Θέμα πάντα επίκαιρο και καυτό είναι τα χάλια της πρωτεύουσας που θα πρέπει να αντιμετωπίσει η νέα ηγεσία του Δήμου της Αθήνας. Κι αυτό όχι επειδή ελπίζω σε διορθωτικές πρωτοβουλίες, ούτε πως έχω, προς το παρόν, εμπιστοσύνη στη νέα διοίκηση, αλλά να, σκοντάφτω πάντα στην εκφρασμένη καλή διάθεση του δημάρχου και των αντιδημάρχων της Αθήνας να προστατεύσουν από την υποβάθμιση αυτή την πολύπαθη πρωτεύουσα του… πνεύματος και της σοφίας!
Ας κοπούν λοιπόν οι μπαρούφες και τα λογύδρια, που επί χρόνια μάς συσκοτίζουν τον νου, κι ας δουν όλοι όσοι πέρασαν από τους θώκους της δημαρχίας της πρωτεύουσας, τις ευθύνες τους για το μαύρο χάλι της πόλης.
Αναφέρομαι στα σκουπίδια, την έλλειψη φωτισμού και βεβαίως στα γκράφιτι- μουτζούρες και πάλι. Αυτή η ντροπή της πόλης (εδώ που τα λέμε και της κάθε ελληνικής πόλης) είναι ένα σουρεαλιστικό συνονθύλευμα αδιαφορίας κι έλλειψης πολιτισμού, ενώ η ρύπανση των τοίχων αποτυπώνει μια ακατανόητη και, τις περισσότερες φορές, ασυνάρτητη λαϊκή «έκφραση», η οποία δεν έχει κανέναν αποδέκτη, δεν αποτείνεται σε κανέναν και δεν στοχεύει κανενός το μυαλό!
Κοινώς, αέρας κοπανιστός, μόνο και μόνο για να αφήνει μαζί με το σκουπιδαριό ο κάθε τυχάρπαστος γραφιάς το προσωπικό του… αποτύπωμα, την δική του βλακεία…
Επικεντρώνω την αντίδρασή μου στις δυσνόητες επιγραφές και στα γκράφιτι-μουτζούρες— που λερώνουν τοίχους, αγάλματα και επιφάνειες ιστορικών κτηρίων— διότι τα σκουπίδια και η κοινωνική υποβάθμιση περιοχών είναι σύνθετα προβλήματα. Όμως το πρόσωπο της πόλης, αυτό που βλέπει άμεσα ο κάτοικος κι ο κάθε επισκέπτης, είναι ακριβώς τα κτήρια και τα αγάλματά της. Κι ο Δήμος θα πρέπει να επινοήσει τρόπους να καθαρίζει τις βρωμιές που κατάντησαν την πόλη μας τριτοκοσμική στην όψη της. Να βρει μεθόδους που θα εμποδίζουν τους αλιτήριους και τους ανεύθυνους να συνεχίζουν την κακογουστιά και την ασυδοσία, η οποία έχει προ πολλού δημιουργηθεί μέσα από το πνεύμα ελευθερίας που επιτρέπει η δημοκρατία μας.
Ίσως η μήτρα των ελληνικών γκράφιτι να βρίσκεται στα παλιά γραπτά συνθήματα σε τοίχους που έγραφαν οι αγωνιζόμενοι πολίτες εναντίον των Γερμανών και Ιταλών κατακτητών με κίνδυνο της ζωής τους. Η ανάγκη έκφρασης δηλαδή σε κάθε δύσκολη περίοδο της ιστορίας μας. Όμως εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με αυτό. Έχουμε να κάνουμε με την ακαλαισθησία και την βρόμα.
Δεν έχω μελετήσει επαρκώς το θέμα και δεν γνωρίζω εάν η κακογουστιά που βασιλεύει γενικώς γέννησε τα συγκεκριμένα γκράφιτι της εποχής μας ή κάποιος άλλος παράγοντας που σχετίζεται με την έλλειψη του πολιτισμού της καθημερινότητας. Γεγονός είναι πως η Αθήνα διαθέτει πια ένα απεχθές πρόσωπο μέσα από τις αποτυπωμένες μαυρίλες τού κάθε ηλιθίου περαστικού που έχει σκεπάσει όποια επιφάνεια μπορεί κανείς να φανταστεί. Δεν είναι απλά μια κακή συνήθεια αυτή· τροφοδοτείται από την απουσία μιας Εκπαίδευσης πολιτιστικού χαρακτήρα και την «αισθητική» αφομοίωση της σχολικής καλλιέργειας και γνώσης για να φτάσεις να γίνεις ένας «κανονικός» πολίτης, ο οποίος θα σεβαστεί την πόλη, τους κατοίκους της, την γενικότερη αρμονία…
Για να ξεχωρίσουμε τα πράγματα, να δηλώσω πως απ’ αυτή την προσωπική οργή ε ξ α ι ρ ώ τα γκράφιτι-τοιχογραφίες, που στολίζουν προσόψεις κτιρίων κατόπιν συνεννοήσεων ζωγράφων-ιδιοκτητών.
Δεν χωράει καμία αμφιβολία πως η μεταπολιτευτική περίοδος, με την δίψα της ανάγκης αποτύπωσης συνθημάτων, έκανε ώστε οι κομματικές οργανώσεις να παροτρύνουν τα μέλη τους να χρησιμοποιούν τους τοίχους της πόλης, ώστε να προβάλλουν τα αιτήματά τους. Όμως, παράλληλα, ακολούθησαν τα ποδοσφαιρικά-οπαδικά και πάει λέγοντας. Ιδιαίτερα οι συνοικίες γύρω από γήπεδα, πανεπιστήμια, σχολεία, φτωχογειτονιές, γέμισαν με μουτζούρες και αυτό συνεχίστηκε, αφού οι… θεσμοί της πόλεως, της χώρας, δεν έδωσαν κ α μ ί α ν απολύτως σημασία στο τότε φαινόμενο. Τώρα πλέον, έπαψε να είναι φαινόμενο, έγινε συνήθεια κι έχει εξελιχθεί σε ντροπή που δυστυχώς, το μάτι μας την έχει συνηθίσει.
Τι κι αν οι υποσχέσεις περί «καθαρής πόλης» δηλώνεται από τους εκάστοτε… βλαχοδημάρχους πάσας πολιτικής απόχρωσης, η πόλη των Αθηνών όλο και περισσότερο βρωμίζει από έλλειψη προστασίας των κτηρίων, τα συσσωρευμένα καυσαέρια και τους ίδιους τους πολίτες οι οποίοι ρυπαίνουν τις γειτονιές και τους δρόμους με απορρίμματα και κάθε είδους βρομιές. Πρώτιστη πληγή, τα γκράφιτι σε κάθε επιφάνεια.
Ποιος νοιάζεται; Ουδείς! Ο κάθε βλάξ που γράφει, δεν διατρέχει κανέναν απολύτως κίνδυνο ή τιμωρία (για παράδειγμα, να καθαρίσει προσωπικώς την βρομισμένη από τον ίδιο επιφάνεια) και αν κανείς γνωρίζει κάποια εγκύκλιο που απαγορεύει να γράφουν στους τοίχους, είναι σίγουρο πως όλοι τη γράφουν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους.
Διακινδυνεύω να υποστηρίξω πως αναφέρομαι σε… ε χ θ ρ ο ύ ς αυτής της πρωτεύουσας! Η λέξη «εχθρός» δεν είναι τυχαία· την επέλεξα συνειδητά. Ένας τρόπος για να υποδουλώσεις μια πόλη, είναι να την υποβαθμίσεις. Η βύθισή της στην ασχήμια, να αποκτήσει σκοτεινή μορφή, αποκρουστική και απεχθή· να της καταστρέψεις το πράσινο και τα γύρω της βουνά. Να επιβαρύνεις το τοπίο με κάθε τρόπο: ανόητα γκράφιτι στους τοίχους, μουτζούρες και αυτοκόλλητα στα σήματα οδικής κυκλοφορίας, ρίψεις σκουπιδιών παντού, αδιαφορία για την εύρυθμη λειτουργία των δομών της πόλης. Κάντε μια βόλτα στις φοιτητικές Εστίες και πέριξ των Πανεπιστημιακών χώρων, καθώς και των Σχολείων-Σχολών, Φροντιστηρίων για να διαπιστώσετε το τ ε ρ ά σ τ ι ο πρόβλημα!
Όταν ζεις συλλογικά είσαι υποχρεωμένος να σέβεσαι τον συμπολίτη σου, εάν όχι, γίνεσαι αυτομάτως παρείσακτος.
Η νέα δημοτική Αρχή της Αθήνας ας αφήσει τα παχιά και πολλά υποσχετικά λόγια. Η Καθαριότητα δεν είναι θέμα μόνο των απορριμμάτων. Η «καθαριότητα στην πόλη» είναι πλέον ένα σύνθημα που δεν συγκινεί, επειδή η Αθήνα συνεχώς λερώνεται, βρωμίζει, γίνεται τόπος απορριμμάτων χωρίς αποκομιδή ή ανακύκλωση και γραπτών συνθημάτων στις προσόψεις των κτηρίων.
«Έγκλημα» είναι κάθε τι που υποβαθμίζει την ποιότητα της ζωής. Οι περιφερόμενοι «γραφιάδες» τοίχων και προσόψεων συμβάλουν τα μέγιστα στην υποβάθμιση και είμαι αναφανδόν υπέρ του ελέγχου και της επιβολής πειθαρχικών ποινών σε τόσο σοβαρά πταίσματα.
Ο νέος δήμαρχος οφείλει να προστατεύσει και να αντιμετωπίσει την πόλη διαφορετικά από τους προηγούμενους, οι οποίοι αδιαφόρησαν απέναντι στο οξύ αυτό πρόβλημα των ανόητων γκράφιτι και της αποκρουστικής όψης.
Θεωρώ βέβαια πως, η όποια αντίδραση ή φωνή που ακούγεται γύρω από το θέμα αυτό, δεν μπορεί να διορθώσει την διαμορφωμένη κατάσταση της πόλης των ανόητων γκράφιτι. Φαίνεται πως η κάθε εξουσία νιώθει τον Θώκο της ψηλά, πολύ ψηλά· τόσο, που δεν φτάνουν οι φωνές των επίγειων δυνάμεων…
* Ο Νότης Μαυρουδής είναι κιθαριστής – συνθέτης
