πρώτη φάση άρσης των μέτρων που πραγματοποιήθηκε στις 4 Μαΐου, ενίσχυσε σημαντικά την κινητικότητα του πληθυσμού και δεν επιδείνωσε τους επιδημιολογικούς δείκτες. Η μετά καραντίνα εποχή δείχνει πως σε σχέση με τον Απρίλιο η κίνηση με τα μέσα μεταφοράς αυξήθηκε κατά 24%.
Παρόλο που ένα σημαντικό κομμάτι της τήλε-εργασίας παρέμεινε σε ισχύ, το άνοιγμα συγκεκριμένων καταστημάτων ενίσχυσε τη μετάβαση σε χώρους εργασίας κατά 18%. Ο όγκος των ηλεκτρονικών συναλλαγών για το τρίμηνο Μαρτίου-Απριλίου-Μαΐου έχει εμφανίσει αύξηση 9,7% σε σχέση με πέρυσι, ενώ μόνο για το Μάιο μέχρι στιγμής η αύξηση διαμορφώνεται στο 19%. Η επιβολή των μέτρων ενδεχόμενα συμπίεσε περαιτέρω τη χρήση μετρητών και να οδήγησε σε μεταστροφή σε ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών.
Η μεταστροφή των καταναλωτικών δαπανών αποτυπώνεται και στα στοιχεία για ηλεκτρονικές συναλλαγές από τις συστημικές τράπεζες. Συγκεκριμένα τα έσοδα της ΑΑΔΕ στο τρίμηνο Μάρτιος-Απρίλιος-Μάιος βαίνουν μειούμενα κατά 15%, ενώ, του ΕΦΚΑ κατά 20%. Εξαίρεση αποτελούν οι τηλεπικοινωνίες και οι ασφάλειες που παρουσίασαν αύξηση 16% και 7% αύξηση αντίστοιχα, ενώ οι λοιπές δαπάνες μέσω ηλεκτρονικών συναλλαγών φθίνουν.
Η ανάλυση των δεδομένων δείχνει πως κλάδοι όπως οι ταχυμεταφορές, τα σούπερ μάρκετ, τα φαρμακεία και οι υπηρεσίες τηλεπικοινωνίας καταγράφουν αυξήσεις σε δαπάνες με κάρτες που υπερβαίνουν το 60%. Στον αντίποδα, εστιατόρια, καταστήματα καλλυντικών και οικιακών συσκευών είδαν συρρίκνωση των αντίστοιχων δαπανών άνω του 35%.
Κρούσματα: Έχουμε 17,1 μ.ο την ημέρα
Διαπιστώνεται ότι ο 7-ήμερος μέσος όρος των κρουσμάτων παρέμεινε σταθερός περί τα 17,15/ ημέρα σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο διάστημα. Οι αριθμητικές εξάρσεις που παρουσιάστηκαν σε κάποιες ημέρες οφείλονται σε γνωστές συρροές κρουσμάτων και εντοπίζονται σε συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές και δομές, π.χ. καταυλισμός στη Νέα Σμύρνη, Λάρισας και δομή μεταναστών στο Κρανίδι. Αξίζει να σημειωθεί πως την τελευταία εβδομάδα καταγράφονται συστηματικά πολύ χαμηλά μονοψήφια νούμερα, με πολύ υψηλό αριθμό διενεργούμενων τεστ, γεγονός που είναι ιδιαιτέρως ενθαρρυντικό για την πορεία της επιδημίας στη χώρα.
Αυτό ενδεχόμενα να οφείλεται αφενός στο γεγονός ότι κάποιες βασικές πηγές επαφών παρέμειναν περιορισμένες, π.χ. εργασιακοί χώροι λόγω τήλε-εργασίας, και αφετέρου στην ποιοτική διάσταση αυτών των επαφών και την αυξημένη ενημέρωση των πολιτών, π.χ. τήρηση μέτρων υγιεινής, χρήση μέτρων ατομικής προστασίας, αποφυγή σε έκθεση από ευπαθείς ομάδες κ.λ.π.. Ωστόσο, δεν επιτρέπεται εφησυχασμός.
Καθημερινά Φθίνουν οι θάνατοι στις ΜΕΘ
Οι νοσηλευόμενοι σε ΜΕΘ μειώνονται καθημερινά και δεν επηρεάζονται από την άρση των μέτρων. Χαρακτηριστικά είναι ότι τις τελευταίες ημέρες κυμαίνονται μεταξυ των 20 και 30. Οι δε θάνατοι διπλασιάζονται κάθε 42 μέρες. Μάλιστα το τελευταίο διάστημα οι θάνατοι ημερησίως δεν έχουν ξεπερνούν τους 4, και ο κινητός μέσος όρος τους βρίσκεται πλησίον του 2. Συνεπώς η μέχρι τώρα πορεία είναι σταθερή και δε δείχνει να έχει επηρεαστεί από την πρώτη φάση άρσης των μέτρων.
Επικυρώσεις εισιτηρίων: 1,17 εκ. λιγότερες τον Απρίλιο
Ο μέσος αριθμός εβδομαδιαίων επικυρώσεων εισιτηρίων στα ΜΜΜ στην Αττική (ΟΣΥ και ΣΤΑΣΥ) συνάδει πλήρως με τα δεδομένα κινητικότητας και δείχνει μια πολύ μεγάλη μείωση αυτού του δείκτη σε σχέση την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι.
Συγκεκριμένα κατά το μήνα Απρίλιο οπότε και ίσχυε το γενικευμένο lockdown, οι επικυρώσεις έπεσαν κατά 88% έναντι του Απριλίου 2019. Η άρση των μέτρων στις 4 Μαΐου οδήγησε σε σταδιακή ανάκαμψη του δείκτη και πιο συγκεκριμένα για τις πρώτες δύο εβδομάδες σημειώθηκε αύξηση της τάξης του 136% σε σχέση με το μέσο αριθμό του Απριλίου, ο οποίος βέβαια δεν παύει να είναι 71% χαμηλότερος από πέρσι ή 1,17 εκατομμύρια λιγότερες επικυρώσεις.
Παρουσιάζεται αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών
Σχετικά με τον όγκο των ηλεκτρονικών συναλλαγών σημειώθηκε μεσοσταθμική αύξηση της τάξεως του 8% σε σχέση με πέρυσι για το διάστημα από 1 Μαρτίου μέχρι 12 Μαΐου.
Η αξία τους εμφανίζει άνοδο τον Μάρτιο και έντονη κάμψη τον Απρίλιο και τον Μάϊο σε σχέση με πέρυσι. Ειδικότερα, η μεσοσταθμική μείωση είναι της τάξεως του -0,5%, και αξίζει να σημειωθεί η συνολική τάση διαμορφώνεται καθοδική. Συνεπώς, πιθανότατα το προσεχές διάστημα του τρέχοντος μήνα η μεταβολή της αξίας των συναλλαγών συνολικά να είναι περαιτέρω αρνητική σε σχέση με πέρυσι.
Η αύξηση του όγκου ενδέχεται να οφείλεται στη μεταστροφή ενός πλήθους συναλλαγών με μετρητά σε ηλεκτρονικές μορφές λόγω του περιορισμού στις μετακινήσεις και τις κοινωνικές επαφές, της ευκολίας πρόσβασης σε ATM και της ανησυχίας για μετάδοση του ιού μέσω των χαρτονομισμάτων. Η αύξηση της αξίας τους εντός του Μαρτίου ενδεχόμενα να σχετίζεται και με τα φαινόμενα πανικού και μαζικών αγορών, κυρίως σε τρόφιμα, μέτρα ατομικής προστασίας και φάρμακα, που συνόδευσε η επιβολή των μέτρων lockdown.
Κατανάλωση: Βασικά είδη – όχι σπατάλες
Η εξομάλυνση στην τροφοδοσία φαίνεται να έχει δημιουργήσει μια κάμψη στην αξία των συναλλαγών για Απρίλιο και Μάιο. Αν το φαινόμενο αυτό συνδυαστεί με την αύξηση του όγκου, ενδεχόμενα να συντηρείται η μεταστροφή στις ηλεκτρονικές πληρωμές και συνάμα οι πολίτες να στρέφονται κατά κύριο λόγω στα βασικά είδη και προϊόντα όπως τρόφιμα και φάρμακα, όπως άλλωστε δείχνουν και τα στοιχεία κινητικότητας, και να αποφεύγουν ή να μετακυλούν για το μέλλον μη κρίσιμες καταναλωτικές ανάγκες ή μεγάλα έξοδα.
Ανάκαμψη της πορείας εισαγωγών – εξαγωγών
Η πορεία των εισαγωγών ήταν καθοδική από τον Απρίλιο, αλλά δείχνει να ανακάμπτει λόγω της άρσης των μέτρων. Η δεύτερη φάση της άρσης των μέτρων στις 11 Μαΐου φαίνεται πώς είχε ευεργετικό αποτέλεσμα περιορίζοντας τη μείωση των διασαφήσεων στο -40%. Αντίστοιχη εικόνα εμφανίζουν και οι εξαγωγές, οι οποίες αξίζει να σημειωθεί ότι από τον Σεπτέμβριο του προηγούμενου έτους εμφάνιζαν μια ανοδική τάση σε σχέση με τα προηγούμενα έτη.
Αποκορύφωμα ήταν η περίοδος 6-16 Μαρτίου του 2020, κατά την οποία οι εξαγωγές σημείωναν 25% αύξηση σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019. Η επιβολή των μέτρων περιόρισε δραστικά τη σχετική δραστηριότητα αντιστρέφοντας την τάση. Μολονότι η σταδιακή άρση τείνει να περιορίζει τη μείωση, εντούτοις η βελτίωση είναι μικρότερη από ό,τι στο σκέλος των εισαγωγών.
Η ταυτότητα της έκθεσης του παρατηρητηρίου
Το Παρατηρητήριο για τον Covid-19 (επικεφαλής του ο πρόεδρος του ΣΟΕ Μιχάλης Αργυρού) συγκεντρώνει στοιχεία από τον ΕΟΔΥ, την Πολιτική Προστασία, το υπουργείο Οικονομικών το υπουργείο Εργασίας, το Συμβούλιο Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΣΟΕ) και σε συνεργασία με την Προεδρία της Κυβέρνησης, συνθέτει έκθεση, την οποία υποβάλει στον Μηχανισμό Παρέμβασης.
Ο μηχανισμός Παρέμβασης
Ο Μηχανισμός Παρέμβασης, είναι το κυβερνητικό όργανο που έχει τη δυνατότητα λήψης αποφάσεων για τη λήψη μέτρων περιορισμού του Covid-19, αξιολογεί τα συμπεράσματα του Παρατηρητηρίου και εισηγείται τα νέα μέτρα.
Επικεφαλής του Μηχανισμού Παρέμβασης είναι ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Συμμετέχουν επίσης οι:
- Ο Υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ, αρμόδιος για τον συντονισμό του κυβερνητικού έργου, Άκης Σκέρτσος
- Ο Υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας Νίκος Χαρδαλιάς
- Ο Υφυπουργός Υγείας, Βασίλης Κοντοζαμάνης (με αναπληρωτές τους γενικούς γραμματείς Γιάννη Κωτσιόπουλο και Παναγιώτη Πρεζεράκο.
- Ο Επικεφαλής Λοιμωξιολόγος, Σωτήρης Τσιόδρας
- Ο Επικεφαλής ΕΟΔΥ, Παναγιώτης Αρκουμανέας
- Ο Επικεφαλής Εθνικής Κεντρικής Αρχής Προμηθειών, Μάριος Θεμιστοκλέους
- Η Προεδρία της Κυβέρνησης, Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Εσωτερικών Πολιτικών, Θανάσης Κοντογεώργης
- Ο Πρόεδρος του ΣΟΕ, Μιχάλης Αργυρού
