη στο ταβάνι, χωρίς να ρίξουν μια ματιά στους βαθμούς των εισακτέων της προηγούμενης δεκαετίας. Σχολές άδεια κελύφη, γιατί το αντικείμενο τους δεν έχει ζήτηση. Αξιόλογα τμήματα στα αζήτητα, γιατί κανείς δεν μπήκε στον κόπο να ενημερώσει για τις δυνατότητες επαγγελματικού μέλλοντος που παρέχουν.
Το μέτρο της Ε.Β.Ε. είναι αναγκαίο όχι ως όχημα για να κλείσουν Πανεπιστήμια, αλλά γιατί είναι ανέντιμο η Πολιτεία να μοιράζει πτυχία χωρίς αντίκρισμα σε εργασία, ούτε καν στην ίδια την μόρφωση.
Όσο η ουσιαστική δουλειά για ποιοτικές σπουδές αναβάλλεται αορίστως, θα απονέμονται αυτομάτως επαγγελματικά δικαιώματα σε αποφοίτους πάσης φύσεως αναξιολόγητων κολεγίων, ακόμη και αναδρομικά. Την ίδια ώρα, σχολές του δημόσιου πανεπιστημίου θα εγκαταλείπονται στην “αυτορρύθμιση” των ανεπαρκειών τους. Κυρίως θα βρίσκει χώρο η λούφα και η αδιαφορία, χρόνιο νόσημα, άκρως μεταδοτικό, με χιλιάδες κρούσματα και ασυμπτωματικούς φορείς, από μέρος της φοιτητιώσας νεολαίας που έχει πάψει να είναι νεολαία από δεκαετίας, εκπαιδευτικούς, μέλη ακαδημαϊκής κοινότητας, πολιτικούς άνδρες και γυναίκες, του Υπουργείου Παιδείας μη εξαιρουμένου.

*Η Χαρά Κεφαλίδου είναι βουλευτής Ν. Δράμας και υπεύθυνη Τομέα Παιδείας και Θρησκευμάτων του Κινήματος Αλλαγής.