Γιώργος Γεωργακόπουλος*: Ο θαυμαστός καινούριος κόσμος του «Μεγάλου Αδελφού…»

Η επιλογή του Υπουργείου Παιδείας να προχωρήσει στην κατάθεση της τροπολογίας για την απευθείας μετάδοση των μαθημάτων από την τάξη αποτελεί μια συνειδητή πολιτική επιλογή, μια απόφαση με διακριτή στόχευση και ξεκάθαρη στρατηγική επιδίωξη.
Διαμορφώνεται από την μια πλευρά μια ιδεολογική, θεσμική και παιδαγωγική πλαισίωση της λειτουργίας της τάξης η οποία αποδομεί κάθε έννοια εμπιστοσύνης, συναισθηματικής ασφάλειας, φυσικότητας και αυθεντικότητας. Αυτά τα στοιχεία όμως αποτελούν δομικά στοιχεία της διεργασίας της διδασκαλίας. Μια διεργασία η οποία χαρακτηρίζεται από τον ιερό δεσμό εκπαιδευτικού με μαθητή, μια μοναδική σχέση η οποία διαμορφώνεται στον χώρο και τον χρόνο με ένα τρόπο μαγικό, σε συνθήκες δραματοποίησης και κυρίως με ανθρώπινο πρόσημο.  Μια σχέση η οποία εστιάζει στην διαμόρφωση των συνθηκών που θα επιτρέψουν όχι απλά την αναβάθμιση του γνωστικού πεδίου των μαθητών αλλά κυρίως την συναισθηματική τους ανάπτυξη και την ένταξη τους στο κοινωνικό περιβάλλον με όρους ομαλής και χωρίς προσκόμματα μετάβασης.
Αυτή η διαδρομή είναι ένα ταξίδι στον χρόνο όπου οι μαθητές εξελίσσονται, αλλάζουν, μετασχηματίζουν συμπεριφορές και θεωρήσεις. Είναι ένα ταξίδι γεμάτο από εμπειρίες και συναισθήματα, χαρές αλλά και λύπες, επιτυχίες και αποτυχίες, γέλια και δάκρυα, λάθη και πάθη…
Μια διαδρομή η οποία γίνεται πραγματικότητα σε ένα περιβάλλον όπου το λάθος είναι ανεκτό, η διαφοροποίηση επιβεβλημένη, η εναλλακτική συμπεριφορά  αποδεκτή.
Αυτό γίνεται γιατί το σχολείο και κυρίως η τάξη είναι το δεύτερο σπίτι εκπαιδευτικών και μαθητών καθώς αποτελούν μια οικογένεια η οποία αναγνωρίζει στα μέλη της  το κυρίαρχο χαρακτηριστικό που συνοδεύει την μαθησιακή διαδικασία. Αυτό είναι το στοιχείο της φυσικότητας και της αυθεντικότητας.
Η καταγραφή σε κάμερα αυτών των στιγμών στην αίθουσα διδασκαλίας, είναι καταγραφή των στιγμών στο άβατο του σπιτιού της κάθε οικογένειας. Η κάθε πτυχή της προσωπικότητας και της συμπεριφοράς, οι αστοχίες  σε γνωστικό επίπεδο, οι εναλλαγές της διάθεσης, οι διαφορετικά αισθητοποιημένες συμπεριφορές γίνονται βορά στο αδηφάγο μάτι ενός απροσδιόριστου κοινού όπου η δόλια χρήση του υλικού αυτού στην δημόσια σφαίρα παραμονεύει κάθε στιγμή.
Η επιλογή αυτή διαλύει την παιδαγωγική ατμόσφαιρα της τάξης.
Η επιλογή αυτή αποδομεί κάθε έννοια της ιερότητας του δεσμού μαθητή-εκπαιδευτικού.
Η επιλογή αυτή υποσκάπτει εκ θεμελίων το σχολείο του σήμερα και διαμορφώνει ένα αύριο όπου οι μαθητές και αυριανοί πολίτες εθίζονται και εξοικειώνονται σε πρακτικές που υλοποιούν μια πολιτική κοινωνικής μηχανικής η οποία διαμορφώνεται μέσα από την απόλυτη απουσία κάθε έννοιας υπεράσπισης του προσωπικού χώρου που έχει ανάγκη ο κάθε άνθρωπος σε όλα τα επίπεδα για να αναπνέει…
Για να είναι άνθρωπος….
Η κυρίαρχη συνέπεια σε επίπεδο κοινωνικής λειτουργίας είναι  η υιοθέτηση ενός συμπεριφορικού μοντέλου όπου το άτομο, τόσο σε επίπεδο λειτουργίας στον χώρο του σχολείου όσο και στο επίπεδο της ταυτότητας του ως πολιτικό υποκείμενο, διαμορφώνει μακροπρόθεσμα και εξελικτικά, μια κουλτούρα παθητικής αποδοχής της μετατροπής του σε αντικείμενο παρατήρησης και αξιολόγησης. Αυτή η συνθήκη θα αμβλύνει καταλυτικά την διεύρυνση των οριζόντων του μαθητή- πολίτη του αύριο- αλλά και θα οδηγήσει στην απίσχναση των εννοιολογικών και μεθοδολογικών εργαλείων που θα καθορίσουν τα όρια της πνευματικής, συναισθηματικής, ψυχικής και κοινωνικής του ανάπτυξης.
Πολλοί θεώρησαν πως στο μέλλον ο κίνδυνος θα ήταν να επαληθευθούν οι προβλέψεις του Άλντους Χάξλεϊ στο εμβληματικό του βιβλίο «Θαυμαστός καινούριος κόσμος» όπου η επίπλαστη ευμάρεια των υλικών αγαθών αντικαθιστά τις ανθρώπινες σχέσεις, το πραγματικό νόημα της ζωής.
Η επιλογή της καταγραφής με κάμερα της μαθησιακής διαδικασίας μετασχηματίζει τους όρους λειτουργίας του σχολείου αλλά και της κοινωνίας σε βάθος χρόνου καθώς οι σημερινοί μαθητές θα είναι οι πολίτες του αύριο. Η υλοποίηση αυτών των όρων εξελικτικά απειλεί να διαμορφώσει ένα περιβάλλον το οποίο θα θυμίζει περισσότερο το δυστοπικό «1984» του Όργουελ όπου ο Μεγάλος Αδελφός επιτηρεί και εποπτεύει τους πάντες.
Ακριβώς αυτό είναι και το πρόβλημα με την τροπολογία του υπουργείου. Διαμορφώνει το παρόν με όρους  οι οποίοι χαρακτηρίζονται από την απόλυτη έλλειψη ενσυναίσθησης της ανάγκης η διδασκαλία και μακροπρόθεσμα η λειτουργία της κοινωνίας  να έχει πάνω από όλα πρόσημο τον άνθρωπο.
Και όπως έγραψε ο Χάξλευ: «το μέλλον είναι προβολή του παρόντος». Και είναι σίγουρο πως ένα τέτοιο μέλλον δεν το θέλουμε…

* O Γιώργος Γεωργακόπουλος είναι Mέλος της Γραμματείας του Τομέα Παιδείας του Κινήματος Αλλαγής.

Δείτε τα 3 προηγούμενα άρθρα του Γιώργου Γεωργακόπουλου