Τονίζω ότι το κύριο και ίσως το μοναδικό ζητούμενο του σταδιακού ανοίγματος των σχολείων με τους όρους του Υπουργείου Παιδείας είναι να μην αντιμετωπίσει πρόβλημα υγείας κανένας μαθητής, κανένας εκπαιδευτικός.
Θα είναι οδυνηρό, από κάθε άποψη, να έχουμε κάποια μορφή έξαρσης με βάση αυτή την απόπειρα για διαμόρφωση κλίματος κανονικής σχολικής ζωής. Γιατί αβεβαιότητες υπάρχουν όχι μόνο από το δύσκολα προσεγγίσιμο ζήτημα της εξέλιξης της πανδημίας αλλά και από τις αντικειμενικές συνθήκες, που θα έχουμε για το άνοιγμα των σχολείων, για την αντιμετώπιση του δύσκολου αυτού προβλήματος.
Οφείλουμε, ωστόσο, να καταθέσουμε τις αβεβαιότητες που ενυπάρχουν στο όλο σκηνικό.:
- Ουσιαστικοί μαθησιακοί και εκπαιδευτικοί στόχοι δεν μπορούν να επιτευχθούν στο τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, αν λάβουμε υπόψη μας την εκ περιτροπής λειτουργία των σχολείων και κυρίως το εισαγωγικό μέρος για τη διαμόρφωση της κατάλληλης ψυχολογίας και συμπεριφοράς των μαθητών, τόσο μέσα στο σχολείο όσο και έξω απ’ αυτό.
- Η όποια ύλη διδαχτεί δεν θα μπορεί να θεωρηθεί και επίσημα ως διδαχθείσα, γιατί πολύ απλά θα υπάρχουν αρκετές δυσκολίες στα σχολεία και κυρίως απουσίες μαθητών και εκπαιδευτικών. Εκτιμώ ότι μια ενδεχόμενη αναγραφή των διδασκόμενων μαθημάτων στο «βιβλίο της ύλης» δεν θα έχει κανένα νόημα. Ο προγραμματισμός της διδασκαλίας στο άνοιγμα των σχολείων τον Σεπτέμβριο – αν όλα εξελιχθούν ομαλά – θα αρχίσει από εκεί που σταμάτησε τη διδασκαλία κάθε σχολείο πριν την εκδήλωση της πανδημίας. Αυτό φυσικά θα πρέπει να ανακοινωθεί και επίσημα από το Υπουργείο, για να μην υπάρξει άγχος και ασάφεια στη σημερινή δύσκολη μερική επανεκκίνηση των σχολείων.
- Η εξ αποστάσεως διδασκαλία πρέπει να εξελιχθεί αλλά με τη διασφάλιση των απαραίτητων προϋποθέσεων. Σήμερα δεν υπάρχει τέτοια δυνατότητα. Η ωραιοποιημένη εικόνα, που δημαγωγικά και με έντονα επικοινωνιακό τρόπο πρόβαλλε η ηγεσία του Υπουργείου, θα πρέπει να σταματήσει και να αντιμετωπιστούν τα σοβαρά προβλήματα που προέκυψαν – και τα οποία τελικά επέτειναν τις ήδη υπαρκτές ανισότητες αδικώντας τα παιδιά από τις ασθενέστερες οικονομικά τάξεις.
- Η τήρηση των κανόνων, που έχει προτείνει η αρμόδια επιστημονική / ιατρική υπηρεσία, είναι καθοριστικής σημασίας. Ωστόσο, έχει και αυτό το πεδίο πολλές δυσκολίες. Ούτε και κατά τη διδασκαλία μπορεί να γίνει μια καλή ανταπόκριση στα προτεινόμενα μέτρα ούτε πολύ περισσότερο στα υπόλοιπα «σημεία» του σχολείου και στην προσέλευση και στην αποχώρηση τα πράγματα δεν είναι εύκολα.
- Η τήρηση της υγιεινής στα σχολεία είναι γενικά μη ικανοποιητική πριν την πανδημία οφειλόμενη κυρίως στις ελλείψεις του σχετικού προσωπικού και στις ίδιες τις κτηριακές κλπ υποδομές. Εδώ είναι και μεγάλη ευθύνη του Υπουργείου Παιδείας και των Δήμων. Μπορούν να εξασφαλίσουν πριν ανοίξουν τα σχολεία τις προϋποθέσεις υγιεινής και της συστηματικής παρακολούθησής της; Οι καθαρίστριες βιώνουν έναν εργασιακό μεσαίωνα – παρά το τόσο σημαντικό έργο που παρέχουν – και προφανώς δεν αρκεί το σημερινό τους δυναμικό.
- Τέλος, εκκρεμούν – ουσιαστικά απουσίασε εντελώς από τα μέτρα του Υπουργείου – οι δυσκολίες που αφορούν τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς και κυρίως όσους ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες.
- Είναι εντυπωσιακή η αλαζονική στάση του Υπουργείου Παιδείας να μην επιζητεί το διάλογο και τη συνεργασία με την εκπαιδευτική κοινότητα. Και υπάρχει αυτή η ανεύθυνη και απαξιωτική στάση, παρά το γεγονός ότι ο ρόλος των εκπαιδευτικών είναι σημαντικός και σε καμιά περίπτωση ρόλος διεκπεραίωσης αφ’ υψηλού αποφάσεων.
Σε κάθε περίπτωση, ο σχεδιασμός δεν μπορεί να έχει ως ορίζοντα την μέχρι το καλοκαίρι λειτουργία των σχολείων αλλά και τον Σεπτέμβριο. Τα μέτρα που θα παρθούν για τις υποδομές: υγιεινή κλπ θα πρέπει να έχουν μόνιμο χαρακτήρα. Συμπερασματικά, ο όλος σχεδιασμός έχει σοβαρές ελλείψεις και δεν θα αποφέρει κάποιο συγκεκριμένο εκπαιδευτικό αποτέλεσμα.
* Ο Νίκος Τσούλιας, πρώην πρόεδρος της Ομοσπονδίας Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης (ΟΛΜΕ) και νυν Γραμματέας του Τομέα Παιδείας του Κινήματος Αλλαγής
Πατήστε εδώ και δείτε τα 44 προηγούμενα άρθρα του Νίκου Τσούλια