Ζέφη Δημαδάμα*: Είμαστε τελικά αποφασισμένοι να τολμήσουμε;

Όλο και συχνότερα υπογραμμίζεται από τους ειδικούς ότι η νεότερη γενιά είναι αυτή, η οποία  μπορεί να αποτελέσει τη μοναδική σανίδα σωτηρίας μας στο μεγάλο στοίχημα της κλιματικής αλλαγής.
Ωστόσο, ο χρόνος του πλανήτη δεν είναι απεριόριστος. Ήδη η επιβάρυνση είναι σημαντική και οι επιπτώσεις ορατές σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Οι καταρρακτώδεις βροχές, οι καταστροφικές πλημμύρες, αλλά και η ξηρασία, οι πυρκαγιές, η ερημοποίηση και η λειψυδρία είναι ήδη ορατές. Όλα τα προαναφερθέντα πάντα υπήρχαν, υπογραμμίζουν οι δύσπιστοι ή οι κακόπιστοι συνομιλητές μας. Κι όμως τα καταγεγραμμένα στατιστικά στοιχεία καταδεικνύουν κάτι εντελώς  διαφορετικό.
Συγκεκριμένα, από τη δεκαετία του 1980 έχουμε τέσσερις φορές περισσότερο αριθμό πλημμυρών σε παγκόσμια κλίμακα, ενώ οι πυρκαγιές είναι εξαιρετικά εκτεταμένες και πολύ πιο δύσκολο να περιοριστούν, ενώ πλέον σημειώνονται σε “μη αναμενόμενες περιοχές” όπως πρόσφατα στη Γροιλανδία, Σιβηρία και στην Αλάσκα με τεράστιες καταστροφές. Η οικολογική καταστροφή η οποία έχει προκληθεί από τις πυρκαγιές σε αυτές τις περιοχές είναι ανυπολόγιστη.
Ειδικότερα, από τις φωτιές της Γροιλανδίας αποτεφρώθηκαν 28 εκατ. στρέμματα δάσους ενώ απελευθερωθήκαν 50 εκατομμύρια τόνοι διοξείδιο του άνθρακα, τα οποία είναι περισσότερα από όσα έχουν παραχθεί τα τελευταία οχτώ χρόνια (!) και αποτελούν απειλή για το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Πρόσφατα εκδόθηκε το βιβλίο του Αμιταβ Γκος “Η μεγάλη παραφροσύνη” (“The Great Derangement”), όπου καταγράφεται η αδυναμία μας ως ανθρώπινα όντα να αντιληφθούμε την “αόρατη απειλή” της κλιματικής απειλής, η οποία γιγαντώνεται δίπλα μας. Ως υπνωτισμένοι  υπεράνθρωποι πιστεύουμε ότι μπορούμε να παράγουμε, να καταναλώνουμε και να ζούμε όπως κάναμε τις τελευταίες δεκαετίες, χωρίς κανένα περιορισμό.  Λάθος. Πρέπει άμεσα να βγούμε από τον λήθαργο και -μεταξύ άλλων- να αφουγκραστούμε τη νέα γενιά η οποία έχει ήδη αφυπνιστεί.
Νέοι και νέες ήδη διαδηλώνουν για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή. Η Σουηδή Γκρέτα Τούνμπεργκ ανέλαβε πρωταγωνιστικό ρόλο ενεργοποιώντας τους συμμαθητές στο σχολείο και τη νεολαία σε όλο τον κόσμο, θέτοντας ένα απλό αλλά κρίσιμο ερώτημα: “Γιατί να σπουδάζω για ένα μέλλον που σύντομα δεν θα υπάρχει πια, όταν κανείς δεν κάνει απολύτως τίποτα για να σώσει αυτό το μέλλον; Το μέλλον της δικής μου γενιάς;”
Κι όμως, η κλιματική αλλαγή είναι για την πλειοψηφία των πολιτών και των πολιτικών ένα  “αόρατο ζήτημα”, ενώ δυστυχώς δεν αναγνωρίζεται καν η διασύνδεση του με κάθε τομέα και πολιτική  όπως με τη γεωργία, τον τουρισμό, τη βιομηχανία, τη ναυτιλία, την ενέργεια, τη μετανάστευση κ.α. αλλά συνεχίζει να αντιμετωπίζεται ως ένα μεμονωμένο περιβαλλοντικό θέμα.
Παρά την ενίσχυση πανευρωπαϊκά των κομμάτων των Πράσινων και των Οικολόγων συνεχίζει να απουσιάζει η ριζοσπαστική πολιτική πρόταση για την αντιμετώπιση του κρίσιμου αυτού παγκοσμίου φαινομένου.
Η αδυναμία των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων να ηγηθούν των περιβαλλοντικών διλημμάτων είναι εμφανής και παραχωρεί ένα μεγάλο πλεονέκτημα στους Οικολόγους και στους Πράσινους. Όπως και η δυσκολία των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων να ανταποκριθούν στην απαίτηση της μετάβασης στη βιώσιμη ανάπτυξη λαμβάνοντας υπόψη τους στόχους της Ατζέντας 2030 άρα και στη διαμόρφωση της αντίστοιχης πολιτικής πρότασης.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση της Γερμανίας. Στις Ευρωεκλογές του Μαΐου 2019 οι Πράσινοι κατάφεραν να είναι δεύτερο κόμμα στις Ευρωεκλογές με ποσοστό 20,9% μετά τους χριστιανοδημοκράτες με ποσοστό 28,6%, ενώ  οι Σοσιαλδημοκράτες SPD – προφανώς και για άλλους λόγους εκτός από το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής- υπέστησαν μεγάλη ήττα  εξασφαλίζοντας ποσοστό μόλις 15,3%.
Η κλιματική αλλαγή απαιτεί εδώ και τώρα τολμηρές και αποφασιστικές πολιτικές για την αντιμετώπισή της. Τα προοδευτικά κόμματα θα πρέπει να πρωτοστατήσουν, να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να συνδιαμορφώσουν μια πλατφόρμα πολιτικών για την ενεργειακή μετάβαση, την εξοικονόμηση και προστασία των υδάτινων πόρων, την αλλαγή των καταναλωτικών προτύπων, την περιβαλλοντική εκπαίδευση αλλά και την επιβολή φόρων και προστίμων στους παραβάτες. Όμως το ερώτημα παραμένει… Είμαστε τελικά αποφασισμένοι να τολμήσουμε;

* Η Ζέφη Δημαδάμα είναι Ειδικό Διδακτικό Προσωπικό στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αντιπρόεδρος Γυναικών Σοσιαλιστικού Κόμματος (ΕΣΚ)

Δείτε το προηγούμενο άρθρο της Ζέφης Δημαδάμα