Με δεδομένα τα χθεσινά αποτελέσματα και την εκλογή του νέου κατοχικού ηγέτη της Βόρειας Κύπρου Ερσίν Ταρτάρ διαγράφονται νέα δεδομένα στο Κυπριακό.
Η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία, που είναι ένα συμφωνημένο πλαίσιο επίλυσης του Κυπριακού από το 1977, εκτιμούμε ότι πάει περίπατο, παρά το γεγονός ότι όλοι οι ηγέτες, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, ήταν τυπικά δεσμευμένοι στη λύση με αυτή τη βάση.
Τώρα στο βόρειο τμήμα του νησιού αναλαμβάνει τα ηνία ένας πολιτικός που απορρίπτει την προοπτική της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας και κάνει ανοικτά λόγο για λύση «δύο κρατών», θέση που είναι σε ευθεία γραμμή με την θέση της Τουρκίας και τούτο είναι η σημαντικότερη διάσταση της εκλογής του Ερσίν Τατάρ στα κατεχόμενα της Κύπρου, που μάλλον θα πρέπει να θεωρηθεί νίκη του Προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Τόσο ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερνογάν, όσο και ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου έχουν επαναλάβει το τελευταίο διάστημα τη θέση αυτήν των «δύο κρατών». Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, μάλιστα, υποστηρίζει ότι άτυπα έχει συζητήσει τη συγκεκριμένη προοπτική και με τον Νίκο Αναστασιάδη – ισχυρισμό τον οποίο διαψεύδει ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Το τελευταίο εμπόδιο για την Άγκυρα ήταν ο Μουσταφά Ακιντζί. O μέχρι χθες ηγέτης της τουρκοκυπριακής κοινότητας επέμενε μέχρι τέλους στην ανάγκη λύσης στη βάση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, συνειδητοποιώντας ότι οποιαδήποτε άλλη μορφή λύσης εγκυμονεί κινδύνους απορρόφησης των Τουρκοκυπρίων από την Τουρκία.
Γιατί κέρδισε ο Ταρτάρ
Η χθεσινή νίκη του Τατάρ με 51%, οφείλεται σε τρεις βασικούς παράγοντες:
- Πρώτον, στην ισχυρή παρέμβαση της Τουρκίας. Ο Ερντογάν ήθελε πάση θυσία να τελειώνει με τον Ακιντζί, που δεν ήταν του χεριού του. Οι παρεμβάσεις της Άγκυρας σε αυτές τις εκλογές ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο, ενώ υπήρξαν καταγγελίες ακόμα και για εξαγορά ψήφων.
- Δεύτερον, η νίκη Τατάρ βασίστηκε στη μεγάλη στήριξή του από τους εποίκους. Χαρακτηριστικό ήταν ότι ο Ακιντζί κέρδισε σε Λευκωσία, Μόρφου και Λεύκα, έχασε οριακά στη Κερύνεια και ηττήθηκε καθαρά στην Αμμόχωστο. Το τελικό αποτέλεσμα, όμως, κρίθηκε κυρίως από τη μεγάλη διαφορά (70%-30%) με την οποία ο Ερσίν Τατάρ κέρδισε στην περιοχή του Τρικώμου, όπου κατοικεί ο μεγαλύτερος όγκος των εποίκων.
- Τρίτον, η στασιμότητα στο πεδίο των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό και η απουσία πρωτοβουλίας από την ελληνοκυπριακή πλευρά που να δείχνει προοπτική λύσης, συνέβαλαν επίσης στην επικράτηση του Τατάρ. Ο Ακιντζί εξελέγη το 2015 ως υποψήφιος λύσης. Με το «ναυάγιο» στο Κραν Μοντανά και με τις διαπραγματεύσεις «στον πάγο» από το καλοκαίρι του 2017, ο Ακιντζί έχασε τη δυναμική του. Παράλληλα, οι Τουρκοκύπριοι συνέχισαν να νιώθουν απομονωμένοι από τον διεθνή παράγοντα, γεγονός που ενίσχυσε τον ρόλο της Τουρκίας στα κατεχόμενα.
Τι μπορεί να γίνει από δω και πέρα
Η επόμενη μέρα όσον αφορά το Κυπριακό δεν αναμένεται να είναι όπως πριν μετά το χθεσινό αποτέλεσμα. Η εκτίμηση είναι ότι ο Ερσίν Τατάρ θα ανταποκριθεί θετικά στο κάλεσμα του ΓΓ του ΟΗΕ για συνομιλίες στο πλαίσιο μίας νέας άτυπης πενταμερούς, προβάλλοντας ωστόσο τις σκληρές θέσεις της Άγκυρας και ωθώντας τη διαδικασία σε νέα μονοπάτια όσον αφορά την μορφή της λύσης, επιδιώκοντας λύση δύο κρατών ή συνομοσπονδίας, πιθανότατα χωρίς εδαφικές αλλαγές.
«Είμαι έτοιμος για διαπραγματεύσεις στη βάση όμως των πραγματικοτήτων στο νησί», δήλωσε ο νέος Τουρκοκύπριος ηγέτης το βράδυ της Κυριακής στην πανηγυρική του ομιλία. Όμως η θέση αυτή θα δημιουργήσει νέα αδιέξοδα, καθώς κανένας ελληνοκύπριος ηγέτης δεν μπορεί να την αποδεχθεί. Αποτέλεσμα θα είναι να εξυπηρετηθούν για άλλη μια φορά τα συμφέροντα της Άγκυρας, καθώς τα τετελεσμένα και οι επιδιώξεις της στο νησί θα εδραιώνονται.
Σε ότι αφορά τους υδρογονάνθρακες, η Τουρκία και ο νέος τουρκοκύπριος ηγέτης θα διεκδικήσουν διαμοιρασμό, πιθανότατα προχωρώντας σε νέες ενέργειες εντός κυπριακής ΑΟΖ. Το επόμενο διάστημα αναμένεται να δούμε νέα τουρκικά ερευνητικά και γεωτρύπανα στα τεμάχια της κυπριακής ΑΟΖ.
Τέλος είναι πολύ πιθανόν Ερσίν Τατάρ να θελήσει να εκμεταλλευτεί τη συγκυρία και να προκηρύξει άμεσα «βουλευτικές» εκλογές για τον σχηματισμό νέας «κυβέρνησης», ώστε να αποκτήσει πλήρη κυριαρχία στην τουρκοκυπριακή πολιτική σκηνή, γεγονός θα ανοίξει την πόρτα σε όλες τις παρεμβάσεις της Τουρκίας, σε οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο.
