Χαρά Κεφαλίδου*:Fake news και πανδημία – Μία ανίερη συμμαχία

Ελεύθερος ενεργός πολίτης μπορεί να είναι μόνο ο ενημερωμένος πολίτης.
Η λογοκρισία, παλαιά παραδοσιακή μέθοδος ελέγχου της συλλογικής συνείδησης των πολιτών, σπάνια απαντάται σε δυτικού τύπου Δημοκρατίες. Τη θέση της έχει καταλάβει ο βομβαρδισμός από τα ΜΜΕ και κυρίως από τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης κάθε λογής «ειδήσεων», αναλύσεων, αναρτήσεων από χιλιάδες αυτοαποκαλούμενους «Ειδικούς» επί παντός επιστητού.
Οι χιονοστιβάδες αναρτημένων άρθρων στο διαδίκτυο κάνουν τον γύρο του κόσμου ανεξέλεγκτα, ποντάροντας στην άγνοια, στον φόβο, στις προκαταλήψεις, στα στερεότυπά μας. Κυρίως, όμως, ποντάροντας στο έλλειμμα κριτικής ικανότητας των πολιτών.
Η πανδημία που ταλαιπωρεί τον κόσμο μας τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, οι επιπτώσεις της και η συμπεριφορά των κοινωνιών στην αντιμετώπισή της, ανέδειξαν το μεγάλο κενό στην Παιδεία που προσφέρεται από την Πολιτεία. Μία Παιδεία ποσοτικά σωρευτική γνώσεων, χωρίς εμβάθυνση στην διαδικασία κατανόησης, εμπέδωσης και καλλιέργειας της ικανότητας σκέψης, ανάλυσης και σύνθεσης, συνεπαγωγής και αφομοίωσης.   
Γαλουχήσαμε και συνεχίσουμε να αναθρέφουμε πολίτες “δια βίου ανήλικους” και ανεύθυνους, πολυμαθείς, όλο και περισσότερο διψασμένους και ακόρεστους για την ποσότητα, ικανούς στην καταβρόχθιση και  ακόμη ικανότερους στην αναπαραγωγή ανεπεξέργαστων σερβιρισμένων “γνώσεων”, που όσο λιγότερο απαντούν στους κανόνες της λογικής τόσο μεγαλύτερη και ταχύτερη διάχυση εμφανίζουν στην κοινωνία.
«Μεταξύ των βασικών παραγόντων μιας ανελεύθερης ζωής είναι η άγνοιά μας. H δική μας άγνοια», πρόσφατα ανέφερε ο σύγχρονος ήρωας της ζωής μας και της λογικής μας, καθηγητής Σωτήρης Τσιόδρας.
Μια άγνοια που θρέφεται με διαρκώς «ολόφρεσκες» ανακαλύψεις, αποκαλύψεις επτασφράγιστων μυστικών και συνωμοσιών. Αχόρταγη, προσφέρει πλήθος ευκαιριών σε τυχάρπαστους που με τη σειρά τους τρέφουν με “like” την αρρωστημένη ματαιοδοξία τους. Και αυτή είναι η καλύτερη περίπτωση. Διαφορετικά απλά ενισχύουν την τσέπη τους εγκληματώντας κατά του κοινωνικού συνόλου, μερίδα του οποίου κάνουν εν αγνοία του συνένοχο.
Κάπως έτσι κάποιοι «δια βίου ανήλικοι» κατάπιαν χλωρίνη για να προστατευτούν από τον covid19, ή αρνούνται τον εμβολιασμό για να μην τους φυτέψουν στο σώμα τους, οι μεγάλες δυνάμεις, τσιπάκια παρακολούθησης της σκέψης τους. Ποιας σκέψης άραγε;
Την ίδια ώρα ναρκοθετούν το μέλλον μιας ολόκληρης κοινωνίας, θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή τους και τη ζωή των διπλανών τους, ακόμη και των πιο αγαπημένων τους, και όταν ο φονικός ιός χτυπήσει τη δική τους πόρτα, επαναστατούν κατά του συστήματος που δεν τους παρέχει γρήγορη και αποτελεσματική θεραπεία με εξασφαλισμένα αποτελέσματα.
Τα fake news με την εμφάνιση της πανδημίας εξαπλώνονται με μεγαλύτερη ταχύτατα και από τον ίδιο τον ιό covid19 και τις μεταλλάξεις του, προλαβαίνοντας να μολύνουν όλο και περισσότερους, προετοιμάζοντας το πιο εύφορο έδαφος για τη νέα μετάλλαξη του. 
Σήμερα, την ώρα που η 4η μετάλλαξη καλπάζει, οι κοινωνίες κουρασμένες  και βαθιά πληγωμένες πολεμάμε σε δύο μέτωπα ταυτόχρονα: στην αναχαίτιση της πανδημίας και στη μάχη των fake news. Πολεμάμε την πιο ανίερη συμμαχία  πανδημίας και ψευδών ειδήσεων, διχασμένοι σε εμβολιαστές και αντιεμβολιαστές.
Τα στοιχήματα των ανθρώπων οφείλουν να είναι πάντοτε υπέρ της ζωής. Είναι βέβαιο ότι τελικά η λογική θα βρει τον δρόμο της. Ο covid19, και ο όλεθρος που σκόρπισε στον κόσμο, θα γίνει θλιβερή ανάμνηση και σκοτεινή σελίδα στην ιστορία. Το ζήτημα τώρα είναι να νικήσουμε με τα λιγότερα τραύματα και, κυρίως, με τις λιγότερες απώλειες.
Στον απολογισμό που θα κάνουμε στο τέλος της μάχης -να δούμε τι χάσαμε και τι κερδίσαμε- στα κέρδη μας οφείλουμε να συμπεριλάβουμε τη γνώση για όλα αυτά που πρέπει να αλλάξουμε. Κυρίως για την ανάγκη να φτιάξουμε τα σχολεία μας. Να εκπαιδεύουν ή εκπαιδεύουμε τους αυριανούς ενήλικους υπεύθυνους πολίτες, να σκέπτονται, να κρίνουν, να αμφισβητούν, να ερευνούν, να αναλύουν και να συνθέτουν, να αποστασιοποιούνται από τα γεγονότα και να φιλτράρουν την πληροφορία. Να τους μάθουμε πώς να μαθαίνουν. Να τους κάνουμε να θέλουν να μαθαίνουν, αντί να συναγωνίζονται στην αμάσητη κατάποση περισσότερων ανεπεξέργαστων πληροφοριών.  
Η πανδημία μας στέρησε την τελευταία κρυψώνα της ανευθυνότητας μας. Οδυνηρό μεν, απόλυτα χρήσιμο δε.

* Η Χαρά Κεφαλίδου είναι βουλευτής Ν. Δράμας και Τομεάρχης Παιδείας και Θρησκευμάτων του Κινήματος Αλλαγής