Νότης Μαυρουδής: Μάσκες και προσωπεία γενικώς

Οι μάσκες είναι πλέον απαραίτητο αξεσουάρ της καθημερινότητάς μας. Δεν είναι προσωπική επιλογή, αλλά μας εξαναγκάζει η πανδημία. Μας υποχρεώνει η ενσυναίσθηση των επιπτώσεων της ασθένειας, καθώς και η κοινή συνείδηση πως, αυτό το κομματάκι υφάσματος, εμποδίζει αρκετά ιούς και… πατεράδες να εισχωρήσουν στο προσωπικό μας κάστρο και να μας μολύνουν τόσο, όσο χρειάζεται να ανοίξουν διάπλατα οι δρόμοι, για να οδηγηθούμε άλλος στην Κόλαση, άλλος στον Παράδεισο… Όχι, δεν θα ασχοληθώ εδώ με όσους αρνούνται να την χρησιμοποιήσουν, επειδή θέλω να ασχοληθώ με το θέμα σοβαρά και όχι για να δώσω χώρο στις γελοιότητες που πάντα μάς περικυκλώνουν και μας συσκοτίζουν τους ορίζοντες… Η τελευταία εισαγγελική αυτόφωρη διαδικασία των αρνητών τής μάσκας είναι αυστηρή και δεν πιστεύω, ούτε ξέρω αν και τί αποτέλεσμα θα δώσει…
Η μάσκα είναι από πολύ παλιά γνωστή… μεταμφίεση· προσωπικά την πρωτοσυνάντησα στα σκίτσα του ήρωα Ζορό και δεκαετίες μετά, στους μασκοφόρους μπαχαλάκηδες των σπασμένων βιτρινών, αλλά και της κάθε είδους ρύπανσης δρόμων και ανοιχτών δημόσιων χώρων. Τη βλέπω φυσικά σε γιατρούς και νοσοκόμες, μια που είναι απαραίτητο εξάρτημα δουλειάς. Τη βλέπω κατά τη διάρκεια των Αποκριών, σε κάθε ηλικία, να σκεπάζουν ή να τονίζουν κρυμμένα μυστικά και επιθυμίες, αλλά και τις προσπάθειες πολλών να ξορκίσουν τα… κακά πνεύματα. Τώρα, έγινε παγκόσμιο σύμβολο προστασίας με αναμφισβήτητα οφέλη ως προς την προφύλαξή μας, σε μεγάλο ποσοστό, από τη μετάδοση του ιού.
Όμως· είναι γνωστό πως όλοι μας, κατά περίπτωση, φοράμε «μάσκα» καθημερινά, αλλά με άλλον τρόπο και μορφή. Ενίοτε, ένα κοστούμι, γυαλισμένο σκαρπίνι, το μαλλί καλά χτενισμένο, το ύφος ανάλογα με την κατάσταση και την περίσταση, τόσο όσο το «φαίνεσθαι» να φαντάζει ξεχωριστό και να υποκαθιστά τον «κανονικό» εαυτό μας, που είναι διαφορετικός και δεν τον εμπιστευόμαστε… Μέσα στην απελπισία των καιρών, χαράζουμε και ένα tattoo στο σώμα για να συμπληρωθεί το τοπίο τής άλλης προσωπικότητας… Είναι μια συμπληρωματική μορφή μάσκας και αυτό.
Στις γυναίκες, η υιοθέτηση μιας τέτοιας κοινωνικής «μάσκας» είναι πιο ισχυρή, ιδίως για εκείνες που έχουν αποδεχθεί τα πρότυπα που επιβάλλει το σύγχρονο lifestyle· η μόδα τις… υποχρεώνει να βάφονται υπερβολικά, να μπαίνουν, ανεξαρτήτου ηλικίας, στη διαδικασία των πλαστικών επεμβάσεων στο πρόσωπο και όχι μόνο, για περισσότερη νεότητα, με αποτέλεσμα να μετατρέπονται συχνά σε… πλαστικές κι ανέκφραστες (πλαστικές) κούκλες. Φαντάζομαι πως μετά, όταν μένουν μόνες στο δωμάτιο και αφαιρέσουν το σύνολο των αισθητικών «παρεμβάσεων», η μοναξιά θα πλημμυρίζει… Ο συγκεκριμένος τύπος γυναικών θεωρεί, εκτός από τα τριπλά στρώματα χρωματισμών στο πρόσωπο, στα μάτια, στα φρύδια και στα πρόσθετα νύχια, πως δεν υπάρχει πρόβλημα να εκθέτουν τα, απαραίτητα και επιβεβλημένα, tattoo σε σημεία του σώματος! Ω, πόση ματαιοδοξία… «Μάσκες» παντού!
Είναι αστείο να βλέπεις τον κόσμο, που μόλις περιέγραψα, να εναντιώνεται στην ιατρική μάσκα προστασίας, όταν ο ίδιος αυτός κόσμος υποκρίνεται κάποιον άλλον «φορώντας» τη δική του καθημερινή «μάσκα».
Η ευχή όλων είναι να τελειώνουμε με τις μάσκες· όχι μόνο με τις κοινωνικές αλλά με εκείνες που εμποδίζουν τον ιό του κορονοϊού, που τότε θα σημαίνει πως ο κορονοϊός θα είναι πλέον ένα εφιαλτικό παρελθόν… Όσο για τις άλλες «μάσκες», μάλλον δε θα βγουν ποτέ! Θα εξακολουθούν να είναι παρούσες στον ανταγωνισμό τού Φαίνεσθαι και του Είναι, της ματαιοδοξίας και της ταύτισης με τον «άλλον», κατασκευασμένο εαυτό, αφού τον δικό μας, τον πραγματικό, δεν τον εκτιμούμε όσο θα έπρεπε!
Στο αρχαίο θέατρο, η μάσκα λεγόταν «προσωπείο» και η χρήση του προήλθε από τη διονυσιακή λατρεία, έτσι πάντα ήταν ένα κυρίαρχο θεατρικό εργαλείο έμπνευσης και δημιουργικής δουλειάς.
Η πολιτική είναι ένα χαρακτηριστικό επάγγελμα, όπου κυριαρχεί η «μάσκα». Θα πρέπει να κατανοήσουμε πως οι πρωταγωνιστές της, αλλιώς συμπεριφέρονται μπροστά στην κάμερα και αλλιώς στην κανονική ζωή. Αυτονόητο. Το συνεχές χαμόγελο, το… απαραίτητο φίλημα στα μικρά παιδιά, η ξεπερασμένη θεία κοινωνία τού θεοσεβούμενου, διπλωμάτη παρακαλώ (!!!), Κουμουτσάκου, είναι «μάσκα» από τις χειρότερες του είδους. Η πάλαι ποτέ στρατιωτική αμφίεση εκστρατείας του Καμμένου ως υπουργού, ήταν μια γελοία «μάσκα». Οι αγκαλίτσες και τα θριαμβευτικά χαμόγελα, τη βραδιά των εκλογών του 2015, των Τσίπρα-Καμμένου, ήταν η αποθέωση της «μάσκας» και των δυο (και άλλα πάμπολλα τέτοια).
Ο λαϊκισμός είναι η απόλυτα επικίνδυνη και γελοία «μάσκα», που είναι καλά ριζωμένη στη μάζα του πληθυσμού της χώρας μας. Όσο καταπατούμε τις αλήθειες της ζωής μετατρέποντάς τες σε δόλια ψεύδη, για να επωφεληθούμε ποικιλότροπα, το ψέμα μετατρέπεται σε συμπλήρωμα της ίδιας τής προσωπικότητάς μας, που το φοράμε σαν γάντι και όχι μόνο. Αυτού του είδους τη μάσκα την έχουμε πια συνηθίσει και τη θεωρούμε α π α ρ α ί τ η τ η για να συνεχίσουμε απτόητοι να ζούμε και να μακροημερεύουμε…
Αγαπητοί μου· δεν ανακάλυψα φυσικά την πυρίτιδα και αναφέρομαι σε πράγματα ίσως αυτονόητα· η υπενθύμισή τους όμως θα χρησιμεύσει να κατανοήσουμε πως, τα ψέματα, οι μισές αλήθειες, σε συνδυασμό με τον λαϊκισμό, είναι στοιχεία που έχουν ενσταλαχτεί στις ψυχές των ανθρώπων. Έτσι, η καθημερινή «μάσκα» είναι έως και αυτονόητη σε κοινωνίες με τη φτώχια και τον πλούτο τόσο άνισα διανεμημένα και τις κάστες να υποδεικνύουν και να ορίζουν τις συμπεριφορές. Να εξοντώνουν τους ανθρώπους και να τους ωθούν στην κατασκευή ενός άλλου εαυτού, πίσω από ποικιλόμορφες μάσκες.
Η μάσκα για τον Covid-19 δεν είναι μόνο για την αποτροπή τού ιού. Θα πρέπει να μας θυμίζει πως το κρυφό είδωλο το έχουμε ανάγκη, για να σχηματίζουμε έναν «άλλον» εαυτό, που το ίδιο το σύστημα (οποιοδήποτε πολιτικό σύστημα) ορίζει και επιβάλλει…

* Ο Νότης Μαυρουδής είναι κιθαριστής – συνθέτης

Δείτε τα 214 προηγούμενα άρθρα του Νότη Μαυρουδή