Βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή μιας παγκόσμιας κρίσης που αυτή την φορά δεν είναι μια νομισματική και οικονομική κρίση που υπάρχουν πολιτικά και οικονομικά εργαλεία αντιμετώπισής της. Ένας ιός, ο κορονοϊός, ταράζει συθέμελα το παγκοσμιοποιημένο σύστημα που οικοδομήθηκε μεταπολεμικά αφήνοντας στο πέρασμά του χιλιάδες νεκρούς και οικονομίες κρατών να κλυδωνίζονται χωρίς κανείς να μπορεί αυτή τη στιγμή να προβλέψει το μέγεθος των συνεπειών που θα αφήσει πίσω του ο ιός.
Πάνω από όλα είναι η ανθρώπινη ζωή γι΄αυτό και όλες οι χώρες έχουν στρέψει τους οικονομικούς πόρους τους στη στήριξη πρώτιστα των συστημάτων υγείας και του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού που δίνουν τη μάχη στην πρώτη γραμμή για να σώσουν όσο το δυνατόν μπορούν περισσότερους συνανθρώπους μας. Σε κάποιες χώρες έχει η κατάσταση ξεφύγει όπως στην Ιταλία και ζούμε την απάνθρωπη εικόνα να αναγκάζονται οι γιατροί να επιλέγουν με βάση την ηλικία ποιοι πρέπει να νοσηλευτούν αφού το σύστημα υγείας δεν μπορεί να καλύψει το σύνολο των νοσούντων. Από την άλλη μεριά η ανθρωπότητα έζησε και ζει σκληρές εικόνες με καμιόνια γεμάτα φέρετρα θύματα του αόρατου πολέμου. Είναι ό,τι χειρότερο μπορούσε να ζήσει η Ευρώπη και ο κόσμος όλος.
Σήμερα το τηλεοπτικό ενδιαφέρον και σωστά εστιάζεται στις επιπτώσεις του κορονοϊού στην υγεία αφού εκεί εστιάζεται και η ανησυχία, η αγωνία και το ενδιαφέρον των πολιτών. Κυρίαρχο για όλους είναι η υγεία και η ανθρώπινη επιβίωση. Αυτό δε σημαίνει ότι οι επιπτώσεις στην οικονομία, που πήγαν και σωστά σε δεύτερο πλάνο ενδιαφέροντος, δε θα προσθέσουν νέα δεινά στους πολίτες και στις επιχειρήσεις. Τις τεράστιες επιπτώσεις στην οικονομία των διαφόρων κρατών τις δείχνουν οι μαζικές ρευστοποιήσεις στα χρηματιστήρια, η κατακόρυφη πτώση του πετρελαίου, οι αποδόσεις των ομολόγων και των συμβολαίων ασφάλισης καθώς και η μεγάλη άνοδος των SDS. Τις δείχνουν τα δισεκατομμύρια που διατέθηκαν και θα διατεθούν και τις επόμενες μέρες για τη στήριξη της ρευστότητας των τραπεζών. Τις δείχνουν οι υπερβάσεις των προϋπολογισμών των κρατών και η σχεδόν μηδενική ανάπτυξη για το πρώτο τρίμηνο του 2021 που αποτυπώθηκε σε πολλά κράτη. Τέλος το δείχνει και η διάθεση για κρατικοποιήσεις μεγάλων και κομβικών επιχειρήσεων. Το είδαμε κιόλας στην Ισπανία που εθνικοποιεί το ιδιωτικά νοσοκομεία, όπως το είδαμε και στους σχεδιασμούς των Ιταλών με την Alitalia.
Η επιχειρηματική δραστηριότητα έχει ανασταλεί ή υπολειτουργεί λόγω του κορονοϊού, ο επιχειρηματικός κόσμος βρίσκεται σε αδιέξοδο και οι εργαζόμενοι και ελεύθεροι επαγγελματίες βρίσκονται σε οικονομική δυσπραγία και ανησυχούν για το μέλλον. Το φάσμα της οικονομικής κρίσης και της διόγκωσης της ανεργίας πλανάται πάνω από τον πλανήτη. Η ΕΕ αναγκάστηκε να αλλάξει την κατεύθυνση του Συμφώνου Σταθερότητας, να το κάνει πιο ευέλικτο για να υποστηρίξει τις επιχειρήσεις και να διατηρήσει όσο μπορεί περισσότερες θέσεις εργασίας ενισχύοντας ταυτόχρονα τις οικονομίες των κρατών-μελών. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα στις ΗΠΑ διαθέτει σε αυτή την κατεύθυνση πάνω από ένα τρις δολάρια μειώνοντας ακόμη περισσότερο το επιτόκιο δανεισμού. Στην ίδια κατεύθυνση η Γερμανία διαθέτει πάνω από μισό τρις ευρώ και ανάλογα κινούνται και πολλές ακόμη κυβερνήσεις. Τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας των Ηνωμένων Εθνών είναι εφιαλτικά αφού αν συνεχιστεί το πρόβλημα με τον κορονοϊό η ανεργία θα ξεπεράσει αυτή της κρίσης του 2008 και μπορεί να χαθούν στο πολύ ευνοϊκό σενάριο 5,3 εκ. θέσεις εργασίας και στο ακραίο σενάριο πάνω από 24,7 εκ. θέσεις εργασίας.
Είναι φανερό ότι στη μετακορονοϊού εποχή το τοπίο θα θυμίζει μεταπολεμικό τοπίο. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι οι περισσότεροι ηγέτες μιλούν για τον αόρατο πόλεμο που διεξάγεται. Αυτό παραπέμπει στο ό,τι μετά το τέλος του κορονοϊού τίποτα δε θα είναι ίδιο με το σήμερα. Από άλλο σημείο θα αρχίσουμε να οικοδομούμε το καινούριο υφαντό.
* Ο Νικόλαος Αποστολόπουλος είναι επίκουρος καθηγητής επιχειρηματικότητας και καινοτομίας στο πανεπιστήμιο Νεάπολις Κύπρου
