Νίκος Τσούλιας*: Η εκπαιδευτική πολιτική στον «αστερισμό» της επικοινωνίας και της κενολογίας

Έχει γίνει πλέον σταθερό στοιχείο στην παραγωγή πολιτικής για την εκπαίδευση. Το κύριο – και μάλλον το μοναδικό – κριτήριο που την χαρακτηρίζει δεν είναι η εισαγωγή της ελληνικής εκπαίδευσης στην ψηφιακή εποχή, που είναι η μεγάλη εθνική μας πρόκληση, ούτε η διαμόρφωση ενός  σύγχρονου και προοδευτικού περιεχομένου στη σχολική λειτουργία ούτε και η επίλυση των χρόνιων προβλημάτων και των παθογενειών του εκπαιδευτικού μας συστήματος.
Είναι απλώς μια διαχείριση επικοινωνιακού τύπου. Αλλά η εκπαίδευση είναι ζωντανός θεσμός. Μπορεί να «συνομιλεί» με το παρελθόν αλλά το βλέμμα της είναι στραμμένο στο μέλλον· διαφορετικά δεν υπηρετεί την κοινωνική και μορφωτική αποστολή της.
Οι προηγούμενοι Υπουργοί Παιδείας του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. ούτε καν αντιλήφθηκαν ότι είχαν τεθεί βάσεις από το ΠΑ.ΣΟ.Κ. για το Ψηφιακό σχολείο, για να προχωρήσουν στην περαιτέρω ανάπτυξη της εισαγωγής των νέων τεχνολογιών στην παραδοσιακή διδασκαλία· το μόνο που τους απασχολούσε ήταν οι μεταγραφές παρακμιακών στελεχών από την  Κεντροαριστερά.
Οι ανάγκες υπήρχαν από παλιότερα. Η εξ αποστάσεως διδασκαλία δεν αντικαθιστά την παραδοσιακή διδασκαλία αλλά μπορεί να την εμπλουτίσει  ή και να λύσει επιμέρους προβλήματα όπως, για παράδειγμα, μαθησιακή ενίσχυση των απομακρυσμένων σχολείων, διδασκαλία για τους μαθητές που είναι ασθενείς στα σπίτια τους κλπ. Έπρεπε να ενσκήψει η πανδημία του κορωνοϊού για να ανακαλύψουν και οι σημερινοί σχεδιαστές της εκπαιδευτικής πολιτικής ότι υπάρχει η εξ αποστάσεως διδασκαλία.
Στο περιεχόμενο της εκπαίδευσης, ποια είναι η μοναδική ασχολία των ηγεσιών του Υπουργείου Παιδείας; Κάποιες αλλαγές στα αναλυτικά προγράμματα, στα ωρολόγια προγράμματα και λίγο ανακάτωμα στη σειρά των κεφαλαίων των σχολικών βιβλίων – των βιβλίων που παραμένουν ίδια εδώ και 20 χρόνια!
Κυλάνε τα χρόνια, αλλάζουν οι καιροί, ο κόσμος μετασχηματίζεται και οι πολιτικά υπεύθυνοι για την εκπαίδευση δεν κατανοούν τίποτα. Δεν έχουν καμιά ανησυχία, καμιά καινοτομία, καμιά νέα σκέψη. Η μόνη τους αγωνία είναι η επικοινωνιακή πολιτική – κάθε ημέρα δηλώσεις επί δηλώσεων, αοριστολογίες, βερμπαλισμοί, κενολογίες. Αν μετά τις δηλώσεις τους ρωτήσει κάποιος το κλασικό «δηλαδή, τι σημαίνουν αυτά στο πεδίο της εφαρμοσμένης πολιτικής;» ή θα ξαναπούν τα ίδια ή θα πουν ότι δεν κατάλαβες τα «υψηλά νοήματά τους».    
Προβλήματα από το παρελθόν, νέα προβλήματα προκύπτουν συνεχώς, τα οποία υπονομεύουν τη στοιχειώδη λειτουργία των σχολείων, και όμως η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας ούτε καν τα θεωρεί προβλήματα – και αυτό φαίνεται αποκαλυπτικά στο νέο νομοσχέδιο, στις θεματικές του οποίου δεν γίνεται ούτε καν αναφορά.
Για τους Υπουργούς της Ν.Δ. δεν υπάρχουν: ο λειτουργικός αναλφαβητισμός, οι ανισότητες στο σχολείο, η αντισταθμιστική εκπαίδευση, τα κενά στη διδασκαλία των μαθημάτων (φέτος αρκετά σχολεία έφτασαν στον Φεβρουάριο για να δουν καθηγητές σε πανελλαδικά εξεταζόμενα μαθήματα και οι λαλίστατες Υπουργοί δεν θεώρησαν ότι έχουν κάποια ευθύνη!), η ύπαρξη και η λειτουργία βιβλιοθηκών και εργαστηρίων, η ευρωπαϊκή διάσταση της εκπαίδευσης (κατά τα άλλα η χώρα μας θεωρεί την πολιτική ενοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως ζήτημα στρατηγικής, εθνικής σημασίας), η επιμόρφωση και η άρτια παιδαγωγική κατάρτιση των εκπαιδευτικών, το εργασιακό καθεστώς των νέων εκπαιδευτικών (που πηγαίνουν σε 4 και 5 σχολεία με την ψυχή στο στόμα κλπ κλπ), η θεσμική σχέση του σχολείου με την αγωγή και με τον πολιτισμό (πέραν των πρωτοβουλιών των εκπαιδευτικών), η διαμόρφωση ενός πραγματικού Εθνικού Απολυτηρίου στο λύκειο (για να τεθεί ένα τέλος στη συνεχείς αλλαγές του συστήματος πρόσβασης) κλπ.
Τι προτείνω; Με δεδομένο ότι η κυβέρνηση της Ν.Δ. δεν πρόκειται να διαμορφώσει εθνικό σχέδιο για την εκπαίδευση των νέων εποχών – ποτέ δεν το επιχείρησε άλλωστε -, αφού θεωρεί ότι η αγορά θα βάζει τις στρατηγικές επιλογές και η δική της κομματική πολιτική θα θέτει τις αναγκαίες προσαρμογές, η μόνη επιλογή της είναι η εν τοις πράγμασι αντιμετώπιση των προβλημάτων που προαναφέρθηκαν. Όμως και αυτό απαιτεί συνεργασία με τα άλλα κόμματα και με το εκπαιδευτικό κίνημα δηλαδή κουλτούρα διαλόγου. Υπάρχει;

* Ο Νίκος Τσούλιας, πρώην πρόεδρος της Ομοσπονδίας Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης (ΟΛΜΕ) και νυν Γραμματέας του Τομέα Παιδείας του Κινήματος Αλλαγής

Πατήστε εδώ και δείτε τα 39 προηγούμενα άρθρα του Νίκου Τσούλια