Νίκος Τσούλιας*: Τα Χριστούγεννα συναντάμε τον πρώτο εαυτό μας

Τα φετινά Χριστούγεννα είναι γκρίζα. Δεν μοιάζουν με όσα έχουμε ζήσει. Εξ αυτού και μόνο θα μείνουν στη μνήμη μας, θα κάνουμε αναφορές μελλοντικά έστω και συννεφιασμένες. Είναι Χριστούγεννα της πανδημίας και της αγωνίας, του κορονοϊού και του εγκλεισμού.
Στους χαλεπούς καιρούς, ο άνθρωπος δεν έχει τη συνηθισμένη του ρότα. Ή τον παρασύρουν οι δυσκολίες και γίνεται φύλλο μοναχικό σε ορμητικό ποτάμι ή παίρνει τη ζωή του πιο αποφασιστικά στα χέρια του και πάντα κόντρα στο ρεύμα μετασχηματίζοντας την πραγματικότητα, χρωματίζοντας όσο μπορεί το μαύρο σκηνικό. Γιατί, αν έχουμε άποψη για τη ζωή, αν πιστεύουμε στον εαυτό μας, οι δυσκολίες είναι πεδίο ανάδειξης των δημιουργικών δυνάμεών μας!
Ναι, πρώτη φορά ζούμε αναγκαστικά τόσο πολύ στα σπιτικά μας, με περιορισμό ελευθερίας στις φυσικές κινήσεις μας. Πρώτη φορά φοβόμαστε τον άλλο άνθρωπο και απομακρυνόμαστε. Πρώτη φορά βιώνουμε μια πανδημία, που ήταν μια λέξη και μια έννοια μακρινή. Τα πάντα είναι διαφορετικά.
Αλλά ο άνθρωπος άλλαξε τον κόσμο του. Γνώρισε τη φύση και τη γνωρίζει όλο και πιο πολύ. Τη μεταμόρφωσε και τη μεταμορφώνει. Την έκανε φιλική. Τώρα δεν είναι έρμαιό της. Τώρα πια τη δύναμή μας πρέπει να εκλογικεύσουμε. Ζούμε πλέον σε νέο, πρωτόγνωρο γεωλογικό αιώνα, το ανθρωπόκαινο. Ετοιμαζόμαστε για την Οδύσσεια του Διαστήματος.
Η ουσία της ζωής μας είναι στις αυθεντικές σχέσεις μας (διαπροσωπικές, κοινωνικές, συγγενικές, ερωτικές, φιλικές…), στις αξίες του ουμανισμού: στην αγάπη, στην αλληλεγγύη, στον αλληλοσεβασμό, στη δικαιοσύνη, στην ελευθερία, στη χειραφέτησή μας και στην αυτοπραγμάτωσή μας.
Τελικά ποια είναι η σχέση μας με τα ουσιώδη; Γιατί δεν τα υλοποιούμε, δεν τα βιώνουμε; Τα έχουμε κάνει θεωρητικά νεφελώματα και ανέξοδες διακηρύξεις. Ίσως και να μην τα αξιολογούμε και να μην ασχολούμαστε καν.
Πέραν τούτων, υπάρχει η καθημερινότητα με τα δικά της απλά ζητήματα, που μπορεί να γίνει πιο όμορφη κάνοντας τη δική μας ματιά, την προσωπική κουλτούρα μας και τον στοχασμό μας να βρουν τη γοητεία στα απλά πράγματα, να βρούμε τις τόσες και τόσες εικόνες που μας γεννάει η θέα τους. Γιατί, δεν ζούμε μόνο με όσα αισθανόμαστε αλλά κυρίως με όσα σκεφτόμαστε…
Σε κάθε σημείο του Χριστουγεννιάτικου σκηνικού υπάρχει κρυμμένος ένας κόσμος συμβολικός, υπαινικτικός, γεμάτος με όνειρα και με ψευδαισθήσεις, με φιλοδοξίες και με φαντασιώσεις. Οι στοχασμοί μας θα μεταναστεύουν στα Χριστούγεννα των παιδικών μας χρόνων. Θα γοητεύονται στις ομιχλώδεις ερμηνείες μας για τη Γέννηση, για τον Χριστό, για την Παναγία. Θα βρίσκουν παραμύθια και αφηγήσεις με μαγεμένα πρόσωπα, σε παράξενους τόπους. Θα ανασύρουν λογοτεχνικά στολίδια αθάνατων Πνευμάτων.
«Αρχίζω να σκέπτομαι λεπτομερώς τι είναι αυτό που θυμόμαστε περισσότερο όλοι μας, από τα κλαδιά του Χριστουγεννιάτικου Δέντρου των πρώτων Χριστουγέννων της ζωής μας, εκείνα τα κλαδιά από τα οποία σκαρφαλώσαμε στην αληθινή ζωή… Μερικούς ταξιδιώτες με βλέμματα άνωθεν, να ακολουθούν ένα αστέρι… Τη θράκα στο δάπεδο του τζακιού που αναλαμπαδιάζει κάθε τόσο και κάνει το δωμάτιο απόκοσμο… Μπορώ να εξακολουθώ να κοιτάζω αυτή τη Μορφή με καρδιά παιδιού και την εμπιστοσύνη και την πίστη ενός παιδιού, να ακούω έναν ψίθυρο ανάμεσα στα φύλλα. Όλα αυτά έγιναν εις ανάμνηση του νόμου της αγάπης και της καλοσύνης, της ευσπλαχνίας και της συμπόνοιας. Και για να θυμηθείτε Εμένα!» (Ντίκενς – Το Χριστουγεννιάτικο Δέντρο).
Τα Χριστούγεννα θα συναντήσουμε τον παλιό μας εαυτό, τα πρώτα θολά σχήματά του, τους φόβους μας και τις χαρές μας, τον εαυτό μας με το αυτοσχέδιο Χριστουγεννιάτικο δέντρο μας, το κυπαρρισάκι, …χιονισμένο με τις τούφες από μπαμπάκι, με τα μικρά μπαλονάκια, με τα κεράκια, με το χάρτινο αστέρι του, και ακόμα με τα βιβλία – παραμύθια με τις τρισδιάστατες εικόνες τους, με το γεμάτο κούτσουρα τζάκι και τη φωτιά να τριζοβολάει πολεμώντας το τσουχτερό κρύο που φώλιαζε για τα καλά στις φτωχικές χαμοκέλες, με τον ατέλειωτο βροχερό καιρό, με τις πανταχού παρούσες λάσπες, με τα όνειρά μας για να κάνουμε όμορφη και δημιουργική τη ζωή μας.

* Ο Νίκος Τσούλιας, πρώην πρόεδρος της Ομοσπονδίας Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης (ΟΛΜΕ) και νυν Γραμματέας του Τομέα Παιδείας του Κινήματος Αλλαγής

Πατήστε εδώ και δείτε τα 99 προηγούμενα άρθρα του Νίκου Τσούλια