Μανώλης Χριστοδουλάκης*: Οι προκλήσεις της νέας εθνικής ενότητας

10 χρόνια κρίσης στη χώρα μας, κρίσης οικονομικής, πολιτικής, κοινωνικής, ηθικής, κρίσης θεσμών και αξιών. Κρίση με ονοματεπώνυμα, και αναφορές. Στην πρόκληση της, αλλά και αντιπολιτευτικές και διαχειριστικές ευθύνες των «άλλων δρόμων». Κρίση που μπέρδεψε τους θύτες με τα θύματα, τους εμπρηστές με τους πυροσβέστες. Που ανέδειξε τα όρνια που περιτριγύριζαν το πτώμα μιας ημιχρεοκοπημένης χώρας, για να τα αναγάγει σε δυνητικούς σωτήρες, σε περήφανους διαπραγματευτές, κυνικούς δημαγωγούς στην αλλοίωση των ιδεολογικών οριοθετήσεων, με μοναδικό σκοπό την εξουσία και τη διατήρηση της.
Τα όπλα τους μας έμειναν και ως βασικά παράγωγα της κρίσης. Ένα πολιτικό σύστημα που επένδυσε στην κατασκευή εχθρών, που έμαθε σε διχασμούς και διαιρέσεις, και οι πολιτικοί του εκπρόσωποι που έμαθαν να επιβιώνουν επί αυτών. Στο βωμό της κοινωνικής συνοχής, οι «φωτεινές» ηγεσίες υιοθετούν και υποθάλπουν εμφυλιοπολεμικά κατάλοιπα και «ριζοσπαστικές» νεολαίες αναζητούν το λόγο ύπαρξης τους στο μίσος του Γράμμου.
Αυτά συνθέτουν το πολιτικό σκηνικό, σήμερα, για μία Ελλάδα μέσα σε ένα κόσμο που αλλάζει και σε μία εποχή μεταβατική. Μεταβατική για το συσχετισμό ισχύος στον παγκόσμιο γεωπολιτικό χάρτη. Μεταβατική για τον τρόπο με τον οποίο η τεχνολογία, η αυτοματοποίηση, η 4η βιομηχανική επανάσταση, αλλάζουν ριζικά το κόσμο της οικονομίας, το χώρο της εργασίας, τον τρόπο οργάνωσης της πολιτείας και των δομών της, σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον εντεινόμενων αλληλοσυσχετίσεων. Ένα περιβάλλον, όπου και τα «μη κανονικά» φαινόμενα όπως αυτό της πανδημίας του κορονοϊού που βιώνουμε τους τελευταίους μήνες, πιθανώς να βάζουν το δικό τους λιθαράκι στην «κανονικότητα» που θα περιγράφει την επόμενη εποχή.
Και η προσδοκία της επιτυχίας απέναντι στις προκλήσεις που αυτή θα μας φέρει, μας κάνει να κοιτάμε πίσω, στο δικό μας ιστορικό παρελθόν, για να διδαχθούμε, για το πώς μπορούμε να πετύχουμε ξανά. Να θυμηθούμε ότι ο ελληνικός λαός κέρδιζε, και παρά τις δυσκολίες, μόνο όταν ένωνε δυνάμεις. Και αυτό είναι και το ιστορικό φορτίο της δημοκρατικής παράταξης, του ΠΑΣΟΚ, και της φυσικής συνέχειας του, του Κινήματος Αλλαγής. Αλλά και ο επόμενος στόχος της. Η οικοδόμηση της νέας εθνικής ενότητας. Που θα κάνει σαφές ότι εμείς δεν ερχόμαστε για να διχάσουμε, δεν ερχόμαστε για να διαιρέσουμε, αλλά για να συνθέσουμε.  Δεν ερχόμαστε για να εξυπηρετήσουμε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες έναντι άλλων, αλλά μία νέα κοινωνική συμφωνία που θα στηρίζει την παραγωγή και τη δίκαιη αναδιανομή, θα εγγυάται την ευημερία για όλους. Δεν ερχόμαστε για να συνεχίσουμε ή να διαχειριστούμε, αλλά για να αλλάξουμε. Δεν δίνουμε διαπιστευτήρια στις κοινωνικές και οικονομικές ελίτ, αλλά λογοδοτούμε στον ελληνικό λαό.
Εθνική ενότητα με περιεχόμενο, που θα ανταποκρίνεται στις μεγάλες προκλήσεις της πατρίδας μας, για τη νέα αυτή εποχή. Που θα επαναφέρει το πρόταγμα της εθνικής ανεξαρτησίας, τόσο στην ανάγκη αποκατάστασης της οικονομικής και δημιοσιονομικής μας αυτοδυναμίας, όσο και στην ουσιαστική, αποφασιστική και αποτελεσματική θωράκιση και υπεράσπιση των εθνικών μας συμφερόντων και δικαιωμάτων, στην οικοδόμηση της εθνικής μας υπερηφάνειας.
Εθνική ενότητα στη βάση της αναπροσαρμογής των στόχων για την οικονομική ανάπτυξη, με έμφαση στην ευημερία των πολιτών και όχι στους δείκτες. Που θα θέτει νέες προτεραιότητες για το παραγωγικό μοντέλο της χώρας, μακριά από μονοκαλλιέργειες όπως αυτή του τριτογενούς τομέα και του τουρισμού, που θα αναδεικνύει την τεχνολογική καινοτομία, τις ευκαιρίες για μικρή ή μεγάλη βιομηχανική δραστηριότητα σε τομείς συγκριτικών μας πλεονεκτημάτων, όπως η ναυπηγική, ακόμα και στην ανασυγκρότηση της αμυντικής μας βιομηχανίας. Που θα βασίζεται στην αποκέντρωση, με νέα κίνητρα στέγης και γης, επιδοτώντας την παραγωγή και τη δημιουργική οικονομία, στοχεύοντας στην αυτάρκεια και με όπλο την αναδιάρθρωση των συνεταιριστικών κινημάτων, την οργάνωση σε επιχειρηματική βάση. Που θα κάνει επιτέλους τα γενναία βήματα – όχι μόνο επικοινωνιακά και διαχειριστικά – για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του δημοσίου, ελαχιστοποιώντας τη γραφειοκρατία και τη φυσική επαφή, με μοντέλα διαλειτουργικότητας που θα αξιοποιούν τα δεδομένα και την αξία της πληροφορίας σήμερα.
Εθνική ενότητα όμως, που εγγυάται πρωτίστως ένα αίσθημα ασφάλειας στους Έλληνες, αξιοπρέπεια στη ζωή τους. Ένα αίσθημα δικαιοσύνης, δίνοντας μάχη απέναντι στις νέες κοινωνικές ανισότητες, αναγεννώντας τις δομές που προστατεύουν αυτούς που το έχουν περισσότερο ανάγκη. Αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες για την ποιότητα της εργασίας, υιοθετώντας μοντέλα εξ αποστάσεως άσκησης της, αλλά με διασφάλιση των εργασιακών όρων και δικαιωμάτων. Όχι με αναχρονιστική συνθηματολογία, αλλά εκσυγχρονίζοντας εποπτικούς και ελεγκτικούς μηχανισμούς, με τρόπο που θα απαντά στις πραγματικές προκλήσεις και τις ανάγκες της οικογένειας στη σημερινή εποχή. Ένα αίσθημα εμπιστοσύνης απέναντι στην πολιτεία και το πολιτικό σύστημα, με αλλαγές για την εμβάθυνση της δημοκρατίας, τη θωράκιση των θεμελιωδών αρχών ανεξαρτησίας των εξουσιών της, τη διαφάνεια, τη λογοδοσία και τη συμμετοχικότητα.
Αντί γενέθλιας δοξολογίας, λοιπόν, η επιλογή μας είναι η μάτια στο μέλλον. Όχι γιατί ξεχνάμε, αλλά γιατί όσοι εμπνευστήκαμε πραγματικά από τον Ανδρέα Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ, το κάναμε για το ριζοσπαστισμό της σκέψης που έφερνε το αύριο σήμερα, με τρόπο που ένωνε και έκανε την ελπίδα πράξη. Αυτό θα ήθελε να κάνουμε και εμείς σήμερα, αντί να αναφέρουμε το όνομα του συχνά, για ένα εύκολο χειροκρότημα.

* Ο Μανώλης Χριστοδουλάκης, είναι Γραμματέας του  Κινήματος Αλλαγής