Και δεύτερη αγωγή για θάνατο από μαγκάλι στη Μόρια

Νέα αγωγή, δεύτερη διαδοχικά, κατατέθηκε κατά του ελληνικού Δημοσίου από συγγενείς πρόσφυγα ο οποίος πέθανε στον ύπνο του στον καταυλισμό της Μόριας τον Ιανουάριο του 2017. Ο θάνατός του οφειλόταν σε εισπνοή μονοξειδίου του άνθρακα.
Οι γονείς του θύματος, η σύζυγός του και τα έξι παιδιά τους, καθώς και οκτώ από τα αδέρφια του, διεκδικούν αποζημίωση εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ για τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης στη Μόρια, που οδήγησαν στον θάνατό του Μουσταφά Μουσταφά. Η αγωγή κατατέθηκε την Παρασκευή 12 Ιουλίου στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών από το δικηγορικό γραφείο Παυλάκη-Μόσχου. Είχε προηγηθεί, στις 22 Νοεμβρίου, η κατάθεση παρόμοιας αγωγής για τον Αιγύπτιο Αχμέντ Μοχάμεντ Αμπντελαζίζ Ελγκαμάλ, ο οποίος πέθανε με τον ίδιο τρόπο, στην ίδια σκηνή, τέσσερις ημέρες πριν από τον συγκάτοικό του, Μουσταφά.
Μέσα σε μία εβδομάδα, τον Ιανουάριο του 2017, τρεις άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στη Μόρια από αναθυμιάσεις. Μετά από πολύμηνη έρευνα της εφημερίδας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, έγινε κατορθωτό να αναδειχθεί η ιστορία και να εντοπιστούν οι συγγενείς τους και να αποκαλυφθεί η αδράνεια και η αδιαφορία των αρμόδιων υπουργείων.
Τη χρονιά εκείνη, το 2017, ο σφοδρός χειμώνας είχε καλύψει με χιόνι τις καλοκαιρινές σκηνές στον καταυλισμό της Μόριας. Το κρύο ήταν αφόρητο. Κανένα θερμαντικό μέσο δεν είχε παρασχεθεί στους πρόσφυγες, παρά μόνο ένα αδιάβροχο και μία κουβέρτα. Όπως επισημαίνουν οι συγγενείς του Μουσταφά στην αγωγή τους, για να προστατευθούν από το ψύχος, όσοι έμεναν στη Μόρια άναβαν αυτοσχέδια μαγκάλια τα οποία τοποθετούσαν στις εισόδους των σκηνών τους. Οι υπεύθυνοι στον καταυλισμό δεν τους προειδοποίησαν για τις επικίνδυνες συνέπειες, ούτε φαίνεται να τους αποθάρρυναν.
Στις 24 Ιανουαρίου 2017 ο 20χρονος Ελγκαμάλ βρέθηκε αναίσθητος και παγωμένος στη σκηνή του από τον 46χρονο Σύρο Μουσταφά Μουσταφά. Τα χέρια του ήταν σφιγμένα σε γροθιές, το σώμα του γυρισμένο στο πλάι. Τέσσερις ημέρες αργότερα, πέθανε και ο Μουσταφά. Τον εντόπισαν κουλουριασμένο στο ράντζο του. Σύμφωνα με την ιατροδικαστική έκθεση, φορούσε δύο φούτερ, ένα γιλέκο και μια ζακέτα με φερμουάρ στο πάνω μέρος του σώματός του, και στο κάτω μέρος δύο φόρμες πάνω από ένα λαδί παντελόνι. Τόσο πολύ δεν άντεχε το κρύο εκείνων των ημερών.
Το γεγονός ότι ο Μουσταφά ήταν ο μοναδικός μάρτυρας που είχε καταθέσει στην αστυνομία μετά τον θάνατο του Αιγυπτίου, αλλά και το ότι πέθανε με τον ίδιο τρόπο σε τόσο σύντομο διάστημα χωρίς να τον προειδοποιήσει κανείς, συνιστά κατά τους συγγενείς του «βαριά ενσυνείδητη αμέλεια» των αρμοδίων. Μόλις πληροφορήθηκε την είδηση για τον θάνατο του αδελφού του, ο Χοσεΐν Μουσταφά ταξίδεψε από τη Σουηδία, όπου ζει, στην Ελλάδα, αναζητώντας απαντήσεις. Δεν μπορούσε να κατανοήσει τι είχε συμβεί. Στη Λέσβο, όμως, συνάντησε μόνο κλειστές πόρτες. «Ένας ένας πέθαιναν στη Μόρια αλλά μέχρι σήμερα κανείς δεν λέει τι ακριβώς έγινε. Μας ξέχασαν», είχε δηλώσει στην «Καθημερινή» τον Νοέμβριο του 2017 ο Χοσεΐν. Παρότι τα αποτελέσματα των τοξικολογικών εξετάσεων φέρεται να ήταν ήδη γνωστά, οι συγγενείς του θανόντος παρέμεναν εγκλωβισμένοι στην άγνοια και στις φήμες ότι ο 46χρονος πέθανε από φυματίωση.
Σύμφωνα με την ειδική εργαστηριακή έκθεση, ο Μουσταφά Μουσταφά είχε στο αίμα του ανθρακυλαιμοσφαιρίνη (HbCO, ένωση που σχηματίζεται από το εισπνεόμενο μονοξείδιο του άνθρακα), σε περιεκτικότητα 70%. Το αντίστοιχο ποσοστό για τον Αιγύπτιο συγκάτοικό του ήταν 61%. Το μονοξείδιο του άνθρακα παράγεται από την ατελή καύση ξύλου, κάρβουνου και άλλων υλικών. Είναι τοξικό, άχρωμο, άγευστο αέριο. Με την εισπνοή του τροποποιεί την αιμοσφαιρίνη στο αίμα και οδηγεί σε υποξία (στέρηση επαρκούς οξυγόνωσης στον οργανισμό). Ακόμη και αν επιβιώσει κάποιος από την έκθεση στο αέριο, είναι πιθανό να υποστεί μόνιμη εγκεφαλική βλάβη.
Ο Μουσταφά ζούσε στο Χαλέπι. Εργαζόταν ως επιπλοποιός σε βιοτεχνία όταν ο πόλεμος έφθασε στην πόρτα του. Το 2014 πέρασε με την οικογένειά του στην Τουρκία. Το καλοκαίρι του 2015 έφθασε μόνος του στη Γερμανία και στις 2/2/2016 έλαβε τριετή άδεια διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους στην πόλη Βίσμαρ. Προσπάθησε να φέρει εκεί τα παιδιά και τη γυναίκα του μέσω «οικογενειακής επανένωσης». Η γραφειοκρατία όμως ήταν αποτρεπτική. Tον Νοέμβριο του 2016 επέστρεψε στη Λέσβο. Θα περίμενε εκεί να περάσουν ένα ένα τα παιδιά του από τα τουρκικά παράλια. Σύμφωνα με συγγενείς του, σε τυχαίο αστυνομικό έλεγχο αμφισβητήθηκε η γνησιότητα των γερμανικών εγγράφων του. Τον τοποθέτησαν στη Μόρια, όπου σε λίγες εβδομάδες πέθανε.