Πιο κάτω παρουσιάζουμε τη θέση της Δημοκρατικής Συνεργασίας Εκπαιδευτικών Π.Ε. (ΔΗ.ΣΥ.) σχετικά με την αξιολόγηση των μαθητών.
Δείτε αναλυτικά τη θέση της ΔΗ.ΣΥ. για αυτό το ζήτημα:
H σημερινή μορφή της αξιολόγησης του μαθητή στο δημοτικό σχολείο συνεχίζει να αναπαράγει την παραδοσιακή – ξεπερασμένη παιδαγωγική αντίληψη, καθώς:
- προάγει τον ανταγωνισμό ανάμεσα στους μαθητές, τη βαθμοθηρία και δημιουργεί αρνητικά συναισθήματα για τον εκπαιδευτικό και για το σχολείο
- καταγράφει μόνο τις επιδόσεις του μαθητή σε κάθε γνωστικό αντικείμενο αλλά όχι τους παράγοντες που παίζουν ρόλο στην ομαλή εξέλιξη ως μαθητή και ως προσωπικότητα όπως είναι η προσπάθεια, το ενδιαφέρον, η φιλομάθεια, η συνεργασία, ο τρόπος εργασίας και η ύπαρξη στόχων που έχουν να κάνουν με τη μάθηση
- αποτελεί εξωτερικό κίνητρο για τους μαθητές, σε αντιδιαστολή με τη βασική επιδίωξη της παιδαγωγικής που δίνει έμφαση στην ενεργοποίηση εσωτερικών κινήτρων μάθησης
- παρέχει ελάχιστες πληροφορίες για τις ιδιαίτερες δυνατότητες ή αδυναμίες του μαθητή.
Όπου υπάρχει βαθμολόγηση, υπάρχει εκτός από επιτυχία και αποτυχία. Αποτυχία σημαίνει ματαίωση, συμπλέγματα συνοδευμένα με έντονο άγχος και άλλες αρνητικές καταστάσεις.
Η ταξινόμηση των μαθητών μέσα από την αξιολόγηση, πολλές φορές δεν ανατρέπεται εφ’ όρου ζωής. Η βαθμολογία ευνοεί τους κοινωνικά ευνοημένους, αφού οι μαθητές έρχονται στο σχολείο με τις μορφωτικές δυνατότητες που τους δίνει η κοινωνική τάξη, που τους δίνουν οι γονείς τους και το σχολείο είναι έτσι φτιαγμένο, ώστε να βαθμολογεί πολλές φορές τα κοινωνικά προνόμια ως ευφυΐα.
Στις μέρες μας η ανάγκη υιοθέτησης εναλλακτικών μορφών αξιολόγησης είναι πλέον επιτακτική. Στο εναλλακτικό πλαίσιο αξιολόγησης εντάσσεται και η περιγραφική αξιολόγηση, η οποία έχει την έννοια της ποιοτικής έκφρασης του μαθητή, αλλά και της διαδικασίας μάθησης που ακολούθησε, προκειμένου να φθάσει σε συγκεκριμένη επίδοση (Ανάλυση περιγραφής των ικανοτήτων, των αδυναμιών, των επιτευγμάτων του, τα ενδιαφέροντα, οι ανάγκες του, καλλιέργεια κριτικής σκέψης κλπ.).
Η περιγραφική αξιολόγηση του μαθητή:
- δεν συντηρεί την ανταγωνιστική συμπεριφορά στην τάξη
- λειτουργεί αντισταθμιστικά
- καλλιεργεί τη συνεργατικότητα
- δεν δημιουργεί άγχος επίδοσης στους μαθητές
- ενισχύει την αυτοπεποίθηση
- παρουσιάζει την πρόοδο και τις επιδόσεις του μαθητή με βάση τις ατομικές δυνατότητες αντιμετώπισής τους
- προάγει την κριτική σκέψη
- καλλιεργεί πνεύμα αναζήτησης και έρευνας
- προωθεί τις ιδιαίτερες κλίσεις και τα ενδιαφέροντα
- οι μαθητές μυούνται στη συστηματική και υπεύθυνη εργασία
- λαμβάνει υπόψη την ολότητα του μαθητή εφόσον αξιολογεί εξίσου τις γνωστικές ικανότητές του και τη συναισθηματική κοινωνική περιοχή της προσωπικότητας και της συμπεριφοράς του.
Η περιγραφική μορφή αξιολόγησης προκειμένου να καταστεί λειτουργική και όχι επιφανειακή, απαιτεί:
- μόνιμο εκπαιδευτικό προσωπικό και έγκαιρα στελεχωμένα σχολεία
- συστηματική και ποιοτική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και ευρύτερη ενημέρωση των γονέων και της κοινής γνώμης για τον ρόλο και την αποστολή της περιγραφικής αξιολόγησης
- μεθοδολογικά εργαλεία (φύλλα αξιολόγησης, ατομικός φάκελος μαθητή, παιδαγωγικό ημερολόγιο), που να μη χρήζουν εκτεταμένης και με πολλές λεπτομέρειες αναφορές, αλλά συνοπτικές παρατηρήσεις που να παρέχουν κατανοητές πληροφορίες για την κοινωνική και συναισθηματική συμπεριφορά του μαθητή στην τάξη και στο σχολείο, καθώς και για τις πρακτικές του δεξιότητες
- η διοικητική διεκπεραίωση της περιγραφικής αξιολόγησης, να εντάσσεται στο διδακτικό ωράριο του εκπαιδευτικού σε ετήσια βάση
- την παιδαγωγική αυτονομία της σχολικής μονάδας με δυνατότητες και περιθώρια, έτσι ώστε η όποια διαδικασία περιγραφικής αξιολόγησης προκρίνεται να βασίζεται και να λαμβάνει υπόψη και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τις συνθήκες λειτουργίας της κάθε σχολικής μονάδας, αποκτώντας και ευέλικτο χαρακτήρα
- Τη θεσμοθέτηση, πραγματοποίησης εκδηλώσεων-ημερίδων-σεμιναρίων-συνεδρίων με μερική ή πλήρη απαλλαγή από το διδακτικό έργο των εκπαιδευτικών για τη διαρκή ανατροφοδότηση και ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ τους.
