Πλανητάρχης (?) Μπάϊντεν! Μου ηχεί παράξενα, παρ’ όλο που ακόμα ισχύουν όλα τα στοιχεία αυτής της έννοιας, κάτι με κάνει να την διαφοροποιώ στη συνείδησή μου… Να είναι η ψυχολογική μας ανάγκη να τελειώνουμε με την ενός ανδρός αρχή, ειδικά μετά την επικίνδυνη γελοιότητα της θητείας Τραμπ; Να είναι τα γνώριμα δημοκρατικά χαρακτηριστικά που εκφράζει ο νέος Πρόεδρος ή η γενικότερη ανάγκη για μεταρρύθμιση του παγκόσμιου πολιτικού και κοινωνικού κέντρου;
Η χρήση της έννοιας «Πλανητάρχης» είναι ιδιάζουσα· δεν σου έρχεται να δώσεις αυτό το προσωνύμιο στον κάθε Αμερικανό Πρόεδρο κι ας εξακολουθεί να είναι κάτι σαν «Άρχων» του Πλανήτη, αφού κατέχει την ισχύ, την παράδοση, την (υποχρεωτικά παγκόσμια) αποδοχή και την παντοδυναμία των εξουσιών τής μόνης υπερδύναμης του πλανήτη.
Η εποχή μας είναι περίεργη και, ομολογώ, ξαφνιάζομαι, για τα μηνύματα της διοίκησης Μπάϊντεν, εγώ της γενιάς τού ’60, που ζυμώθηκα μέσα από τα συνθήματα «Έξω οι Αμερικάνοι», «Go home», «Αμερικάνοι-δολοφόνοι των λαών» και άλλα τέτοια, τα οποία καταδείκνυαν την αφόρητη άσκηση πολιτικής διεθνώς και βέβαια την απαράδεκτη καταπιεστική μηχανή στην οποία είχε εξελιχθεί ο Αμερικανικός ιμπεριαλισμός· παρεμβάσεις σε όλο τον κόσμο, αλλά και στη δική μας χώρα, ειδικά από την αρχή τού εμφυλίου κι έπειτα (δες την επτάχρονη δικτατορία ή την τουρκική εισβολή στην Κύπρο)· μια ταραγμένη περίοδος, που κράτησε μέχρι και πριν λίγα χρόνια, κατά την οποία οι ΗΠΑ αναπτύχθηκαν στην υπέρτατη στρατιωτική και αναμφισβήτητα οικονομική-πολιτική-στρατιωτική δύναμη γνωστή και με την ονομασία: Pax Americana!
«Ξαφνιάζομαι» λέω, όταν διαβάζω πλέον καθημερινά τις αποφάσεις του Μπάϊντεν για ολοκληρωτική αποχώρηση των Αμερικάνικων στρατευμάτων από το Αφγανιστάν και το Ιράκ, τις επανατοποθετήσεις για την κλιματική αλλαγή· την Έκθεση της Υπηρεσίας για την Προστασία του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ (ΕΡΑ), η οποία αναγνωρίζει για πρώτη φορά την καθοριστική συμβολή των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στην κλιματική αλλαγή. Την πρόταση για αυστηρή φορολόγηση των πλουσίων, σε παγκόσμιο μάλιστα επίπεδο, την αστρονομική οικονομική βοήθεια στη μεσαία τάξη, αλλά και στα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα της Αμερικής, στη θέση του για τις πατέντες των εμβολίων, στον ταχύτερο εμβολιασμό των πολιτών, στην αυστηρή στάση της απέναντι στην Τουρκία και την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στην ιστορική απόφαση για καταδίκη και αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων και μια σειρά από θετικά μέτρα, τα οποία έχουν μπει σε διαδικασία υλοποίησης.
Η μετα-Τράμπ εποχή έχει ήδη ξεκινήσει κι ένα άλλο αεράκι φυσάει μέσα από τα δείγματα άλλης αντίληψης εκ μέρους τού «Πλανητάρχη» και των επιτελών του.
Επαναλαμβάνω πως στη συγκεκριμένη περίπτωση νιώθω μια αμηχανία με τη λέξη «Πλανητάρχης»· την έχω συνδέσει με ανεξέλεγκτες εξουσίες, τις οποίες ο επικεφαλής κάνει χρήση με νόμιμες και παράνομες ενέργειες. Ο Πλανητάρχης τέτοιου τύπου χρησιμοποιεί όλο τον κρατικό και παρακρατικό μηχανισμό, για να στηρίξει την εξουσία του, τις μυστικές υπηρεσίες και την τυφλή αστυνομική βία εις βάρος έγχρωμων πολιτών, με ιστορικό παράνομων ενεργειών και εισβολών σε άλλες χώρες, ώστε να διασφαλίσει τα οικονομικά και γεωπολιτικά συμφέροντα, καθώς και άλλους ποικίλους τρόπους, ώστε να εξουσιάζει με το μότο «Πρώτα η Αμερική».
Ομολογώ πως όσον αφορά τον Μπάϊντεν, δυσκολεύομαι προς το παρόν να τον εντάξω στους χαρακτηριστικούς Πλανητάρχες. Η ίδια η δημοκρατική πολιτική του, διαφοροποιεί το περιεχόμενο του όρου.
Από την αρχή τού 2021, παρατηρούμε στην Αμερική αισιόδοξες και ελπιδοφόρες αλλαγές! Διαφαίνεται το γεγονός μιας προοδευτικής και γόνιμης επανατοποθέτησης, σε ό,τι αφορά τη στρατηγική τής χώρας σε πολλαπλά επίπεδα. Παράλληλα, δεν ξεχνώ τις αναμφισβήτητες παραδοχές για την Αμερικανική πολεμική βιομηχανία.
Είναι ηλίου φαεινότερο πως η συγκεκριμένη βιομηχανία δεν θα σταματήσει ποτέ! Πάντα θα δημιουργούνται οι «κατάλληλες συνθήκες» και το αντίστοιχο κλίμα, που θα δημιουργούν εστίες πολέμου και την ακόλουθη άνθιση ενός τόσο αποδοτικού εμπορίου, όπως εκείνο των όπλων…
Και μου γεννάται το ερώτημα: πώς θα επιβιώσει ένας Πλανητάρχης, ο οποίος προσπαθεί να επιβάλλει μεταρρυθμίσεις και συνήθειες αντίθετες από εκείνες που προκαλούν αναφλέξεις, επεμβάσεις και φιλοπολεμικό κλίμα; Πώς θα επιβιώσει εν μέσω της αμερικάνικης κουλτούρας της ιδιωτικής οπλοκατοχής, με τα γνωστά αποτελέσματα των καθημερινών ομαδικών δολοφονιών από τον κάθε ψυχοπαθή ή ρατσιστή σαλεμένο και από την ασύδοτη αστυνομία;
Σε μια τόσο αρνητική κατάσταση που επικρατεί στην αμερικάνικη πραγματικότητα, ο ρόλος ενός σ ο β α ρ ο ύ και δημοκρατικού Πλανητάρχη, εκτός του ότι αλλάζει την ενέργεια και την έννοια του όρου, βοηθάει και στην παγκόσμια συνθήκη εκτόνωσης.
Η νέα εποχή Μπάϊντεν, βάζει σε δοκιμασία τα στερεότυπα, κυρίως της ευρύτερης Ελληνικής Αριστεράς, η οποία από τον ΄Β πόλεμο και μετά, με τα τότε δεδομένα, αντιπάλευε με έναν σκληρό πολιτικό αντίπαλο, δικαιολογημένα ιστορικά, αφού η Αμερική αφαιρούσε από κάθε λαό την ελπίδα για ελεύθερη βούληση και για αναπτυξιακό όραμα στη χώρα του, με την αυταρχική στρατηγική της. Παράλληλα, αργά και σταθερά, ένα όχι ευκαταφρόνητο ποσοστό αυτής της μεγάλης δυτικής πηγής ιδεών και προόδου, δεν σταμάτησε ποτέ να αγωνίζεται για οικονομικά οράματα και ατομικά δικαιώματα στο πλαίσιο μιας ελευθερίας, η οποία βάδιζε πάνω σε κεκτημένα πολιτικά και εργασιακά δικαιώματα.
Η άλλη πλευρά, εκείνη του πρώην υπαρκτού σοσιαλισμού, έκανε ακριβώς το αντίθετο, περιορίζοντας, έως και απαγορεύοντας ατομικά και θρησκευτικά δικαιώματα, ωθώντας τούς καταπιεσμένους πολίτες σε αντιδραστικές επιλογές και σε εθνική απομόνωση.
Η Ευρωπαϊκή Αριστερά επέλεξε την ολιγωρία· δεν προχώρησε σε ρηξικέλευθες επιλογές και συνέχισε να διατηρεί, σε μεγάλο βαθμό, τις ιδεολογικές αγκυλώσεις του παρελθόντος. Οι πολιτικές της εμμονές και η νωχελική της προσαρμογή στις ορατές και αναγκαίες κοινωνικές αλλαγές, σε συνδυασμό με την παγκοσμιοποιημένη κοινωνία και την ανατροπή τής παραδοσιακής εργασιακής-χειρωνακτικής απασχόλησης, λόγω της ταχύτατης τεχνολογικής ανάπτυξης και των έξυπνων μηχανών, είχε ως αποτέλεσμα να κλατάρει το… άλογο μαζί με το κάρο!
Μην ξεχνάμε πως αυτή η πανίσχυρη, πολυφυλετική και πολυπολιτισμική χώρα δεν είναι μόνο μια πάνοπλη στρατιωτική δύναμη, αλλά έχει και μια, βαρύνουσας σημασίας, παρουσία στο παγκόσμιο π ο λ ι τ ι σ μ ι κ ό και επιστημονικό γίγνεσθαι!
Η αγγλοσαξονική γλώσσα με την καθολικά παγκόσμια παρουσία της, η Κινηματογραφική και τηλεοπτική της Βιομηχανία, η μουσική– δισκογραφική επιρροή σε όλα τα σημεία τού ορίζοντα, η διάδοση του modeling και οι χορευτικές μόδες, η επιρροή της λογοτεχνίας της, το αστυνομικό μυθιστόρημα, η ανάπτυξη της φιλοσοφίας, των τεχνολογιών, της βιομηχανίας του θεάματος, η ακαταμάχητη δύναμη της Μουσικής, οι Ορχήστρες της, η εξάπλωση του Μπλουζ, της Τζαζ και της Ροκ, τα τεράστια επιτεύγματα στον ανταγωνισμό τού Διαστήματος, στις ψηφιακές και δορυφορικές κατακτήσεις, στην πραγμάτωση της Ρομποτικής τεχνολογίας και άλλα αναρίθμητα, κατέστησαν την Αμερική, τροφοδότη, πηγή και πρωτοπόρο του πνεύματος και της ύλης σε όλο τον κόσμο…
Η π ο λ ι τ ι σ μ ι κ ή της εξάπλωση και η επιβολή της παγίδας τού κοινωνικού φαίνεσθαι και της «αμερικάνικης αισθητικής» είναι μια πραγματικότητα, την οποία πλέον έχουμε αποκτήσει και έχει ριζώσει σχεδόν σε ό λ ο υ ς τους λαούς που εντάχθηκαν στον δυτικό κόσμο, συμπεριλαμβανομένων και πολιτών των πρώην σοσιαλιστικών χωρών!
Αυτή η μεταπολεμική πολιτισμική και συμπεριφορική έ κ ρ η ξ η έμελλε να είναι ιστορικής σημασίας και αδιαμφισβήτητη, ενώ επηρέασε το σύνολο των Τεχνών. καθώς και τις γλωσσικές δομές πολλών χωρών.
Η λέξη και η έννοια τού Πλανητάρχη τής ψυχροπολεμικής περιόδου, θέλω να ελπίζω πως έχει πλέον αποδυναμωθεί στον σύγχρονο κόσμο· όταν και άλλες χώρες έχουν αποκτήσει πλέον μεγάλη πολιτική και πυρηνική δύναμη μέσα από ένα ισχυρό οπλοστάσιο (Κίνα—Ρωσία—Αραβικές χώρες—Ινδία κ.ά), η φθορά της λέξης, είναι πλέον γεγονός, αφού έχουν μειωθεί οι αποκλειστικές εξουσίες που κάποτε την συνέθεταν.
Προς το παρόν, ο Μπάϊντεν, είναι ένας πολιτικός που… πειραματίζεται θετικά, ο οποίος οφείλει να μας αποδείξει πως ορθώς τον έχουμε εντάξει στο φ ι λ ι κ ό μας περιβάλλον…
* Ο Νότης Μαυρουδής είναι κιθαριστής – συνθέτης
