ΚΑΣ: Ξαφνικά αρχαιολογικός χώρος ο εντός των τειχών Πειραιάς

Ένα μεγάλο επενδυτικό project, που θα μετέτρεπε την Ελλάδα σε πύλη την Κίνας στην Ευρώπη ανατρέπει η απόφαση του ΚΑΣ για τον Πειραιά.
Στην συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ), στο οποίο μετέχουν στελέχη που προέρχονται από τον ΣΥΡΙΖΑ και το οποίο πολλές φορές έχει καθυστερήσει επενδύσεις όπως του Ελληνικού, κηρύχθηκε ως αρχαιολογικός χώρος η μισή έκταση από τα συνολικά 11.500 τ.μ. που είχε αρχικά προτείνει η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων.
Στην χθεσινή συνεδρίαση του ΚΑΣ κηρύχθηκε ως αρχαιολογικός χώρος η μισή έκταση από τα συνολικά 11.500 τ.μ. που είχε αρχικά προτείνει η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων.
Η πρόταση, ουσιαστικά, της Διεύθυνσης Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού για την κήρυξη – οριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου στον Πειραιά πήρε χθες το «πράσινο φως» ΚΑΣ. Σύμφωνα με αυτήν, κηρύσσεται ως αρχαιολογικός χώρος η εντός των τειχών αρχαία πόλη του Πειραιά που οριοθετείται, κυρίως, από την αρχαία οχύρωση και την ακτογραμμή. Πιο συγκεκριμένα, ο αρχαιολογικός χώρος ορίζεται βόρεια και δυτικά από το χερσαίο τμήμα του Κονώνειου τείχους και τον σταθμό του ΗΣΑΠ, καθώς και από ζώνη 20 μ. εξωτερικά από το τείχος στα σημεία όπου αυτό δεν είναι ορατό, στα ανατολικά από την περιοχή όπου εκτιμάται ότι βρισκόταν το Κονώνειο τείχος, ενώ στα νότια το όριο είναι η θαλάσσια ακτή, από τη Ναυτική Διοίκηση Αιγαίου ως το Μικρολίμανο. Εξαιρούνται η θαλάσσια περιοχή του κεντρικού λιμένα και οι σύγχρονες επιχώσεις, ενώ εντός κήρυξης παραμένουν οι δυο πλαζ (Βοτσαλάκια και Φρεαττύδα), καθώς και η Ηετιώνεια Πύλη. Επίσης, σε επόμενη συνεδρίαση του ΚΑΣ θα συζητηθεί ειδική κήρυξη για τα Μακρά Τείχη.
Ουσιαστικά, ως αρχαιολογικός χώρος κηρύσσονται το 1ο, 2ο και μικρό τμήμα του 3ου δημοτικού διαμερίσματος του Πειραιά, ενώ όσον αφορά στα υπόλοιπα δημοτικά διαμερίσματα (υπόλοιπο 3ου, 4ο και 5ο) θα συνεχιστεί ο έλεγχος των εκσκαφών και όπου χρειαστεί θα υπάρξουν μικρότερες ή σημειακές κηρύξεις.
Το ΚΑΣ συζήτησε επίσης το Αρχικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα και Μελέτη Διαχείρισης (Master Plan), στάδιο α’ και στάδιο β’, του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ) ΑΕ.
Σημειώνεται ότι, πριν τη σημερινή εξέλιξη, στον Πειραιά υπήρχαν μόνο παλαιές κηρύξεις μεμονωμένων μνημείων (Ηετιώνεια Πύλη, τμήματα του Κονώνειου Τείχους, Αστικές Πύλες), που δεν περιλάμβαναν το σύνολο των αρχαιοτήτων. Συνεπώς, όπως ειπώθηκε και στη συνεδρίαση του ΚΑΣ, η κήρυξη του αρχαιολογικού χώρου του Πειραιά ήταν κάτι αναμενόμενο, πολύ περισσότερο τώρα που το master plan του ΟΛΠ συνιστά χωρική ρύθμιση, η θεσμική κατοχύρωση της έγκρισής του προϋποθέτει, σύμφωνα με τον νόμο, την οριοθέτηση περιοχών που περιέχουν αρχαιότητες ή ενδείξεις για αρχαιότητες.
Σημειώνεται ότι εντός του νέου αρχαιολογικού χώρου του Πειραιά περιλαμβάνονται σημαντικότατες αρχαιότητες, όπως οι οχυρώσεις της θεμιστόκλειας και κονώνειας περιόδου, τμήματα των Μακρών Τειχών, ο τάφος του Θεμιστοκλή, το ελληνιστικό Θέατρο της Ζέας, ιερά όπως της Κυβέλης και της Αρτέμιδος, κατάλοιπα των αρχαίων νεωσοίκων στα δυο λιμάνια της Ζέας και της Μουνιχίας (σημερινό Μικρολίμανο), οικιστικά κατάλοιπα από την κλασική ως την πρώιμη βυζαντινή περίοδο, δεξαμενές και λατομεία. Οι ανασκαφές στον Πειραιά ξεκίνησαν τον 19ο αιώνα για να συνεχιστούν τον 20ο και τον 21ο στο πλαίσιο ιδιωτικών και δημόσιων έργων, όπως η κατασκευή του τραμ και του μετρό.

Δήμος Πειραιά: Όχι στην κήρυξη ενιαίου αρχαιολογικού χώρου
Να αναβληθεί η προγραμματισμένη χθες συζήτηση στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ), σχετικά με την κήρυξη του Πειραιά ως ενιαίου αρχαιολογικού χώρου, είχε ζητήσει το Δημοτικό Συμβούλιο Πειραιά, με απόφαση που έλαβε ύστερα από πολύωρη συνεδρίασή του για το θέμα, στην οποία συμμετείχαν και φορείς της πόλης. 
Τη σχετική πρόταση υπέβαλε ο δήμαρχος Γιάννης Μώραλης, η οποία έγινε αποδεκτή από όλες τις παρατάξεις, εκτός της Λαϊκής Συσπείρωσης. Στην απόφασή του το Δημοτικό Συμβούλιο ζητεί ακόμη τη χορήγηση των στοιχείων που είχε αιτηθεί με το υπ’ αριθμ. 66097/10496/17-12-2018 έγγραφο του δήμου Πειραιά και τη «διεξαγωγή ευρείας διαβούλευσης υπό της Αντιπεριφέρειας Πειραιά προ της εκ νέου εισαγωγή του θέματος σε συνεδρίαση του ΚΑΣ».
Ο κ. Μώραλης κατήγγειλε ότι ενημερώθηκε «τυχαία τρεις ημέρες πριν την επίμαχη συνεδρίαση του ΚΑΣ για την πρόθεση να κηρυχθεί ο Πειραιάς αρχαιολογικός χώρος στο σύνολό του», ένα τόσο μείζον θέμα και για το μέλλον της πόλης. Επίσης, ανέφερε ότι δεν έχει κληθεί στη συνεδρίαση του ΚΑΣ. Ακόμη, έκανε λόγο για απαράδεκτη, όπως τη χαρακτήρισε, διαδικασία που ακολούθησε το Υπουργείο Πολιτισμού. Ειδικότερα, εξήγησε πως το 2016 ξεκίνησε η συζήτηση για το θέμα αυτό, στη συνέχεια υπήρξε σιωπή 2 ετών και στις 26/10/2018 έλαβε επιστολή με την οποία το αρμόδιο Υπουργείο ζητούσε την άποψη του δήμου και της αντιπεριφέρειας για το θέμα αυτό. Ο κ. Μώραλης είπε πως απάντησε στις 17/12/2018 με επιστολή, αναφέροντας προβληματισμούς και σαφείς αντιρρήσεις για την κήρυξη του Πειραιά ως ενιαίου αρχαιολογικού χώρου, στην οποία δεν έλαβε καμία απάντηση από το αρμόδιο υπουργείο. Κατά τον ίδιο, «ενδεχομένως η επίσπευση των διαδικασιών να συνδέεται με το masterplan του ΟΛΠ».