Όχι στις πολιτικές της αδιαλλαξίας και των διορισμένων που επιχειρεί το Υπουργείο!
Έχουν περάσει 94 χρόνια από τις εκλογές-ήταν η δεύτερη Κυριακή του Δεκέμβρη του 1926- για την ανάδειξη των πρώτων Αιρετών εκπροσώπων των Δασκάλων στο Εκπαιδευτικό Συμβούλιο, όπως λεγόταν τότε το Ανώτατο Υπηρεσιακό Συμβούλιο!
Επιτέλους ο αγώνας του Κλάδου για Αυτοδιοίκηση παίρνει σάρκα και οστά. Οι Δάσκαλοι πρώτοι σε όλο το Δημόσιο πετυχαίνουν την αιρετή εκπροσώπησή τους στο Ανώτατο Εκπαιδευτικό Συμβούλιο.
Ένα παντοδύναμο Συμβούλιο που πέρα από τα Υπηρεσιακά και Πειθαρχικά θέματα των Εκπαιδευτικών ενέκρινε τα αναλυτικά προγράμματα, τα διδακτικά βιβλία και τα νομοσχέδια που Υπουργείου Παιδείας.
Η κατάκτηση του Κλάδου είναι μεγάλη αν αναλογιστεί κανείς ότι ζούμε στην εποχή του Πάγκαλου τέσσερα χρόνια μετά την ίδρυση της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδας και οι Εκπαιδευτικοί βρίσκονται «ΕΝ ΔΙΩΓΜΩ» όπως χαρακτηριστικά τιτλοφορείται το Διδασκαλικό Βήμα του Οκτωβρίου του 1926 και καταλήγει στο σχετικό άρθρο:
«Αλλ’ ημείς οι περιφρονούμενοι και εμπαιζόμενοι κατά τα τελευταία έτη παρά των κατά καιρούς Κυβερνήσεων. Ημείς οι διωκόμενοι παρά των διάφορων βλαχοδημάρχων, οι οποίοι εθεώρησαν την Ελλάδα τσιφλίκι των. Ημείς οι εκτοπιζόμενοι αναιτίως εκ των θέσεών μας και απομακρυνόμενοι αναγκαστικώς από των οικογενειών μας. Ημείς οι δημοδιδάσκαλοι, δηλούμεν κατηγορηματικώς ότι, αναλαμβάνομεν μετά θάρρους τον αγώνα, εις τον οποίον μας προκαλούν. Ο αγών μας αυτός είναι αγών ιερός, διότι είναι αγών αμύνης υπέρ της ζωής, της τιμής και των δικαίων και νομίμων συμφερόντων μας και θ’ αποβή υπέρ ημών τελικώς. Περί τούτου, ας μην αμφιβάλλουν οι διώκται μας.»
Από δε την έκθεση της «Διεθνούς» των εκπαιδευτικών που εδρεύει στο Παρίσι διαβάζει κανείς για την κατάσταση της εκπαίδευσης στην Ελλάδα την ίδια εποχή:
«…την Ελλάδα τυραννά το δικτατορικό πολίτευμα.. Η δικτατορία χτυπάει την εκπαίδευση και τους δασκάλους γιατί τους θεωρεί επικίνδυνους εχθρούς..»
« Το επάγγελμα του Δασκάλου είναι το αθλιέστερο και το πιο περιφρονημένο από το κράτος και την κεφαλαιοκρατία …
ο Δάσκαλος είναι ένας πεινασμένος και κουρελιασμένος μάρτυρας… αφού την εποχή εκείνη με το μηνιάτικο του Δασκάλου αγόραζες 120 οκάδες καλαμπόκι!
Οι συνάδελφοί μας διώκονται «Επί μαλλιαρισμώ», «Επί αθεΐα», « Επί κουμμουνισμώ», και γενικότερα «δι’ αντεθνικήν δράσιν».
Η ανάγκη θεσμών προστασίας από αυθαιρεσίες και διώξεις οδηγεί στο κυρίαρχο αίτημα για «Αυτοδιοίκηση- Αιρετή εκπροσώπηση των Δασκάλων στο Εκπαιδευτικό Συμβούλιο «
Τεράστια, λοιπόν, η κατάκτηση των Αιρετών, αφού κυριολεκτικά οι εκπαιδευτικοί βρίσκονταν στο έλεος των διοικούντων.
Ταυτόχρονα αυτή την εποχή δημιουργούνται οι συνδικαλιστικές παρατάξεις.
Δημιουργούνται δύο παρατάξεις. Η «Προοδευτική Παράταξη» και η «εθνικά υγιής», όπως αυτοαποκαλούνταν, η «Συντηρητική Παράταξη».
Χαρακτηριστικό είναι ότι η «Συντηρητική Παράταξη» διαφωνούσε με το αίτημα για συμμετοχή Αιρετών εκπροσώπων στο Συμβούλιο λέγοντας «…ότι πρόκειται για αναρχική εκδήλωση… που δεν μπορεί να εφαρμοστεί λόγω του μειωμένου κύρους των Δασκάλων..»
Η κατάκτηση όμως είναι γεγονός και οι δύο Αιρετοί εκλέγονται τον Δεκέμβρη του 1926 με συμμετοχή στις κάλπες 8.000 Δάσκαλων!
Οι πρώτοι Αιρετοί είναι ο πρώην Πρόεδρος της Δ.Ο.Ε Αρ. Ρουχωτάς και ο Γ. Γιαννικόπουλος.
Στη συνέχεια και επειδή ο Αρ. Ρουχωτάς μειοψήφησε στις απολύσεις Δασκάλων «επί κουμμουνισμώ» ο Υπουργός Παιδείας ενοχλημένος από τη στάση του Αιρετού περιόρισε με νέο Νόμο τα Αιρετά μέλη από δύο σε ένα.
Ταυτόχρονα το Υπουργικό Συμβούλιο στις 19 -11-1927 αποφασίζει να απολυθούν όλα τα Αιρετά μέλη του Εκπαιδευτικού Συμβουλίου και συνεχίζει τη λειτουργία του με διορισμένους!!!
Στις εκλογές που έγιναν το 1928 οι 10.000 Δάσκαλοι που ψήφισαν έστειλαν ηχηρό μήνυμα στο Υπουργείο με την πανηγυρική επανεκλογή του διωχθέντα Αρ. Ρουχωτά.
Ο θεσμός εδραιώθηκε στα χρόνια που ακολούθησαν και αποτέλεσε ασπίδα προστασίας των συναδέλφων εκπαιδευτικών.
Ο θεσμός θα διακοπεί και θα καταργηθεί από τη δικτατορία του Μεταξά και θα επανέλθει με έναν Αιρετό τον Νοέμβριο του 1949.
Με τη μεταρρύθμιση Παπανδρέου και τον Ν.4379 /24-10-64 καταργείται το Εκπαιδευτικό Συμβούλιο και δημιουργείται το ΚΥΣΠΕ το Κεντρικό Υπηρεσιακό Συμβούλιο Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης με συμμετοχή ενός Αιρετού και τριετή θητεία. Ταυτόχρονα καθιερώνονται τα ΠΥΣΠΕ και τα ΑΠΥΣΠΕ χωρίς όμως την παρουσία Αιρετών.
Ο θεσμός καταργείται ξανά από την Απριλιανή Δικτατορία το 1967 για να επανέλθει με το Ν 309 /76 και το Π.Δ 15/77 .
Μεγάλη νίκη για τον Κλάδο καταξίωση του θεσμού συντελείται όταν το 1986 η κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου με το Π.Δ 75/86 επαναφέρει τους δύο Αιρετούς στα Συμβούλια με διετή θητεία!
Την ίδια χρονιά θεσμοθετήθηκε και ο Αιρετός στην υπόλοιπη Δημόσια Διοίκηση.
Το 2003 με το Π.Δ 1/2003 τα Υπηρεσιακά Συμβούλια γίνονται τρία (ΠΥΣΠΕ – ΑΠΥΣΠΕ – ΚΥΣΠΕ). Οι Αιρετοί παραμένουν δύο με διετή θητεία παρά το αίτημα του Κλάδου για τριμελή εκπροσώπηση.
Η σύντομη αυτή ιστορική αναδρομή αποδεικνύει πως ο θεσμός του Αιρετού αποτέλεσε κατάκτηση πολύχρονων αγώνων για Αυτοδιοίκηση και αποτελεί μέχρι σήμερα όχι απλά το μάτι και το αυτί του Κλάδου αλλά κυρίως η φωνή του!
Παλεύει για την ισονομία, την αξιοκρατία και πάνω από όλα την διαφάνεια!
Αποτελεί την ασπίδα προστασίας των συναδέλφων απέναντι στις αυθαιρεσίες αλλά και στις διώξεις που πολλές φορές άδικα επιχείρησε η εξουσία στους «ανυπάκουους» Δασκάλους.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι Αιρετοί αποπέμφθηκαν από τα Συμβούλια και στις δύο πιο σκοτεινές εποχές της σύγχρονης ιστορίας της πατρίδας μας!
Τη φετινή, δε, χρονιά μετά από πολλά χρόνια το Υπουργείο Παιδείας προχώρησε στη διαδικασία «επιλογής προσωρινών» Διευθυντών Εκπαίδευσης χωρίς την παρουσία Αιρετών, γεγονός που όπως κατήγγειλα μας οδηγεί ολοταχώς στο παρελθόν.
Η ενέργεια αυτή, του αποκλεισμού των Αιρετών, θεωρώ ότι αποτελεί ταυτόχρονα και ένα πείραμα που μετρά τα αντανακλαστικά του Κλάδου σε ενδεχόμενη υποβάθμιση ή και κατάργηση του Θεσμού!
Τώρα, δε, στο αδιέξοδο που η ίδια η Κυβέρνηση παραμονή εκλογών δημιούργησε, αφού με τροπολογία (όπως συνηθίζει άλλωστε και έπραξε με την αύξηση του αριθμού των μαθητών σε 25 ανά τμήμα) και χωρίς να έχει προηγηθεί διάλογος, άλλαξε τον τρόπο διεξαγωγής τους με πρόφαση την πανδημία, μια λύση υπάρχει: η μετάθεσή τους σε άλλη ημερομηνία και η πραγματοποίηση τους μετά από διάλογο με τις ομοσπονδίες των εκπαιδευτικών ώστε να βρεθεί μια κοινώς αποδεκτή λύση αντάξια του θεσμού του Αιρετού.
Συναδέλφισσες και συνάδελφοι,
Ως Αιρετός των 80 χιλιάδων εκπαιδευτικών του Κλάδου νιώθω περήφανος που υπηρετώ τον ιστορικό αυτό θεσμό που κατακτήθηκε με αγώνες και σας καλώ όλες και όλους στον αγώνα στήριξης και υπεράσπισης του Θεσμού και ανατροπής σκέψεων της πολιτικής ηγεσίας για λειτουργία των Συμβουλίων με διορισμένους στη θέση των εκλεγμένων εκπροσώπων σας!
* Ο Νίκος Φασφαλής είναι αιρετός ΚΥΣΠΕ με τη παράταξη της Δημοκρατική Συνεργασία Εκπαιδευτικών Π.Ε. (ΔΗ.ΣΥ.)
