Νίκος Τσούλιας: Ένα νομοσχέδιο βαθιάς συντήρησης και αποδόμησης της εκπαίδευσης

Το Νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας «Αναβάθμιση του σχολείου και άλλες διατάξεις» είναι μίγμα  συντηρητισμού και νεοφιλελευθερισμού, είναι νομοσχέδιο από το «χθες», από το μακρινό «χθες» της δεξιάς παράταξης. 
Η Ν.Δ. αποδεικνύει με τον πιο εμφαντικό τρόπο ότι δεν την ενδιαφέρουν τα δημόσια αγαθά και οι εκπαιδευτικοί θεσμοί, ότι βασικό μέλημά της είναι η αναδιάρθρωση της οικονομίας με συνταγές άκρατου νεοφιλελευθερισμού. Με πρόσχημα την προσέλκυση επενδύσεων – που πουθενά δεν φαίνονται στον μακρινό ορίζοντα –, επεξεργάζεται έναν εργασιακό μεσαίωνα, σε μια εποχή στην οποία η εργασία ήδη είναι εξαθλιωμένη σε όλα τα στοιχεία της.
Σ’ αυτή τη βασική ιδεολογική και πολιτική επιλογή υποτάσσει κάθε στοιχείο του κοινωνικού κράτους και επιχειρεί την αποσάθρωση της μόρφωσης και της παιδείας, την ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης, τον μετασχηματισμό της παιδείας σε εργαλείο της αγοράς. 
Το νήμα ξεκίνησε με την ισοδυναμία των κολεγίων με τα πανεπιστήμια και τον έμμεσο ευτελισμό των πτυχίων και των πανεπιστημίων. Συνεχίστηκε με την αποτυχημένη απόπειρα για εισαγωγή κάμερας στη σχολική αίθουσα, που είχε ως στόχο να πλήξει την παιδαγωγική και το αξιακό φορτίο της μάθησης στον πιο στενό πυρήνα τους.
Τώρα, η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας φέρνει στη Βουλή ένα νομοσχέδιο ακραίας συντηρητικής κοπής. Δεν έχει καμιά αγωνία για την εξέλιξη του εκπαιδευτικού συστήματος σε νέους βηματισμούς. Με όλα αυτά τα «παλαιολιθικά ευρήματα», που κουβαλάει το Ν.Σ., αποβλέπει σε έναν βασικό στόχο: να μην συζητήσει η ελληνική κοινωνία τα ουσιώδη προβλήματα του σχολείου και του πανεπιστημίου, να μην ανοίξουν ζητήματα που «φέρνουν» οι νέοι καιροί. 
Εισάγει έντονο συγκεντρωτισμό στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, που είναι ήδη από τα πιο συγκεντρωτικά συστήματα στην Ευρώπη. Ασχολείται με τις εξετάσεις, με το διοικητισμό, με την αναγραφή της διαγωγής στα απολυτήρια!
«Η  ένδειξη της διαγωγής στο απολυτήριο εντάσσεται στο πλαίσιο της αποτίμησης της συμπεριφοράς του μαθητή μέσα σε ένα κοινωνικό σύνολο», αποφαίνεται βαθυστόχαστα η Υπουργός Παιδείας. Δηλαδή με την αναγραφή της διαγωγής των νέων στο απολυτήριο του λυκείου, κατανοεί κανένας ποιο είναι το κοινωνικό όφελος και τι ακριβώς επιτυγχάνεται – πέραν του απόλυτα αντιδραστικού περιεχομένου;   
Αγνοεί τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας. Δεν έχει ούτε ψήγμα αναφοράς για την ευρωπαϊκή διάσταση της εκπαίδευσης, παρά το γεγονός των σχετικών θεσμικών δεσμεύσεων της χώρας μας, παρά την επιτακτική ανάγκη εκσυγχρονισμού του εκπαιδευτικού μας συστήματος.
 Η ηγεσία του ΥΠΑΙΘ δεν δίνει καμιά πολιτιστική και παιδαγωγική διάσταση στο σχολείο·  αντίθετα το θεωρεί ως έναν «διοικητικό θεσμό», που απλά θα εφαρμόζει τις τεχνικές οδηγίες του ΥΠΑΙΘ.  
Δεν αναφέρει κανένα μέτρο για την ενίσχυση της ποιότητας της εκπαίδευσης·  αντίθετα υιοθετεί νέους δημοσιονομικούς περιορισμούς. Δεν ανοίγει τον χάρτη των λειτουργικών προβλημάτων των σχολείων. Δεν θέτει κάποιο σχεδιασμό για την αντιμετώπιση των δυσκολιών, που υπονομεύουν ακόμα και τη στοιχειώδη λειτουργία των σχολείων. 
Δεν προβλέπει αναπτυξιακές επενδύσεις στην εκπαίδευση, παρά το γεγονός ότι η απορρόφηση των σχετικών κονδυλίων του ΕΣΠΑ είναι σε απελπιστική κατάσταση.
Αποσιωπά τις κοινωνικές ανισότητες και τον λειτουργικό αναλφαβητισμό. Τα θεωρεί φυσικά συμβάντα!
Γι’ αυτή, δεν υπάρχουν αναλυτικά προγράμματα, σχολικά βιβλία, βιβλιοθήκες, επαγγελματική εκπαίδευση, ειδική αγωγή, καινοτομίες,   επιμόρφωση εκπαιδευτικών, νέες τεχνολογίες, νέες παιδαγωγικές πρακτικές κλπ κλπ.
Παρά το γεγονός του πρόσφατου αδιέξοδου και της άτακτης υποχώρησης της ηγεσίας του Υπουργείου στο θέμα της «κάμερας στη σχολική αίθουσα», υιοθετήθηκε η ίδια αλαζονική πολιτική, των μονομερών κομματικών αποφάσεων στο τόσο κρίσιμο για το μέλλον της χώρας ζήτημα της Παιδείας.
Αλλά αυτή η αντιεκπαιδευτική και επηρμένη πολιτική δείχνει τη γύμνια της. Δεν έχει προοπτική. Η Ν.Δ. γνώρισε την πρώτη της πολιτική ήττα στην παιδεία με την παταγώδη αποτυχία της μετατροπής της σχολικής αίθουσας σε studio, σε τηλεθέαμα. Οι αντιμεταρρυθμίσεις της και τα αδιέξοδά τους στην εκπαίδευση συνέβαιναν ξανά και ξανά στο παρελθόν. Γιατί, εδώ δεν έχουν πέραση τα επικοινωνιακά τεχνάσματα, ο λαϊκισμός, η κενότητα του λόγου, ο συντηρητισμός…
Αν η πολιτική πρόταση για τη θεσμική εκπαίδευση δεν προάγει την παιδεία και την μόρφωση, την πνευματική καλλιέργεια και την ελευθερία, την κοινωνική ανέλιξη και τον ουμανισμό, δεν έχει προοπτική, αλλά δυστυχώς στομώνει έστω προσωρινά την πρόοδο.  

* Ο Νίκος Τσούλιας, πρώην πρόεδρος της Ομοσπονδίας Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης (ΟΛΜΕ) και νυν Γραμματέας του Τομέα Παιδείας του Κινήματος Αλλαγής

Πατήστε εδώ και δείτε τα 56 προηγούμενα άρθρα του Νίκου Τσούλια