Νίκος Τσούλιας* – Γιώργος Γεωργακόπουλος**: Η εκπαίδευση απέναντι στο σκιά του φόβου…

Η είδηση της ομηρείας του καθηγητή και  πρύτανη Δημήτρη Μπουραντώνη στο γραφείο του στην ΑΣΟΕ συνοδεύτηκε από μια εικόνα σκοταδισμού, μια εικόνα που αποτυπώνει με τρόπο δραματικό  την νοοτροπία  ολοκληρωτισμού που χαρακτηρίζει αυτές τις συμπεριφορές και πρακτικές.
 Η είδηση και κυρίως το αποτρόπαιο και σκληρό θέαμα ενός ανθρώπου όμηρου της βίας και του εξαναγκασμού,  δημιουργεί αισθήματα ασφυξίας και προκαλεί βαθύ προβληματισμό για πρακτικές και συμπεριφορές που ακολουθούνται στο κοινωνικό και πολιτικό πεδίο.
Η εικόνα του καθηγητή  αποκαμωμένου και σε απόλυτη ψυχολογική πίεση να αντικρίζει τον φακό – με την πινακίδα περασμένη στον λαιμό του – θύμισε πρακτικές ναζί  στον Β Παγκόσμιο πόλεμο, τα θύματα των παρακρατικών ομάδων των νικητών του εμφυλίου πολέμου, τους ανθρώπους που στοχοποίηθηκαν κατά την περίοδο της πολιτιστικής επανάστασης…
Είναι μια εικόνα συντριβής του ανθρώπινου πνεύματος και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Είναι μια εικόνα υποχώρησης του κράτους δικαίου σε βαθμό ταπεινωτικό. Είναι μια εικόνα νίκης ενός ολοκληρωτικού τρόπου σκέψης, όπου δεν υπάρχει χώρος για την διαφορετική άποψη, δεν υπάρχει χώρος για όσους την εκφέρουν και την υποστηρίζουν.
Είναι μια εικόνα που πλήττει την αυταξία της επιστήμης και την ηθική της παιδαγωγικής, που αμαυρώνει το πορτρέτο όλων των εκπαιδευτικών. Στη θέση του Πρύτανη «είναι» κάθε εκπαιδευτικός.
Αυτό το πλέγμα των συμπεριφορών και πρακτικών δεν μπορεί να είναι αποδεκτό με κανένα τρόπο και καμία αιτιολογία.  Οι εικόνες αυτές – σκοτεινές και απάνθρωπες – είναι εικόνες που δεν μπορούν να χαρακτηρίζουν τόσο το σήμερα όσο και το αύριο…
Το πανεπιστήμιο είναι ο κατ’ εξοχήν χώρος της έρευνας και της πνευματικής καλλιέργειας και η ελευθερία της έκφρασης και του λόγου είναι η καταστατική του θεμελίωση. Ο σύγχρονος διαφωτισμός και ορθολογισμός στηρίχτηκαν πρωτίστως στην ανθοφορία της αναγεννησιακής άνοιξης των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων.  Καμιά μορφή βίας και χειραγώγησης δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτή.
Το κράτος δικαίου, οι επιταγές του και η αξιακή του αναφορά επιβάλλουν την απόλυτη αποδόμηση άσκησης κάθε μορφής βίας. Οι χώροι ειδικά της εκπαίδευσης, οι άνθρωποι της εκπαίδευσης, οι διεργασίες που αφορούν τις πολιτικές για την εκπαίδευση δεν μπορούν να έχουν πρόσημο παρά μόνο την υπεράσπιση των ανθρωπιστικών ιδανικών και να χαρακτηρίζονται από την κυριαρχία μιας κουλτούρας διαλόγου, σύνθεσης και συναίνεσης.
Στην εκπαίδευση, στην κοινωνία, στην πολιτική υπάρχει χώρος για διαφορετικές θεωρήσεις, για συγκρούσεις με περιεχόμενο ιδεολογικό, προγραμματικό και αξιακό, για διεργασίες με έντονη κοινωνική δράση και πολιτικό ακτιβισμό. Δεν υπάρχει χώρος για την βία σε κάθε της μορφή και εχθρός μιας δημοκρατικής κοινωνίας δεν μπορεί παρά να είναι ο κάθε μορφής ολοκληρωτισμός…
Δύο εβδομάδες πριν η Γαλλία και η παγκόσμια κοινότητα αντίκρισαν με θλίψη και οργή την είδηση της δολοφονίας του Γάλλου εκπαιδευτικού, του Samuel  Paty… Ο θρησκευτικός φανατισμός και η μισαλλοδοξία διαμορφώνει την ανάγκη το φως της γνώσης,  η δημοκρατική αντίληψη και η ανθρωπιά  να επικρατήσουν ως καθολικές και πανανθρώπινες αξίες.
Αυτός πρέπει να είναι ο δρόμος για το αύριο…
Το φως της γνώσης, η δύναμη της ελευθερίας, η δημοκρατική λειτουργία της κοινωνίας, η εμβληματική σημασία της επιστήμης  πρέπει να διαμορφώσουν τους όρους και τις συνθήκες για να καταξιώνεται η έννοια του ανθρώπου και να μην επιτρέπουμε στη βία και τον φανατισμό που συνοδεύει κάθε ολοκληρωτική σκέψη να υπονομεύει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τις κοινωνικές ελευθερίες.
Δεν υπάρχει άλλη επιλογή για να κρατήσουμε την υπόσταση μας αλλά και την κοινωνία μας ανθρώπινη…

* Ο Νίκος Τσούλιας, πρώην πρόεδρος της Ομοσπονδίας Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης (ΟΛΜΕ) και νυν Γραμματέας του Τομέα Παιδείας του Κινήματος Αλλαγής

** O Γιώργος Γεωργακόπουλος είναι μέλος της Γραμματείας του Τομέα Παιδείας του Κινήματος Αλλαγής.

Πατήστε εδώ και δείτε τα 82 προηγούμενα άρθρα του Νίκου Τσούλια

Δείτε τα 8 προηγούμενα άρθρα του Γιώργου Γεωργακόπουλου