Κώστας Μελάς: Δημόσιες επενδύσεις – Εξαπάτηση και αυτοεξαπάτηση

Επειδή πολλά λέγονται, ας δούμε τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών για την εξέλιξη της εκτέλεσης του προγράμματος για τις δημόσιες επενδύσεις στα έτη 2016-2018. Τι προκύπτει από τα στοιχεία;
Πρώτον, «Οι πρωτογενείς δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού, συμπεριλαμβανομένης και της επίπτωσης της μεταβολής των απλήρωτων υποχρεώσεων, για το 2018 παρουσιάζονται αυξημένες κατά 1.085 εκατ. ευρώ ή 2,2% έναντι του στόχου (49.298 εκατ. ευρώ). Ειδικότερα, οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού (πλην τόκων) παρουσιάζονται αυξημένες κατά 1.548 εκατ. ευρώ ή 3,6% έναντι του στόχου, ενώ οι δαπάνες του Π.Δ.Ε. παρουσιάζονται μειωμένες κατά 463 εκατ. ευρώ ή 6,9% έναντι του στόχου». Πηγή: Παρακολούθηση επίτευξης στόχων εκτέλεσης δαπανών κρατικού προϋπολογισμού δελτίο δωδεκαμήνου 2018. Υπουργείο Οικονομικών, Γενικό λογιστήριο του κράτους. Αθήνα, Μάρτιος 2019).
Δεύτερον, «Οι πρωτογενείς δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού, συμπεριλαμβανομένης και της επίπτωσης της μεταβολής των απλήρωτων υποχρεώσεων, για το 2017 παρουσιάζονται αυξημένες κατά 641 εκατ. ευρώ ή 1,3% έναντι του στόχου (50.071 εκατ. ευρώ). Ειδικότερα, οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού (πλην τόκων) παρουσιάζονται αυξημένες κατά 236 εκατ. ευρώ ή 0,5% έναντι του στόχου, ενώ οι δαπάνες του Π.Δ.Ε. παρουσιάζονται μειωμένες κατά 877 εκατ. ευρώ ή 13,0% έναντι του στόχου (6.749 εκατομμύρια ευρώ)». (Πηγή: Παρακολούθηση επίτευξης στόχων εκτέλεσης δαπανών κρατικού προϋπολογισμού δελτίο δωδεκαμήνου 2017. Υπουργείο Οικονομικών, Γενικό λογιστήριο του κράτους. Αθήνα, Μάρτιος 2018).
Τρίτον, «Οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων για το 2016 παρουσιάζονται μειωμένες κατά 451 εκατ. ευρώ ή 6,8% έναντι του στόχου (6.750 εκατομμύρια ευρώ)». (Πηγή: Παρακολούθηση επίτευξης στόχων εκτέλεσης δαπανών κρατικού προϋπολογισμού δελτίο δωδεκαμήνου 2016. Υπουργείο Οικονομικών, Γενικό λογιστήριο του κράτους. Αθήνα, Μάρτιος 2017).
Τέταρτον, επιπλέον, το 2019 το Πρόγραμμα Δημόσιων Επενδύσεων μειώθηκε κατά 550 εκατ. ευρώ σε σχέση με το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα 2019-2022 που είχε εγκριθεί τον Ιούνιο 2018. Για το έτος 2019 προβλέπεται η διάθεση πόρων 6.750 εκατ. ευρώ από το Πρόγραμμα Δημόσιων Επενδύσεων, (Εισηγητική έκθεση Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2019,σ. 56), ενώ στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα 2019-2022 (σ.78) το αντίστοιχο ύψος ήταν 7.300 εκατ. ευρώ. Υπάρχει κάποια τροποποίηση του κρατικού προϋπολογισμού σχετικά με το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων που διαφοροποιεί την κατάσταση;
Πέμπτον, στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι δημόσιες επενδύσεις ως ποσοστό του ΑΕΠ. Είναι εμφανής η μείωση τους την περίοδο 2016-2018. Στην οικονομία όλα τα μακροοικονομικά μεγέθη αποκτούν νόημα ως προς την χρονική εξέλιξή τους, μόνο συγκρινόμενα με την αντίστοιχη χρονική εξέλιξη του βασικού μεγέθους του ΑΕΠ. Η αναφορά απολύτων μεγεθών αδυνατεί να παράσχει αυτό το νόημα. Το γνωρίζουν όλοι όσοι έχουν στοιχειώδεις οικονομικές γνώσεις.

Συμπερασματικά, από τα παραπάνω προκύπτει η εξέλιξη των δημοσίων επενδύσεων με τα στοιχεία του αρμοδίου υπουργείου Οικονομικών, στα οποία πρέπει να προστρέχουμε, όπως και των άλλων εγχωρίων και διεθνών θεσμικών οργανισμών (ΕΛΣΤΑΤ, ΤτΕ, ΕUROSTAT, ΔΝΤ κτλ). Η μη αναφορά των πηγών δείχνει πρωτίστως συνειδητή εκλογίκευση με σκοπό την απόκρυψη της αλήθειας  και προσπάθεια αποπροσανατολισμού, ενώ δευτερευόντως δείχνει άγνοια του πως πραγματοποιείται η έρευνα στον χώρο της οικονομίας και η χρήση των στοιχείων από τις πρωτογενείς πηγές.

Γιατί εξαπατούμε τον εαυτό μας
Με αφορμή αυτή την παρατήρηση θα κλείσω αυτό το σημείωμα λέγοντας τα εξής: Νομίζω, ότι πίσω από την προσπάθεια εξαπάτησης των άλλων, κρύβεται ουσιαστικά η  εξαπάτηση του εαυτού  μας. Ας αναρωτηθούμε λοιπόν με σοβαρότητα: Γιατί εξαπατούμε τον εαυτό μας; Γιατί αποκρύπτουμε την αλήθεια από τον εαυτό μας; Γιατί προβάλλουμε στους άλλους χαρακτηριστικά που στην πραγματικότητα αφορούν εμάς και ύστερα τους επικρίνουμε για αυτά; Γιατί απωθούμε δυσάρεστες εμπειρίες, γιατί κατασκευάζουμε πλαστές αναμνήσεις, γιατί εκλογικεύουμε ανήθικες συμπεριφορές, γιατί πασχίζουμε να βελτιώσουμε την αυτοεκτίμησή μας και διαθέτουμε πληθώρα μηχανισμών προστασίας του εγώ μας; Γιατί, κοντολογίς, εξαπατούμε τους εαυτούς μας;
Η βασική απάντηση, στις παραπάνω ερωτήσεις, είναι ότι εξαπατούμε τον εαυτό μας,  προκειμένου να μπορέσουμε αποτελεσματικότερα να εξαπατήσουμε τους άλλους. Στην προσπάθειά μας να ξεγελάσουμε τους γύρω μας, οργανώνουμε την εσωτερική μας πληροφόρηση με κάθε λογής απίθανους τρόπους και κατά μεγάλο μέρος ασυνείδητα. Το συνειδητό μέρος επαφίεται στη γνώση. Για να εκφράσεις γνώμη –-σε θέματα που ανήκουν στον χώρο της συστηματικής γλώσσας της  επιστήμης– χρειάζεται γνώση. Τελικά, στο ανθρώπινο είδος, η εξαπάτηση και η αυτοεξαπάτηση αποτελούν δύο όψεις του ίδιου νομίσματος.
Κώστας Μελάς, ΑΕΠ, δημόσιες επενδύσεις, Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων