Μετά την αλλαγή του εκλογικού νόμου για τις βουλευτικές εκλογές, έπονται δύο ακόμη αλλαγές: η αντιμετώπιση των παθογενειών του εκλογικού νόμου για τις ευρωεκλογές και η κατάργηση της απλής αναλογικής στις αυτοδιοικητικές εκλογές.
Αυτό προκύπτει από την ομιλία του αρμόδιου υφυπουργού Εσωτερικών και παλαιού γνώστη των εκλογικών συστημάτων, Θοδωρή Λιβάνιου, στην εκδήλωση που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής.
Η παρατήρηση του διευθυντή του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου και συντονιστή της συζήτησης, Πάνου Σταθόπουλου ότι ο εκλογικός νόμος των επόμενων εκλογών είναι το δεύτερο πιο αναλογικό σύστημα της υφηλίου (μετά από εκείνο της Ολλανδίας) έδωσε την… πάσα στον Θ. Λιβάνιο να ξεκινήσει την ομιλία του χαριτολογώντας, ότι ξεκινήσαμε για Δανία του Νότου αλλά γίναμε Ολλανδία του Νότου.
Ο αρμόδιος υφυπουργός υπογράμμισε τη συνέπεια, όπως είπε, της παρούσας κυβέρνησης δεδομένου ότι η κατάργηση της απλής αναλογικής ήταν κεντρική εξαγγελία της ΝΔ και του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Ταυτοχρόνως υπερασπίσθηκε το κλιμακωτό bonus ως δικαιότερο σύστημα, με την ταυτόχρονη επισήμανση ότι δεν ευθύνεται ο εκλογικός νόμος για το σχηματισμό αυτοδύναμων κυβερνήσεων ή κυβερνήσεων συνεργασίας (έφερε μάλιστα ως παράδειγμα τις κυβερνήσεις συνεργασίας του 2012 και του 2015, παρά το bonus δηλαδή).
«Ο νέος εκλογικός νόμος είναι πιο αντιπροσωπευτικός από αυτόν που ίσχυε έως τις προηγούμενες εκλογές. Καμία αυτοδυναμία με ποσοστό κάτω του 25% – κλιμακωτή πριμοδότηση με έδρες έως το ποσοστό του 20%. Τα μικρά κόμματα θα ελάμβαναν ακριβώς τον ίδιο αριθμό εδρών» τόνισε ο κ. Λιβάνιος.
Πρόσθεσε μάλιστα πως πραγματικά πλειοψηφικό σύστημα έχουν, χώρες όπως η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία ή οι Ηνωμένες Πολιτείες και σημείωσε: «Με τα ποσοστά της -του περασμένου Ιουλίου- με τον νόμο του 1990 (νόμο Κούβελα) η ΝΔ θα κατείχε σήμερα 185 έδρες».
Ο Θ. Λιβάνιος έδωσε μάλιστα και κάποια παραδείγματα, με τις πέντε παραμέτρους του παρακάτω πίνακα:
[1] Τον νόμο που ψήφισε ο ΣΥΡΙΖΑ και «απειλεί» να εφαρμοστεί στις επόμενες εκλογές.
[2] Την πρόταση του ΚΙΝΑΛ (Μπόνους 20 εδρών στο 25%, +1 έδρα για κάθε +1% μέχρι 35 έδρες στο 40%), που αποδίδει στα συγκεκριμένα αποτελέσματα μπόνους 34 εδρών.
[3] Μία παραλλαγή του [2] με 25 έδρες στο 25%, +1 έδρα για κάθε +1% μέχρι 40 έδρες στο 40% (δίνει μπόνους 39 εδρών, δηλ. σχεδόν οι 40 έδρες του νόμου Σκανδαλίδη).
[4] Τον νόμο του 2008 που ίσχυε από το 2012 μέχρι το 2019 (μπόνους 50 εδρών).
[5] Τον εκλογικό νόμο του 1990 που εφαρμόστηκε στην περίοδο 1993-2004.
Στην συνέχεια ο υφυπουργός Εσωτερικών μίλησε για τον τερματισμό του ξενυχτιού στο βράδυ των εκλογών, καθώς η σύνδεση όλων των εκλογικών συστημάτων με το αυτόματο σύστημα θα δίδει τη δυνατότητα για τελικό αποτέλεσμα ως τις 10 το βράδυ και καταμετρημένους τους σταυρούς προτίμησης μέχρι τα μεσάνυχτα.
Για το εκλογικό σύστημα των ευρωεκλογών αναφέρθηκε στο ενδεχόμενο όπου ένα κόμμα με λιγότερες ψήφους να κερδίζει περισσότερες έδρες και τόνισε ότι αυτό πρέπει να σταματήσει. Επίσης δεν έκρυψε τον προβληματισμό του για το σταυρό προτίμησης λέγοντας ότι ευνοούνται εκείνοι που είναι τηλεοπτικά αναγνωρίσιμοι. Προανήγγειλε δε, και σύντομα μάλιστα, τη συζήτηση αν θα υιοθετηθεί η λίστα ή αν θα τεμαχιστεί η επικράτεια σε 4-5 περιφέρειες.
Αναφορικά με τις αυτοδιοικητικές εκλογές, ο κ. Λιβάνιος μίλησε για την πλειοψηφία του δημάρχου/ περιφερειάρχη στο αντίστοιχο συμβούλιο και έφερε το πρόσφατο παράδειγμα της Πάτρας, εκεί όπου ο δήμαρχος θα κληθεί φέτος να εφαρμόσει τον προϋπολογισμό που υπερψήφισαν τα, συνασπισμένα, κόμματα της αντιπολίτευσης.
Ακολούθησαν οι παρεμβάσεις ειδικών περί τα εκλογικά συστήματα χωρίς να κρύψουν και τις μεταξύ τους διαφορές: Ηλίας Νικολακόπουλος, Θανάσης Διαμαντόπουλος, Ανδρέας Δρυμιώτης, Μαρία Καρακλιούμη.
Ηλίας Νικολακόπουλος: Λάθος επιλογή το bonus
Λάθος επιλογή χαρακτήρισε το bonus, είτε προκαθορισμένο είτε κλιμακωτό, ο Ηλ. Νικολακόπουλος, με την επισήμανση ότι παρασυρόμαστε από τη θεώρηση ότι το κομματικό σύστημα θα παραμείνει αναλλοίωτο. Η υπεροπλία του πρώτου κόμματος αντιφάσκει με τις Συνταγματικές διατάξεις για τις διερευνητικές εντολές, καθώς το πρώτο κόμμα έχει τη δυνατότητα να μπλοκάρει τα υπόλοιπα, σημείωσε με έμφαση ο ομ. καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Θανάσης Διαμαντόπουλος: Θεσμικό καρκίνωμα η απλή αναλογική
Σε διαφορετικό μήκος κύματος ο Θ. Διαμαντόπουλος υποστήριξε ότι το πραγματικό bonus κυμαίνεται μεταξύ 27 και 30 εδρών, χαρακτηρίζοντας «θεσμικό καρκίνωμα» την απλή αναλογική. Και ανέτρεξε στην πολιτική ιστορία του τόπου μας λέγοντας ότι η μέση διάρκεια των κυβερνήσεων που προέκυψαν με αναλογικό σύστημα, ήταν μόλις… τέσσερις μήνες (εξαιρείται η αυτοδύναμη κυβέρνηση του Κων. Μητσοτάκη).
Ανδρέας Δρυμιώτης: «Η απλή αναλογική είναι η μεγαλύτερη ηλιθότητα»
Ο πρώτος είναι πρώτος και αυτό δεν συνιστά ληστρικό σύστημα, ήταν το δηκτικό σχόλιο του Ανδρέα Δρυμιώτη, που κατέθεσε τις ενστάσεις του για το προσφάτως ψηφισθέν σύστημα, αφού κάνει την αυτοδυναμία δυσκολότερη. Επίσης τάχθηκε υπέρ της κατάργησης του σταυρού προτίμησης, ενώ χαρακτήρισε την απλή αναλογική στις αυτοδιοικητικές εκλογές ως τη «μεγαλύτερη ηλιθιότητα» (επί λέξει).
Σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο αρθρογράφος της εφημερίδας «Καθημερινή» δημοσιοποίησε τον προβληματισμό του για τη λειτουργικότητα της διάταξης για την ψήφο των ομογενών: η κυβέρνηση έπρεπε να επιμείνει στην ηλεκτρονική ψηφοφορία, θα ψηφίσουν 15-20.000 άνθρωποι, εκτίμησε.
Μαρία Καρακλούμη (Rass): Υπέρ των μονοκομματικών κυβερνήσεων
Παρουσιάζοντας διαχρονικές τάσεις (π.χ. υπέρ της αναλογικότητας, κατά του bonus, υπέρ του 3% κ.α.), η πολιτική αναλύτρια στην εταιρεία Rass Μαρία Καρακλιούμη τάχθηκε καθαρά υπέρ των μονοκομματικών κυβερνήσεων.
Το Βέλγιο έκανε 589 ημέρες χωρίς κυβέρνηση, εμείς αντέχουμε …89 ημέρες, διερωτήθηκε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι, κατά την άποψή της, οι αναγκαίες τομές μπορούν να γίνουν μόνο από ισχυρές κυβερνήσεις. Η είσοδος της χώρας στην Ε.Ε., το ΝΑΤΟ, την ΟΝΕ έγινε από μεγάλους ηγέτες με όραμα και μονοκομματικές κυβερνήσεις, κατέληξε.
