Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων, τα θύματα κακοποιούνται από κάποιο άτομο που βρίσκεται στο κοντινό περιβάλλον τους
Χρήσιμες συμβουλές για την προφύλαξη και προστασία των παιδιών από πράξεις ασέλγειας ή κακοποίησης, εξέδωσε η Ελληνική Αστυνομία.
Τι είναι η σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων
Οποιουδήποτε τύπου επαφή ενός ενηλίκου (ή μεγαλύτερου εφήβου) με έναν ανήλικο-η με στόχο τη σεξουαλική ικανοποίηση του ενηλίκου. Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, οι ανήλικοι κακοποιούνται από κάποιο άτομο που βρίσκεται στο κοντινό περιβάλλον τους.
Οδηγίες πρόληψης προς γονείς, εκπαιδευτικούς, κλπ.:
- Κουβεντιάστε με τα παιδιά και ακούστε ό,τι έχουν να σας πουν.
- Συζητήστε από πολύ νωρίς για τα μέρη του σώματος με το πραγματικό τους όνομα.
- Μιλήστε μαζί τους και απαντήστε στις απορίες που έχουν για τις ανθρώπινες σχέσεις και το σεξ.
- Μάθετε στα παιδιά τα όρια και εξηγήστε ότι κανείς δεν πρέπει να τα παραβιάζει. Τονίστε τους ότι το σώμα τους είναι δικό τους.
- Κερδίστε την εμπιστοσύνη τους και δώστε τους το δικαίωμα να μπορούν να σας πουν οτιδήποτε χωρίς να φοβούνται ή να ντρέπονται.
- Διδάξτε τους τις συμπεριφορές που είναι αποδεκτές απέναντι στους ενηλίκους, αλλά και απέναντι στα παιδιά της ηλικίας τους.
- Συνοδέψτε τα παιδιά στις δραστηριότητές τους και γνωρίστε όλους τους ενηλίκους και μεγαλύτερους εφήβους που ενδεχομένως έχουν επαφή και επικοινωνία με το παιδί σας.
- Ζητήστε από το παιδί να σας υποδείξει το ίδιο ένα πρόσωπο αναφοράς εκτός της οικογένειας, στο οποίο να μπορεί να μιλήσει αν για οποιοδήποτε λόγο εσείς δεν είστε διαθέσιμοι.
Σημάδια που πρέπει να προσέξουμε:
- Παρουσιάζει το παιδί κάποια απότομη αλλαγή στη συμπεριφορά του;
- Μήπως εμφανίζει ξαφνικά προβλήματα στον ύπνο ή βλέπει πιο συχνά εφιάλτες;
- Ζωγραφίζει θέματα με σεξουαλικό περιεχόμενο;
- Έχει σεξουαλική συμπεριφορά που δεν ταιριάζει με την ηλικία του ή επιδεικνύει σεξουαλική συμπεριφορά προς άλλα παιδιά;
- Έχει παλινδρομήσει σε προηγούμενες συμπεριφορές, όπως ενούρηση και εγκόπρηση, ενώ είχε αποκτήσει έλεγχο των σφιγκτήρων;
- Φοβάται πρόσωπα ή μέρη που δεν φοβόταν παλιότερα;
- Μιλάει τον τελευταίο καιρό συνέχεια για κάποιον ενήλικο για τον οποίο δε μιλούσε στο παρελθόν;
- Έχει χρήματα (ή καινούρια ρούχα, αντικείμενα, κλπ.) που δεν μπορεί να δικαιολογήσει την προέλευσή τους;
- Προσπαθεί να σας πει κάτι, αλλά σταματά όταν εμφανίζεται κάποιος άλλος ενήλικος;
- Έρχεται σπίτι με σκισμένα ρούχα ή λερωμένα εσώρουχα;
- Εμφανίζει δυσκολία να περπατήσει ή να καθίσει;
Τι κάνουμε όταν υποψιαζόμαστε ότι ένα παιδί κακοποιείται:
- Διατηρούμε την ψυχραιμία μας και επιλέγουμε έναν ιδιωτικό και ασφαλή χώρο για να μιλήσουμε με το παιδί.
- Πιστεύουμε ό,τι μας λέει και δεν προσπαθούμε να διερευνήσουμε την αλήθεια ή μη των λεγομένων του.
- Κάνουμε μόνο ανοιχτές ερωτήσεις και δεν καθοδηγούμε το παιδί (π.χ. «τι συνέβη μετά;» και όχι «τι άλλο σου έκανε;»). Αποφεύγουμε οποιαδήποτε ερώτηση μπορεί να απαντηθεί με ένα σκέτο «ναι» ή «όχι» (π.χ. «σου είπε μετά να μην μιλήσεις σε κανέναν;»).
- Δεν εκφράζουμε οποιαδήποτε κρίση για το δράστη και τις πράξεις του.
- Δεν κάνουμε ποτέ και για κανένα λόγο καμία απολύτως ερώτηση που να ξεκινάει με τη λέξη «γιατί;» ή φράσεις όπως «για ποιο λόγο…», κλπ.
- Τονίζουμε ότι υπάρχουν και άλλα παιδιά που τους έχει συμβεί κάτι παρόμοιο, αλλά και ότι υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν να βοηθήσουν, ωστόσο αποφεύγουμε τις υποσχέσεις.
- Εξηγούμε στο παιδί ότι θα πρέπει να απευθυνθούμε στις αρμόδιες Αρχές για να το βοηθήσουν και το ευχαριστούμε για την εμπιστοσύνη που μας έδειξε με το να μας μιλήσει.
- Αναφέρουμε οποιοδήποτε περιστατικό κακοποίησης ανήλικου-ης αμέσως. Έχουμε υποχρέωση να το κάνουμε και καμία δικαιολογία να το αποκρύψουμε.
Οδηγίες προστασίας προς τους ανήλικους:
- Το σώμα σου είναι δικό σου και κανένας δεν έχει το δικαίωμα να σε αγγίζει με τρόπο που δε θέλεις ή που σε κάνει να νιώθεις άβολα.
- Δεν υπάρχει κανένα καλό άγγιγμα που να είναι ταυτόχρονα και «μυστικό».
- Ξεχώρισε το «δώρο» από τη «δωροδοκία»: Δώρο είναι κάτι που σου δίνει κάποιος γιατί σε αγαπάει, δωροδοκία είναι όταν κάποιος σου δίνει κάτι ή σε αφήνει να κάνεις κάτι και ζητάει αντάλλαγμα για αυτό.
- Αν σε προβληματίζει ο τρόπος που σε προσεγγίζει ένας ενήλικος, μίλησε σε κάποιον άνθρωπο που εμπιστεύεσαι. Μίλα και μη σταματήσεις να μιλάς μέχρι κάποιος να σε ακούσει.
Πες «όχι» όταν:
- Κάποιος σου ζητά να κάνεις κάτι που ξέρεις ότι είναι λάθος.
- Κάποιος θέλει να σε αγγίξει κάπου που δεν θέλεις εσύ.
- Κάποιος κάνει κάτι στο σώμα σου, που σε κάνει να νιώθεις περίεργα ή και να πονάς.
- Κάποιος σου ζητά να κάνεις κάτι και να μην το πεις στους γονείς σου.
- Κάποιος σου ζητάει να κάνεις κάτι που αφορά το σώμα σου και θέλει να το κρατήσεις μυστικό.
Για αναφορές περιστατικών κακοποίησης ανηλίκων μπορείτε να απευθυνθείτε:
- στην Υποδιεύθυνση Προστασίας Ανηλίκων της Διεύθυνσης Ασφάλειας Αττικής – Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Αττικής (ΓΑΔΑ): Λεωφ. Αλεξάνδρας 173, τηλ. 210 6476370, email: ypa.daa@hellenicpolice.gr
- στην Υποδιεύθυνση Προστασίας Ανηλίκων της Διεύθυνσης Ασφάλειας Θεσσαλονίκης: Μοναστηρίου 326, τηλ. 2310 388456.
- στις κατά τόπους Υπηρεσίες Ασφάλειας των Νομών των υπόλοιπων Υπηρεσιών της Ελληνικής Αστυνομίας.
Για αναφορές περιστατικών διαδικτυακής παρενόχλησης – παιδοφιλίας ή πορνογραφίας ανηλίκων, μπορείτε να επικοινωνείτε με τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος στα ακόλουθα στοιχεία επικοινωνίας:
- Τηλεφωνικά: 11188
- Με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail) στο: ccu@cybercrimeunit.gov.gr
- Μέσω της εφαρμογής (application) για έξυπνα τηλέφωνα (smart phones) με λειτουργικό σύστημα ios-android: CYBERKID