Δε θα μπορούσα φυσικά να προσπεράσω το σοκ και δέος που ένιωσε η παγκόσμια κοινότητα, για την ισοπεδωτική καταστροφή της Βηρυτού, τη φονική εκείνη Τρίτη στις 4 Αυγούστου, όταν η μοιραία αποθήκη λιπασμάτων ανατινάζεται, ισοπεδώνει το λιμάνι και προκαλεί καταστροφές στο μεγαλύτερο μέρος της πόλης. Όλα εξαφανίστηκαν με μιας, μέσα σε κλάσμα δευτερολέπτων! Ζωές, κτήρια, δραστηριότητες και το βιός εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων μεταμορφώθηκαν σε συντρίμμια, μέσα στην απειροελάχιστη στιγμή τού χρόνου της έκρηξης, όταν μέσα σε έναν εκκωφαντικό κρότο έχασαν τα πάντα! Μέσα σε ελάχιστο χρόνο, σε μια στιγμή, εξαφανίστηκε ξανά οτιδήποτε είχε ανοικοδομηθεί με πολύ κόπο, μετά τον αιματηρό δεκαπενταετή εμφύλιο. Το τυφλό μίσος, καθώς και τα επικίνδυνα παιχνίδια εξουσίας, πολλών και διαφόρων ομάδων, φαίνεται πως είναι ριζωμένη κατάσταση και ίσως αγεφύρωτη, μη αναστρέψιμη συνθήκη· το ότι η πρόσφατη καταστροφή της πόλης φαίνεται προς το παρόν να οφείλεται σε ατύχημα, δεν σημαίνει πως το παρελθόν, του πάλαι ποτέ Παρισιού της Μέσης Ανατολής, ήταν ειρηνικό· κάθε άλλο…
Είναι πολύ δύσκολο να περιγράψεις και να ιστορίσεις την απελπισία, τα αποκαΐδια, τους καπνούς της φωτιάς και τα διάσπαρτα ερείπια στο καμένο τοπίο· το μαύρο χρώμα του ζόφου και η απόγνωση απλώθηκε και πάλι πάνω σ’ αυτόν τον λαό και ιστορικό τόπο.
Τι άλλο θα μας ξημερώσει; θα αναρωτιούνται σίγουρα οι κάτοικοι του Λιβάνου. Τόσα δεινά αυτή η χώρα, λες και είναι «γραφτό» ότι δεν θα ησυχάσει ποτέ… Αυτή η αίσθηση της ηρεμίας, στη Βηρυτό, εδώ και πάρα πολλά χρόνια είχε πάψει να υπάρχει… Η νέα κατάσταση είναι και πάλι οδυνηρή, αφού η επόμενη μέρα μετρά 160 (προς το παρόν) νεκρούς, 300.000 άστεγους, φτώχεια και πείνα απέραντη. Παντού καμένη σάρκα, σαρωμένα κτίρια, παντού μπάζα που σκέπασαν ποιος ξέρει ποιες και πόσες ζωές, κατεστραμμένες υποδομές· μια πρωτεύουσα ενός κράτους αφημένου στο έλεος του σκοτεινού μέλλοντος. Ενός μαύρου φόντου στην κάθε καινούργια μέρα που θα ξημερώνει…
Και προς τα πίσω στο χρόνο αν κοιτάξει κανείς, εάν διαβάσει και πληροφορηθεί τα ιστορικά γεγονότα, θα διαπιστώσει πως η μοίρα αυτής της χώρας είναι να καταστρέφεται και να ανασταίνεται… Όπως ο Φοίνικας, το μυθικό πουλί που αναγεννιέται μέσα από τις στάχτες του. Πλήθος ιστορικών γεγονότων, στρατηγικής αξίας τοποθεσία, διάφορες εθνότητες και μίξεις θρησκειών, ανταγωνισμοί αντίθετων πολιτικών ομάδων και «φίλων», συμβιώνουν σε αυτόν τον… αφιλόξενο τόπο, έτσι όπως έχει εξελιχθεί η Μέση Ανατολή.
Ποιος ευθύνεται για την ασυγχώρητη άγνοια(?) και εγκληματική αμέλεια να αφεθεί, σε μια μη ασφαλή αποθήκη, ποσότητα χιλιάδων τόνων εύφλεκτων υλικών, σε ένα τόσο κεντρικό σημείο της πόλης όπως το λιμάνι της. Τώρα, οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι δηλώνουν πως θα τιμωρηθούν παραδειγματικά οι… υπεύθυνοι, για να ικανοποιηθεί ο εξεγερμένος λαός. Εύγε τους! Δεν σκέφτονται, οι αφελείς, πως η ευθύνη αγγίζει και τους ίδιους, αφού επέτρεψαν την ύπαρξη αυτής της πυριτιδαποθήκης επί 6 χρόνια μέσα στο κεντρικότερο σημείο της πόλης της Βηρυτού;
Τώρα, οτιδήποτε πρόκειται να επισυμβεί θα ξεκινήσει από αυτό το μακάβριο σημείο μηδέν!
Θα μετρηθούν, όσο γίνεται να υπολογισθούν, τα σκεπασμένα από τα μπάζα άψυχα κορμιά, θα σωθούν οι τραυματίες, θα σιτιστούν οι τόσες χιλιάδες άστεγοι, φτωχοί και πεινασμένοι, θα προμηθευτούν τα απαραίτητα από τις χώρες του ΟΗΕ, θα εξοπλιστούν με φαρμακευτικό υλικό και γιατρούς, θα καταμετρηθούν οι άμεσες ανάγκες, ώστε να ξεπεραστεί το πρώτο δύσκολο στάδιο. Θα συνετιστούν (!) άραγε οι πολιτικοί, οι εθνότητες και οι θρησκευτικές ορδές, θα «ξαναμιλήσουν» οι στρατιωτικές δυνάμεις, οι οποίες έλαβαν μέρος στις διαμάχες που χώρισαν τη χώρα; Θα προσπαθήσουν όλοι αυτοί να επαναφέρουν τη λογική και τη νηφαλιότητα στον πληγωμένο τόπο;
Μια κρίση, μια καταστροφή, μπορεί, ίσως, ενδεχομένως, μακροπρόθεσμα και υπό προϋποθέσεις, να είναι συγχρόνως και μια καινούργια αρχή. Το έχουμε δει κι αυτό στην ιστορία των εθνών.
Να επαναλάβω το αυτονόητο: στη μαρτυρική αυτή πόλη, οι άνθρωποί της, έχασαν τα πάντα και έμειναν με τη μνήμη που πληγώνει. Μια κοσμοπολίτισσα πόλη η Βηρυτός, ένας τόπος, ο Λίβανος, με χιλιάδες χρόνια ιστορίας και πολιτισμού, έρχεται να προστεθεί στα ήδη μεγάλα προβλήματα της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου. Ας ελπίσουμε πως οι διαφορές και οι ανταγωνισμοί των μεσογειακών χωρών, σχετικά με το «δίκαιο των θαλασσών», θα εξαντλήσουν τον κύκλο τους, ώστε να μην υπάρξουν μελλοντικές διεκδικήσεις, οι οποίες μπορούν να… παρεκτραπούν και να οδηγήσουν σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις. Πέρα από την τραγωδία που βιώνει ο Λίβανος, χρειάζεται επειγόντως διαχείριση της κατάστασης, με υψηλού επιπέδου πολιτική διπλωματία, για ηρεμία στην περιοχή.
Είναι αυτονόητο πως όλοι επιθυμούμε την ειρήνη, αλλά αυτό δεν αρκεί. Το θέμα είναι, όσοι διεκδικούν τις πλουτοπαραγωγικές πηγές αυτής της αρχαίας θάλασσας που μας ενώνει, να πορευτούν σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Το παράδειγμα της Βηρυτού ίσως μπορεί να χρησιμεύσει σαν κωδικοποιημένο σύμβολο. Η ανατίναξη, η οικονομική και κοινωνική καθίζηση μιας ολόκληρης πρωτεύουσας, από εκρηκτικές ύλες, δείχνει με τον πιο τραγικό τρόπο πως κάτι τέτοια δυστυχήματα, που προκαλούνται είτε από ανεύθυνους κι ανεγκέφαλους, είτε ακόμα κι από τον πιο τυχάρπαστο απελπισμένο τού κόσμου, μπορεί να σταματήσει το ρολόι τού χρόνου!
Είναι αλήθεια πως το χέρι τού ενός, μπορεί να καταστρέψει την πορεία και τη μοίρα όλων…
* Ο Νότης Μαυρουδής είναι κιθαριστής – συνθέτης
