Γιάννης Μαγκριώτης: Η διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη του 1974, μύθος και πραγματικότητα

Η διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη, ήταν ένα σύντομο κείμενο, με ιστορικές, ιδεολογικές και πολιτικές αναφορές στις ευθύνες της συντηρητικής-δεξιάς παράταξης και του ξένου παράγοντα, κυρίως δυτικού, στις διαχρονικές ήττες και στα μεγάλα προβλήματα της αυτοκυριαρχίας, της δημοκρατίας, της οικονομίας και των κοινωνικών ανισοτήτων της Ελλάδας.
Αποτέλεσε την ιδρυτική πράξη του ΠΑΣΟΚ και είχε έντονη την προσωπική ταυτότητα του Ανδρέα Παπανδρέου.
Ονομάστηκε Κίνημα και όχι κόμμα, για τρεις βασικούς λόγους:

1. Να καταδείξει τον έντονα αντιεξαρτησιακό του χαρακτήρα, αφού η βασική ιδεολογική του βάση είναι η θεωρία “Μητρόπολης-Περιφέρειας”, δηλαδή η πολύπλευρη και βαθιά εξάρτηση των χωρών της Περιφέρειας από τις Μητροπόλεις του καπιταλισμού, την βασική αιτία όλων των δεινών των εξαρτημένων χωρών της Περιφέρειας.
2. Να συσπειρώσει ευρύτερο φάσμα κοινωνικών στρωμάτων, πέραν των εργατών και των αγροτών, σύμφωνα με την ελληνική πραγματικότητα, όπου για πολλούς λόγους, τα κοινωνικά στρώματα των αυτοαπασχολούμενων, των εμπόρων, των βιοτεχνών και των επαγγελματιών, τα λεγόμενα μικρομεσαία στρώματα, ήταν ιδιαίτερα διογκωμένα, κάτι που διαφοροποιούσε την χώρα μας, τόσο από τις χώρες του πρώτου κόσμου, της οικονομικά ανεπτυγμένες, όσο και του τρίτου κόσμου, τις πολύ φτωχές.
3. Να ταυτίσει την ΝΔ και την ΕΚ-ΝΔ, του παλιού πολιτικού της προδικτατορικής Ένωσης Κέντρου Γιώργου Μαύρου, με την συντηρητική πολιτική της ΝΔ, για να κερδίσει την εκλογική της βάση, αλλά και της παραδοσιακής αριστεράς, με συγκεκριμένες τάξεις. Τάξεις και κοινωνικά στρώματα, που ήταν μειοψηφικά στην ελληνική κοινωνία.
   Τα δύο πρώτα κόμματα με την εξαρτημένη οικονομική ολιγαρχία και την παραδοσιακή αριστερά, το ΚΚΕ κυρίως πού ήταν και το κυρίαρχο, από την πιο αδύναμη ομάδα των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας, αλλά και την εξάρτησή του από την Μόσχα.

Το ΠΑΣΟΚ πέτυχε να κυριαρχήσει είτε ως αντιπολίτευση είτε ως κυβέρνηση μέχρι το 2011.
Ο συνολικός του απολογισμός είναι αναμφισβήτητα θετικός, όμως έχει καταγράψει και πολλά λάθη, όπως συμβαίνει με κάθε κίνημα κόμμα ή πολιτικό χώρο.
Το μικρό σχόλιό μου ούτε μπορεί να αναλύσει όλες τις πλευρές της ίδρυσης του ΠΑΣΟΚ σε βάθος και έκταση, ούτε τα 46 χρόνια της ύπαρξής του.
Σήμερα, 46 χρόνια μετά, η 3η του Σεπτέμβρη αντιμετωπίζεται ως μύθος, τόσο από το Κίνημα Αλλαγής, που είναι ο ιστορικός κομματικός κληρονόμος του, όσο και από τον ΣΥΡΙΖΑ, που θέλει να καταγραφεί ως πολιτικός του κληρονόμος.
Το γεγονός αυτό έχει μια θετική πλευρά και επιβεβαιώνει το βασικό μου συμπέρασμα, ό,τι ο απολογισμός του ΠΑΣΟΚ είναι θετικός για την χώρα, την οικονομία την κοινωνία και την δημοκρατία.
Έχει όμως και μια αρνητική πλευρά, γιατί κυρίως αξιοποιεί το φαντασιακό συναισθηματικό υπόστρωμα αυτών που θέλουν να συνδέονται με τον ένα ή άλλο τρόπο με αυτό, περιορίζει όμως δραματικά τις αντικειμενικές αξιολογήσεις και αποδυναμώνει κάθε προσπάθεια, πέρα από τις διακηρύξεις προθέσεων, για την διαμόρφωση μιας νέας ιδρυτικής διακήρυξης, ενός πολιτικού φορέα, με έναν σύγχρονο ορθολογικό οραματισμό.

* Ο Γιάννης Μαγκριώτης είναι πρώην υφυπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων του ΠΑΣΟΚ και επικεφαλής της Κίνησης «ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ»

Πατήστε και δείτε όλα τα 175 προηγούμενα άρθρα του Γιάννη Μαγκριώτη