Όπως και να ‘χει, το θέμα της τηλεκάμερας στα σχολεία όχι μόνο δεν είναι αμελητέο γεγονός, αλλά έχει προκαλέσει κι έντονη αντιπαράθεση. Διότι αφορά την ευαίσθητη μαθητική κοινότητα και την εικόνα τής δράσης της, κατά τη διάρκεια της Εκπαιδευτικής διαδικασίας. Μια κατάσταση, η οποία αντί να αφορά μόνο στους συμμετέχοντες, το υπουργείο παιδείας θέλει να την κάνει… δημόσια, με την έννοια της απευθείας μετάδοσης του μαθήματος. Ένα πρωτόφαντο γεγονός που η υπουργός θέλει να πραγματοποιήσει πάραυτα.
Πιστεύω πως ο μαθητόκοσμος θα έπρεπε να αποφεύγει, την έκθεση και την παρακολούθησή του από την ευρύτερη κοινωνία, διότι η διαδικασία τής μάθησης αφορά αποκλειστικά την εκπαιδευτική κοινότητα. Τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς. Κι αυτό, όχι μόνο δεν εξασφαλίζεται με την «ζωντανή» αναμετάδοση του μαθήματος, αλλά προκαλεί και τον έντονο προβληματισμό, για το αν θα πρέπει να μπει στα σχολεία ή όχι, οι κάμερες. Δεν θα ήθελα να αναλύσω την ουσία των αντιπαραθέσεων, αλλά σίγουρα δεν έχει σηκωθεί τόση «σκόνη», μόνο και μόνο επειδή το θέμα ε τ έ θ η από την υπουργό Παιδείας.
Ανεξάρτητα από τις συνήθεις κομματικές αντιπολιτευτικές απόψεις, οι οποίες πάντα μπερδεύουν τον κόσμο και, πολλές φορές, τον αποπροσανατολίζουν τόσο, ώστε να γλιστράει και να απομακρύνεται από την βαθύτερη ουσία τού προβλήματος, εγώ, τις δικές μου σκέψεις θα καταθέσω, οι οποίες ασφαλώς και είναι μόνο προσωπικές.
Πάντα ήμουν υπέρ της ιδιωτικότητας κατά τη στιγμή της δημιουργίας των τεχνών, της μάθησης, των γνώσεων και των στοχασμών. Υπάρχουν, πώς να το κάνουμε, ιδιωτικές στιγμές με έντονους συναισθηματισμούς, συγκινήσεις, φορτίσεις, με στιγμές μεγάλης νοσταλγικής διάθεσης, ανθρώπινες καταστάσεις δηλαδή που νιώθουμε, μικροί, μεγάλοι… Για παράδειγμα, συγκινημένοι κάποια στιγμή, μάς έρχεται αυθόρμητα η διάθεση να τραγουδήσουμε ή ακόμα και να χορέψουμε! Είναι μια προσωπική στιγμή που δεν αμφισβητείται· όμως, όταν αυτή η στιγμή μετατρέπεται σε τηλεοπτική σκηνοθεσία, μπροστά σε κάμερες, σε προβολείς, στο πλαίσιο ενός στημένου ραντεβού συγκινησιακής τηλεοπτικής επίδειξης-φανφάρας για τον λαό (!!!), όπως κάποιες τηλεοπτικές εκπομπές (με υψηλά ποσοστά θεαματικότητας), οι οποίες δημοσιοποιούν τη συγκίνηση και το μεράκι μετατρέποντάς το σε εικόνα, υπό τη σκέπη τής κοινωνίας της… επίδειξης, τότε, το όποιο συναίσθημα χάνεται και πάει… περίπατο!.
Το ίδιο συμβαίνει με ένα σωρό καθημερινές εκπομπές, οι οποίες καταναλώνονται στο εικονικό συγκινησιακό φορτίο του κλάματος και του φαίνεσθαι σε οικογενειακές καταστάσεις «λύπης». Αισθήματα που θυσιάζονται και γίνονται βορά της τηλεθέασης, προσφερόμενα σε ένα ευσυγκίνητο κοινό!
Ίσως να ψάχνω ψύλλους στα άχυρα αναγνώστες μου, με αυτή μου την παρατήρηση για ένα ευρύτατο κοινό που έχει εθιστεί, χρόνια τώρα, σε ένα είδος τηλεθέασης που καταφέρνει να δημοσιοποιεί κάθε ιδιωτικό συναίσθημα, το οποίο παύει άμεσα βεβαίως να είναι «ιδιωτικό», αφού δέχεται ένα τεράστιο βάρος δημόσιας έκθεσης· μην ξεχνάμε πως οι συμμετέχοντες σε αυτές τις δημόσιες μαζώξεις διασκέδασης, γνωρίζουν, έχουν εμπεδώσει, πως το όλο ξεφεύγει από την αληθινή συγκίνηση και καταλήγει στο δημόσιο θέαμα, για να συμβάλει στα νούμερα της τηλεθέασης. Ο καθείς λοιπόν μετατρέπεται σε ένα είδος… πρωταγωνιστή, που μοστράρει τη δήθεν συγκίνησή του ή το μεράκλωμά του στο χορό, με το απαραίτητο λουλουδικό και τις… γκομενίτσες να λικνίζονται!
Επιστρέφοντας στην σχολική δοκιμασία της πιθανής περίπτωσης των μαθημάτων με κάμερες μέσα στις τάξεις, ψάχνω κι εγώ να βρω το σοβαρό επιχείρημα ανάγκης για μια τέτοια και τόση… τεχνολογική παρέμβαση από μέρους του υπουργείου. Γιατί πια αυτή η σπουδή, σε μια φάση καραντίνας, η οποία δεν επέτρεψε τον διάλογο μεταξύ εκπαιδευτικού χώρου και υπουργείου για το θέμα, ενώ δεν αναφέρονται σοβαροί κίνδυνοι ασφάλειας, για την σχολική κοινότητα· αλλά ακόμα κι αν το τελευταίο ίσχυε ή αν ισχύει, δεν θα ήταν τίποτ’ άλλο πέρα από μια δημόσια ομολογία-διαπίστωση της απόλυτης αποτυχίας της σχολικής εκπαίδευσης, εκ μέρους των θεσμικών παραγόντων· κι αυτό θα έπρεπε να κατανοηθεί από μια κυβέρνηση και όχι μόνο.
Αν μιλάμε λοιπόν για αποτυχία του εκπαιδευτικού συστήματος, τότε αφορά σε ένα ευρύτατο διάστημα χρόνου που εμπλέκει πολλές κυβερνήσεις, οι οποίες έφεραν τα συστήματα εκπαίδευσης στο σημείο ώστε να χρειαστούν {?} τέτοιες μέθοδοι (όπως η τηλεοπτική παρακολούθηση και η παράδοση μαθημάτων μέσα στις τάξεις διδασκαλίας) και δεν θα τα σώσει καμία Επιτροπή σοφών, για τα προσωπικά δεδομένα και την προστασία τους· επιτροπή που ποιος ξέρει για πόσο θα περιμένουμε να συνεδριάσει…
Επιμένω στην ουσία και τη ρίζα του θέματος: Φαντάζομαι πως η σχολική εκπαίδευση οφείλει να διέπεται από βασικές αρχές που είναι αναμφισβήτητες, παρόλο το πέρασμα του χρόνου που επιβάλει (και ορθά) μια σειρά από αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Οι ρίζες λοιπόν της εκπαίδευσης είναι κυρίως η δίψα για μάθηση, οι καλές σχέσεις της μαθητιώσας πλευράς με τους δασκάλους-καθηγητές, η αρωγή της πολιτείας ως προς τα μέσα που χρειάζεται το σχολείο για απρόσκοπτη μάθηση και η απαραίτητη προστασία της δημιουργικής ηρεμίας τη στιγμή των μαθημάτων.
Η ύπαρξη των καμερών, θα είναι αποτρεπτικό μέσο ως προς τη μάθηση, ιδίως αν τεθούν όροι «συμμόρφωσης» και «υπακοής», μέσα στις σχολικές αίθουσες, όπως εκείνοι της τηλεοπτικής λογικής…
* Ο Νότης Μαυρουδής είναι κιθαριστής – συνθέτης
