Επιτρέψτε μου να αραδιάσω σκόρπιες φράσεις που ακούγονται και επαναλαμβάνονται εφιαλτικά, βασισμένες στα γνωστά εθνικά μας στερεότυπα, με στόχο να δηλώσουν ένα «γεγονός» το οποίο θεωρούν πως είναι αναμφισβήτητο και μάλιστα κατά γενική ομολογία! Πολλές φορές στην κάθε φράση προσθέτουν το γνωστό «όπως λέει κι ο λαός»…
Όμως, ο λαός, όσο και αν ομονοεί σε ένα ποσοστό του με το κάθε… απόφθεγμα, δεν εκφράζει ούτε αντιπροσωπεύει σώνει και καλά την πραγματικότητα.
Θα κάνω ένα… παιχνίδι γραφής. Σε κάθε στερεότυπη και αποφθεγματική φράση θα αντιτάξω τις διαφωνίες μου μέσα σε παρένθεση, ελπίζοντας πως θα βρει σύμφωνους πολλούς από τους αναγνώστες και αναγνώστριες.
Ξεκινάμε λοιπόν:
- Η σύγχρονη Ελλάδα της Πάολας και του Βέρτη
(Μια τέτοια «εκπροσώπηση» του σύγχρονου ελληνικού μουσικού πολιτισμού και κόσμου, δεν μπορεί να θεωρηθεί πραγματική, διότι το Ελληνικό τραγούδι (Ε.Τ.), όπως είναι διαμορφωμένο, περιέχει και την εντελώς διαφορετική αισθητική όχθη. Υπάρχει εκείνο που το βάθος του χαρακτηρίζεται από λυρισμό, ποιητικότητα και από σοβαρούς συνθέτες — τραγουδοποιούς ήδη πριν από τη δεκαετία τού 1950. Εντελώς το αντίθετο από εκείνο των τυχαία προαναφερόμενων. Μια γενίκευση, που κατατάσσει τη σύγχρονη μουσική Ελλάδα, στην αισθητική υποβαθμισμένων καλλιτεχνικών προϊόντων και φωνών, είναι άδικη, αναληθής και πολιτιστικά… επικίνδυνη. Όχι, το Ε.Τ. δεν σχετίζεται με υποβαθμισμένα τραγούδια. Υπάρχει ένας ολόκληρος κόσμος, ο οποίος την έννοια του Ε.Τ. την κατέχει και την αντιλαμβάνεται τελείως διαφορετικά…) Δεν μπορεί να αποτελέσει κανόνα. - Οι νέοι είναι αδιάφοροι γύρω απ’ την πολιτική
(Πώς είναι δυνατόν να εκφέρεται και να… περιφέρεται αυτή η φράση σε καφενεία κι αλλαχού; Ίσως επειδή τα πολιτικά κόμματα έχασαν τις πάλαι ποτέ πολυπληθείς νεολαίες τους (εκτός ΚΝΕ) και δεν μπορούν πλέον να οργανώσουν και να προσελκύσουν νεολαίους σε τέτοιους σχηματισμούς. Στην πραγματικότητα πρόκειται για παραπλανητικό στερεότυπο, διαφορετικά δεν θα υπήρχαν, σε παγκόσμιο επίπεδο, τόσα κινήματα νεολαίας. Ενός διαφορετικού κομματικού και πολιτικού προσανατολισμού βεβαίως, με άλλα, πιο σύγχρονα ενδιαφέροντα. Τα νεολαιίστικα κινήματα, ευτυχώς, βλέπουν πλέον με άλλον τρόπο (τον δικό τους) την πολιτική συμμετοχή.) - Οι διανοούμενοι απέχουν από τα κοινά. Έχουν κλειστεί στα σπίτια τους
(Μπα; Από πού βγήκε αυτό το συμπέρασμα; Μήπως επειδή η πλειοψηφία των ανθρώπων της διανόησης αρνείται να ευτελίζεται στα πάνελ της μικρής οθόνης, ενώ οι αστέρες της τηλεοπτικής… δημοσιογραφίας έχουν προ πολλού αποκλείσει κάθε σοβαρό διανοούμενο και πνευματικό άνθρωπο από τις εκπομπές τους; Όποιος επικαλείται αυτήν την άποψη, ας πάει να ρίξει μια ματιά στις εκατοντάδες θεατρικές σκηνές ή στους αναρίθμητους Εκδοτικούς Οίκους και την αστείρευτη βιβλιογραφία που παράγουν. Οι διανοούμενοι και οι καλλιτέχνες συμμετέχουν στα κοινά μέσα από την τέχνη που επέλεξαν. Διότι ο καθείς εφ’ ώ ετάχθη. Η καταγραφή σκέψεων, η διαμόρφωση απόψεων και η δημιουργία πολιτισμού είναι η ουσία τής παρέμβασης στα κοινά και όχι η ψευδής εικονική πραγματικότητα της τηλοψίας, η οποία λαθεμένα εμφανίζεται και παρουσιάζεται ως υπαρκτή κατάσταση…) - Οι πολιτικοί είναι διαπλεκόμενοι
(Να ένα καλό ερώτημα που περιφέρεται δεκαετίες πλέον και κηλιδώνει την υπαρκτή δημοκρατία μας. Είναι κι αυτό (η διαπλοκή) ένα υπαρκτό θέμα, αλλά δεν ξέρω εάν όντως μπορούμε να το γενικεύσουμε. Κάποιοι ασυνείδητοι πολιτικοί, όντως, το έκαναν ξεδιάντροπα και πιάστηκαν με τη γίδα στην πλάτη. Για κάποιους άλλους εκκρεμούν οι δικαστικές αποφάσεις και άλλες υποθέσεις διερευνώνται, αλλά όλοι οι άλλοι; Όλοι έχουν βάλλει το δάκτυλο στο μέλι; Μήπως βάζουμε όλους τους πολιτικούς άδικα στο ίδιο τσουβάλι; Αθώους και ενόχους; Όλες οι παρατάξεις τα παίρνουν; Κανένα περιθώριο διαφοράς κι εντιμότητας; Δεν νομίζω.) - Όλοι οι γιατροί παίρνουν φακελάκι
(Και πάλι «όλοι»; Εγώ, προσωπικά και πάρα πολλοί γνωστοί-συγγενείς-φίλοι, δεν τύχαμε ούτε μια φορά μπροστά σε ένα τέτοιο σύμπτωμα. Δεν ισχυρίζομαι πως δεν συμβαίνει, αλλά κάποιοι δραχμοφονιάδες γιατροί δεν γίνεται να στιγματίζουν και να εκπροσωπούν ολόκληρο τον ιατρικό κλάδο… Αδικούμε έναν ολόκληρο επιστημονικό κλάδο με περίσσια σκληρότητα.) - Η αυταρχική δημοκρατία της Ελλάδας
(Η χώρα υπέστη πολλές πολιτικές δοκιμασίες, με νωπές ακόμα τις μνήμες του Β παγκοσμίου πολέμου, των δυο εμφυλίων, μιας σκληρής δεξιάς και μιας Χούντας, έως το 1974. Στην μεταπολίτευση επανήλθε η ελληνική δημοκρατία με κανόνες και τήρηση ενός δημοκρατικού πολιτεύματος. Παρ’ όλες τις ανώμαλες περιόδους και το διχαστικό status μεταξύ των πολιτικών κομμάτων, οι κανόνες σε γενικές γραμμές τηρήθηκαν και η ειρηνική συνύπαρξη έχει-ευτυχώς-μεγάλη διάρκεια. Σε πολλές περιπτώσεις, έχουν καταγραφεί μεμονωμένες αυταρχικές συμπεριφορές κι αδικαιολόγητη καθυστέρηση στην επιβολή της δικαιοσύνης, γεγονός που εμφανίζει τη δημοκρατία μας ότι λειτουργεί με ασύδοτο τρόπο {τρανό παράδειγμα η απεχθής βουλευτική περίοδος της Χρυσής Αυγής και όχι μόνο}. Οι αντίθετες φωνές περί «αυταρχικής» δημοκρατίας στη χώρα μας, θεωρώ πως είναι στείρα αντιπολιτευτική τακτική.) - Η Αστυνομία ισοδυναμεί με: «Μπάτσοι-γουρούνια-δολοφόνοι
(Έχω την άποψη πως, στην εποχή μας πλέον, η Αστυνομία δεν εμπεριέχει το παλαιό δόγμα «Μπάτσοι-γουρούνια-δολοφόνοι». Τα όποια υπαρκτά κρούσματα παράβασης του νόμου, δεν δικαιολογούν μια τέτοια γενίκευση, η οποία συμψηφίζει την παλαιά αντίληψη της αστυνομικής καταστολής, με την σύγχρονη αστυνομική παρουσία. Κάποιοι από τους θερμόαιμους αστυνομικούς {μπάτσοι, στην κυριολεξία} ελπίζω πως θα τιμωρηθούν παραδειγματικά, αλλά τα όποια θλιβερά συμβάντα απέχουν από μια τόσο γενικευμένη κι επικίνδυνη εξομοίωση.) - Η Αριστερά είναι αναχρονιστική, ξεπερασμένη, οπισθοδρομική
(Μεγάλο ζήτημα! Το μεγαλύτερο σύγχρονο ανθρωπιστικό, πνευματικό και προοδευτικό θεωρητικό υλικό, θα το συναντήσουμε στη σκεπτόμενη Αριστερά (Αρ.), της οποίας οι άνθρωποι πάντα και αναστοχάζονται τις θεωρίες αλλά και τις πράξεις. Αυτή ακριβώς η αντίφαση πνεύματος και εξουσίας της Αρ. {σε όποιες χώρες αυτό συνέβη}, μας έδωσε πλήρως απογοητευτικά, έως και ακραία αρνητικά αποτελέσματα. Η Αρ. από την φύση της είναι αναθεωρητική δύναμη με σκεπτόμενους κι ανιδιοτελείς ανθρώπους που στέλνουν το δικό τους φως στην ανθρωπότητα. Δεν γνωρίζω πολλές θεωρίες και προτάσεις από άλλες πλευρές οι οποίες να φωτίζουν θετικά τις ανθρώπινες διαδρομές. Η Αρ. καλά θα κάνει να ανανεώνει το πνευματικό και πολιτικό της οπλοστάσιο ώστε να… συνεργαστεί κάποτε με τον ρεαλισμό της εποχής, ιδιαίτερα τώρα, μπροστά στην δεκαετία του 2020.) - Η Δικαιοσύνη είναι Τυφλή και ακριβοδίκαιη
(Εδώ, η Επιστήμη, σηκώνει ψηλά τα χέρια! Άλλοι λένε πως είναι, άλλοι, πως δεν είναι…)
Είναι πολλά τα στερεότυπα, τα αορίστως εκφρασμένα και οι γενικεύσεις. Επειδή δεν χωράνε οι σκέψεις μου περί όλων αυτών σε ένα σημείωμα, θα επανέλθω στο επόμενο και με άλλες παρόμοιες στερεοτυπικές εκφράσεις που εύκολα λέμε, υιοθετώντας τες, δίχως δεύτερη σκέψη.
* Ο Νότης Μαυρουδής είναι κιθαριστής – συνθέτης