Άγγελος Τζίτζιρας*: Το πρόβλημα και η λύση για τους «Αιώνιους φοιτητές»

Το ζήτημα των «αιώνιων φοιτητών» είναι ένα σημαντικό θέμα προς συζήτηση με μια κοινή γενική άποψη αλλά με διαφορετικές λύσεις προς την επίλυση του προβλήματος αυτού. Προσωπικά θεωρώ ότι όλοι συμφωνούμε ότι η ύπαρξη των «αιώνιων φοιτητών» είναι μια παθογένεια του εκπαιδευτικού συστήματος και ότι θα πρέπει να λυθεί σύντομα. Και εδώ τίθεται το πιο σημαντικό πρόβλημα: να υιοθετήσουμε ένα όριο σπουδών, το οποίο θα συνδεθεί με μέτρα υπέρ των οικονομικά αδύναμων φοιτητών ή θα βλέπουμε μόνο το δέντρο και όχι το δάσος.
Η πρόταση του υπουργείου παιδείας (το ν+2) όπως την έχει θέσει στην δημόσια συζήτηση θεωρώ ότι είναι προβληματική. Αυτό συμβαίνει διότι, ενώ αναγνωρίζει ότι υπάρχει ένα πρόβλημα και κάνει ένα πρώτο βήμα, δεν κάνει και το επόμενο, έτσι ώστε να υπάρξει μια πρόταση η οποία θα είναι αποδεκτή και κοινωνικά βιώσιμη. Οι κινήσεις του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης απ’ την άλλη, όταν ήταν στην κυβέρνηση από το 2015, όχι μόνο δεν έλυσε το πρόβλημα αλλά το έκανε ακόμα χειρότερο.
Πριν αναφέρω την πρόταση μου θα ήθελα να δούμε τους λόγους για τους οποίους υπάρχουν εξ αρχής αιώνιοι φοιτητές. Αυτοί θεωρώ ότι είναι δύο.
Πρώτον, είναι η επιλογή της σχολής για να σπουδάσουν και το ζήτημα των πανελλήνιων εξετάσεων. Λόγω της ελλιπούς ενημέρωσης που έχουν οι φοιτητές σχετικά με την ύπαρξη των Σχολών και το ποια τους ταιριάζει (εκτός από κάποιες πρωτοβουλίες που παίρνουν κάποιοι εκπαιδευτικοί), τελικά καταλήγουν να επιλέγουν πανεπιστήμια τα οποία ακούγονται ωραία είτε συνδέονται με κάποια δουλειά που θεωρούν χρήσιμη ή εύκολη (δικηγόρος, δάσκαλος κλπ) και όταν βλέπουν ότι δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν ή δεν είναι κάτι το οποίο τους ταιριάζει, περνάει στο μυαλό τους να ξαναδώσουν πανελλήνιες. Αλλά μερικοί από αυτούς δεν το κάνουν καθώς τις βλέπουν ως μια ψυχοφθόρα διαδικασία που δεν θέλουν να ξαναπεράσουν.
Δεύτερον, η εργασία των φοιτητών που προέρχονται από οικονομικά αδύναμες οικογένειες. Η οικονομική κρίση δημιούργησε πρόσθετη ανεργία, η οποία έφερε ακόμη περισσότερα προβλήματα με ένα από αυτά να αφορά τις οικογένειες των φοιτητών και τους ίδιους τους φοιτητές. Η μείωση του εισοδήματος ή η ολόκληρη απώλεια αυτού οδήγησε πολλές οικογένειες να μην μπορούν να στηρίξουν τις σπουδές των παιδιών τους με αποτέλεσμα να μπαίνει το δίλημμα: αν θα σπουδάσουν αυτό που θέλουν ή αν θα συμβιβαστούν με ό,τι καλύτερο μπορούν να βρουν στον τόπο που μένουν. Όσοι επιλέγουν την πρώτη επιλογή αναγκάζονται να δουλέψουν, η οποία επιλογή τους οδηγεί σε μια σημαντική καθυστέρηση καθώς πολύ δύσκολα κάποιος μπορεί  να συνδέσει την δουλειά με τις σπουδές του.
Αυτά τα δύο ζητήματα μας αποδεικνύουν ότι ακόμη και να βάλλουμε ένα όριο σπουδών, αυτό δεν θα λύσει από μόνο του τα προβλήματα (όπως και με το άσυλο) αλλά το ακριβώς αντίθετο. Για να πούμε ότι είναι ρεαλιστικό το όριο σπουδών θα χρειαστούμε πρώτον να γίνεται μια σοβαρή ενημέρωση των μαθητών για την κάθε σχολή και τι αυτή μπορεί να προσφέρει στους φοιτητές και δεύτερον να υπάρξει πρόβλεψη για την στήριξη των οικονομικά αδύναμων φοιτητών στα πρότυπα της Δανίας.
Διαβάζουμε σε άρθρο της «Washington Post» ότι οι Δανοί φοιτητές παίρνουν περίπου 900 δολάρια τον μήνα για 6 χρόνια, όπου σύμφωνα με το Υπουργείο Παιδείας της Δανίας «αυτό γίνεται ώστε οι φοιτητές να μπορούν να σπουδάσουν χωρίς να τους εμποδίζει το οικονομικό/κοινωνικό τους υπόβαθρο».  Ένα τέτοιο μέτρο σίγουρα θα χρειαστεί να προσαρμοστεί στα ελληνικά δεδομένα. Είναι αναγκαίο να γίνουν αυτές οι αλλαγές (και άλλες πολλές), έτσι ώστε να μπορέσουμε να λύσουμε δύο σοβαρά προβλήματα που θα δημιουργήσει το ν+2. Αν δεν κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση το υπουργείο παιδείας, δεν θα φέρει λύσεις αλλά μόνο προβλήματα, αδικίες και ανισότητες στην φοιτητική κοινότητα.

* Ο Άγγελος Τζίτζιρας, είναι πρωτοετής φοιτητής και μέλος του Τομέα Παιδείας και της Νέας Γενιάς του Κινήματος Αλλαγής.

Δείτε τα 16 προηγούμενα άρθρα του Άγγελου Τζίτζιρα