Νίκος Τσούλιας: Μαύρη σελίδα στην εκπαίδευση ο «εξορθολογισμός» των ΕΠΑ.Λ.

Προφανώς θα γράψω ξανά και ξανά για το νομοσχέδιο – έκτρωμα του Υπουργείου Παιδείας στο σύνολό του, αλλά θέλω να σταθώ ίσως στο πιο μελανό σημείο του, την θεσμική απαγόρευση φοίτησης νέων πάνω από την ηλικία των 17 ετών στα ΕΠΑ.Λ.
Πολλές φορές οι εκπαιδευτικές πολιτικές έμμεσα φράσσουν την εκπαιδευτική εξέλιξη των νέων. Άλλωστε, υπάρχουν τόσες και τόσες κοινωνικές, μορφωτικές και πολιτισμικές ανισότητες ανάμεσα στους νέους, που, αν η πολιτεία δεν έχει πολιτικές αντισταθμιστικής εκπαίδευσης για να αμβλυνθούν οι ανισότητες, η γνωστή εκπαιδευτική επιταγή περί «ίσων ευκαιριών» στη μόρφωση μόνο ως διακήρυξη μπορεί να θεωρηθεί.
Τι προβλέπεται στο νομοσχέδιο για την «αναβάθμιση του σχολείου» στο συγκεκριμένο ζήτημα. Την πρόθεση του νομοθέτη την διαβάζουμε στην Αιτιολογική Έκθεση. Την κάνει πολύ σαφή για να μην την ερμηνεύσουμε λανθασμένα.
«Με την προτεινόμενη τροποποίηση καθορίζεται μέγιστο ηλικιακό όριο (τα 17 έτη) για την εγγραφή στα ημερήσια ΕΠΑ.Λ., με σκοπό την αποτελεσματικότερη πρόληψη φαινόμενων ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού, τα οποία παρατηρούνται ιδίως μεταξύ ενηλίκων και ανηλίκων μαθητών. Παράλληλα, επιχειρείται η σταδιακή αποσυμφόρηση, από σκοπιάς μαθητικού δυναμικού, των ημερήσιων ΕΠΑ.Λ., με γνώμονα τη συνολική βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας διά του εξορθολογισμού της αριθμητικής σχέσης εκπαιδευτικού και μαθητή»!
Αυτή η διατύπωση και η ενδεχόμενη εφαρμογή της θα μείνουν ως μνημείο αυταρχισμού στην ιστορία της εκπαίδευσης. Η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας απαγορεύει ρητά να φοιτήσει ένας απόφοιτος του Γενικού Λυκείου στο ΕΠΑ.Λ., προκειμένου να πάρει ειδικότητα. Απαγορεύει στον απόφοιτο του ΕΠΑ.Λ. να ξαναφοιτήσει στο ΕΠΑ.Λ. για να πάρει δεύτερη ειδικότητα, γιατί επανασχεδιάζει την επαγγελματική του επιλογή. Απαγορεύει στον μαθητή που φοιτά στο Γενικό Λύκειο να εγγραφεί στο ΕΠΑ.Λ., αν έχει χάσει για διάφορους λόγους κάποια ή κάποιες χρονιές. Απαγορεύει στον τελειόφοιτο είτε του ΓΕΛ είτε του ΕΠΑ.Λ. να εγγραφεί μετά από κάποιο διάστημα στο ΕΠΑ.Λ., για να δημιουργήσει μια άλλη επαγγελματική ευκαιρία.
Οι αιτιολογίες για αυτό το μέτρο είναι όχι απλά και μόνο αντιεκπαιδευτικές, αντιεπιστημονικές και αντιπαιδαγωγικές αλλά καταμαρτυρούν μια βαθιά αντιδημοκρατική περιφρόνηση στην προσπάθεια που κάνουν οι νέοι στις σημερινές δύσκολες εποχές για την επαγγελματική τους προοπτική. «Για να προλάβουν τη βία», ισχυρίζονται. Δηλαδή ένας νέος 17 ετών που βρίσκεται στο σχολικό περιβάλλον δεν αποτελεί «απειλή βίας» για τον νέο των 15 ετών αλλά ένας νέος 18 ή 19 ετών, για παράδειγμα, αποτελεί και πρέπει να απαγορευτεί. Αν είναι δυνατόν ένα τόσο σύνθετο πρόβλημα, όπως αυτό της βίας να αντιμετωπίζεται αποτελεσματικότερα με την  οριοθέτηση της ηλικίας ακόμα και για έναν χρόνο!! 
Η δεύτερη αιτιολογία είναι εξίσου κυνική. Το μέτρο γίνεται «για τη σταδιακή αποσυμφόρηση και για τη συνολική βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας διά του εξορθολογισμού της αριθμητικής σχέσης εκπαιδευτικού και μαθητή». Μα πόσο προκλητικοί μπορεί να είναι οι σχεδιαστές αυτού του μέτρου και η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας;  Είναι δυνατόν να γράφεται κάτι τέτοιο σε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Να μειωθούν ακόμα και με τεχνικό – νομοθετικό μέτρο οι μαθητές στα σχολεία;
Και αφού ένας νέος του ΓΕ.Λ. δεν μπορεί να πάει στο ΕΠΑ.Λ. για να πάρει ειδικότητα, τι μπορεί να επιλέξει; Η κ. Κεραμέως το μόνο που δεν κάνει είναι να το προτείνει ρητά – γιατί δεν χρειάζεται καν, σταματά ένα βήμα πριν. Να πάει σε Ι.Ε.Κ., η μόνη λύση. Αλλά είναι άλλο η επαγγελματική εκπαίδευση, στην οποία έχει δικαίωμα κάθε νέος, και άλλο η κατάρτιση. Και σε ποιο Ι.Ε.Κ. να πάει, αν δεν υπάρχει δημόσιο στην περιοχή του; Μα προφανώς στους γνωστούς σχολάρχες. (Εννοείται πως η εναπομένουσα δημόσια επιλογή, αυτή των Εσπερινών Λυκείων έχει δυσκολίες).
Και έτσι κλείνει ο κύκλος του ακραίου εκπαιδευτικού νεοφιλελευθερισμού. Τα κολέγια γίνονται ισοδύναμα με τα πανεπιστήμια όσον αφορά τον εκπαιδευτικό χώρο (ως πρώτο βήμα) και ταυτόχρονα εξωθούνται νέοι προς τα ΙΕΚ. Αυτό λέγεται  «συνολική βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας διά του εξορθολογισμού της αριθμητικής σχέσης εκπαιδευτικού και μαθητή» δηλαδή με τη μείωση μαθητών και φοιτητών, με τη μετατόπιση των νέων προς την ιδιωτική εκπαίδευση.
Για όσους είχαν την αφέλεια ότι η Ν.Δ. κινείται προς το «κέντρο» και πίστευαν σε άλλες τέτοιες φαιδρότητες – καλλιεργούμενες από ΜΜΕ ξανά και ξανά σαν να κάνουμε μάθημα εμείς οι εκπαιδευτικοί για να το κατανοήσουν οι μαθητές μας – ας δουν αυτό και μόνο το μέτρο. Ναι, από ένα και μόνο μέτρο του νομοσχεδίου διαπιστώνεται ένα μίσος για την εκπαίδευση, για τους νέους.
Οι ιθύνοντες θεωρούν τον εαυτό τους ως άρχοντα και ιδιοκτήτη της εκπαίδευσης. Και αυτό καταδεικνύει και την μικρότητά τους. Φυσικά και θα πρέπει να μάθουμε και τα ονόματα όσων εκπαιδευτικών εισηγήθηκαν ένα τέτοιο μέτρο είτε από υποτέλεια και χειραγώγηση χειραγούμενοι από την εξουσία είτε από δική τους βαθιά συντηρητική, παλαιοδεξιά αντίληψη.  
Η πολιτική ηγεσία του Υ.ΠΑΙ.Θ. και οι όποιοι σχεδιαστές ξεχνούν ή δεν ξέρουν την ιστορία της εκπαίδευσης. Όσο περισσεύει η αλαζονεία και ο αυταρχισμός, τόσο μειώνεται η πολιτική τους πρόταση στην παιδεία. Είναι μια πολιτική θνησιγενής. Θα μείνουν δε γνωστοί ως «εργολάβοι» της ιδιωτικοποίησης της εκπαίδευσης. Είναι, κατά τη γνώμη μου, σίγουρο ότι η ελληνική κοινωνία και το εκπαιδευτικό κίνημα θα αναιρέσουν αυτό το μέτρο. 

* Ο Νίκος Τσούλιας, πρώην πρόεδρος της Ομοσπονδίας Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης (ΟΛΜΕ) και νυν Γραμματέας του Τομέα Παιδείας του Κινήματος Αλλαγής

Πατήστε εδώ και δείτε τα 42  προηγούμενα άρθρα του Νίκου Τσούλια