Ζέφη Δημαδάμα*: Προειδοποίηση η πανδημία για την κλιματική κρίση;

5 Ιουνίου Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος

 Η πανδημία και ο περιορισμός (lock down) αποτέλεσε “ανάσα” για το περιβάλλον. Ο περιορισμός των δραστηριοτήτων λόγω της πανδημίας μείωσε δραστικά τις εκπομπές άνθρακα ιδίως από τα αυτοκίνητα, τα αεροπλάνα και τις κατασκευές.
Όμως την περίοδο της πανδημίας δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, ακόμη περισσότεροι νοσηλεύτηκαν και οι επιπτώσεις για τη δημόσια υγεία,  την ευημερία και την οικονομία είναι  ήδη τεράστιες, ενώ η εξάπλωση του ιού εξακολουθεί να είναι ασαφής.
Ήδη καταγράφονται μεγάλα ποσοστά ανεργίας σε πολλές χώρες, με εκατομμύρια ανθρώπους να χάνουν το εισόδημα και τα προς το ζην. Οι κοινωνικοοικονομικές συνέπειες περιλαμβάνουν εκτός από το χαμένο εισόδημα, χαμένες θέσεις εργασίας καθώς και αυξανόμενο κόστος υγειονομικής περίθαλψης ή ακόμη και κατάρρευση του συστήματος υγείας.
Τα παραπάνω όμως δεν είναι δυο διαφορετικά ζητήματα. Το περιβάλλον και ο COVID19  είναι άρρηκτα και πολλαπλώς συνδεδεμένα. Αναρίθμητες επιστημονικές έρευνες και στοιχεία υπογραμμίζουν ότι η απώλεια της  βιοποικιλότητας, μέσω των ανθρώπινων παρεμβάσεων και της επιδεινούμενης κλιματικής αλλαγής, έφερε ανθρώπους και ζώα σε “πολύ κοντινή απόσταση” και δυστυχώς αυτό ενισχύει την ανάπτυξη και εξάπλωση ιών, βακτηριδίων και ασθενειών.
Η επόμενη κρίση, η οποία -αν συνεχίσουμε την ίδια πορεία- είναι αναπόφευκτη, είναι η κλιματική κρίση.  Διατυπώνεται εύστοχα επομένως το εξής ερώτημα: Μήπως η κρίση του Covid19 είναι μια προειδοποίηση για την ανθρωπότητα;
Η μετά COVID εποχή μας δίνει μια ευκαιρία για τον επαναπροσδιορισμό των προτεραιοτήτων μας. Πρωταρχική μας στόχευση είναι η επόμενη μέρα να έχει επίκεντρο τους ανθρώπους, τον πλανήτη αλλά και την ανάπτυξη. “Ανάσα” στο περιβάλλον χωρίς αλλαγή στο παραγωγικό και καταναλωτικό μοντέλο δεν υπάρχει, καθώς μονόδρομος είναι η “σύζευξη” περιβάλλοντος και ανάπτυξης και όχι ο “ανταγωνισμός” τους.
Η πρόκληση παραμένει ισχυρή και απαιτεί  οι κυβερνήσεις, ο ιδιωτικός τομέας, η κοινωνία πολιτών, οι φορείς, τα πανεπιστήμια να αξιοποιήσουν τη σημερινή μεγάλης κλίμακας κοινωνική ευαισθητοποίηση, ώστε να ενημερώσουν και να πείσουν για την ανάγκη υιοθέτησης της βιώσιμης ανάπτυξης.
Το Σχέδιο Ανάκαμψης της οικονομίας μετά την πανδημία έχει ήδη σταθερούς υποστηρικτικούς πυλώνες όπως η Ατζέντα 2030 και οι 17 Στόχοι για τη Βιώσιμη ανάπτυξη, η Πράσινη Συμφωνία (Green Deal) της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η Συμφωνία του Παρισιού.  Αν δεν αποδεχθούμε τα ανωτέρω και δεν λάβουμε τα μέτρα μας, τότε θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για μια νέα κρίση, η οποία θα είναι δυσβάσταχτη για την πλειοψηφία των πολιτών.

* Η Ζέφη Δημαδάμα είναι Διδάσκουσα στο Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών & Περιφερειακών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αντιπρόεδρος Γυναικών Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος (PesWomen)  και Αναπληρώτρια Εκπρόσωπος Τύπου  ΚΙΝΑΛ

Δείτε τα 11 προηγούμενα άρθρα και συνεντεύξεις της Ζέφης Δημαδάμα