Το παρελθόν δεν είναι νεκρό και ενταφιασμένο – στην πραγματικότητα δεν είναι καν παρελθόν, έλεγε ο Φώκνερ. Και είναι έτσι. Το παρελθόν ζει μέσα μας, αναπνέει μαζί μας, μας διαμορφώνει. Στο δρόμο προς τις εκλογές όμως, το παρελθόν δεν πρέπει να μας ορίζει.
Ο πολιτικός διάλογος μοιάζει πολλές φορές με ταινία εποχής που ξαναζωντανεύει παλιές μάχες και θέτει παλιά διλήμματα. Δεν είναι παράλογο. Το παρελθόν προσφέρει την πολιτική ασφάλεια των βεβαιοτήτων, των ξεκαθαρισμένων λύσεων. Βολεύεται στις ταξινομήσεις και στις διαιρέσεις της ιστορίας.
Όμως, εάν θέλουμε να έχουμε λόγο για το πώς θα είναι η χώρα σε λίγα χρόνια από τώρα, εάν θέλουμε αλλάξουμε τις ζωές μας προς το καλύτερο, καλούμαστε να αποδράσουμε από το παρελθόν. Η πολιτική μάχη που πρέπει να δώσουμε είναι η μάχη του μέλλοντος. Και σε αυτή τη μάχη θα πρέπει να πείσουμε ότι η εκδοχή του μέλλοντος που υπερασπιζόμαστε, η εκδοχή της μεγάλης δημοκρατικής παράταξης, είναι καλύτερη. Και πιο δίκαιη. Και πιο ανθεκτική. Για όλους. Ένα μέλλον που θεμελιώνεται στις αρχές της ανοιχτής κοινωνίας, της ίσης συμμετοχής στην οικονομία και της συλλογικής μας αλληλεγγύης.
Ο κόσμος που έρχεται είναι πολύπλοκος. Και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, ο πολιτικός αυταρχισμός εμφανίζεται ως αντίδοτο σε έναν καταρράκτη αβεβαιότητας. Το πώς θα απαντήσουμε σε αυτήν την πρόκληση θα ορίσει το χαρακτήρα μας ως κοινωνία. Η υπεράσπιση της πολιτικής αρχιτεκτονικής της δημοκρατίας μας είναι μια μάχη που θα χρειαστεί να δώσουμε: ανοιχτή κοινωνία και συμμετοχή, προσαρμοστικότητα και διεθνής συνεργασία, ανθρώπινα δικαιώματα και ίσες ευκαιρίες, παραμένουν τα κλειδιά για τη συλλογική μας ευημερία.
Η ελληνική οικονομία παραμένει μια κλειστή οικονομία. Μια οικονομία που αποκλείει, δεν αξιοποιεί και δεν συμπεριλαμβάνει. Σιγά-σιγά θα πρέπει να χτίσουμε μια οικονομία πιο ανοιχτή. Μια οικονομία που θα προσφέρει μια μαχόμενη ευκαιρία για όλους. Μια οικονομία που θα δίνει κίνητρα και ευκαιρίες και δυνατότητες. Μια οικονομία που θα ευνοεί την κοινωνική κινητικότητα. Μια οικονομία που θα συμπεριλαμβάνει ισότιμα τις γυναίκες σε όλες τις θέσεις. Που θα βασίζεται στο ταλέντο και όχι στις γνωριμίες. Μια οικονομία που δεν θα ρωτάει ποιο είναι το επώνυμό σου, ποιόν αγαπάς, αλλά θα κοιτάζει ποιος είσαι, τι έχεις να συνεισφέρεις, που θες να πας. Οι οικονομίες κλίμακας είναι εκεί που πρέπει να στοχεύσουμε. Μεγάλες δομές που είναι εύκολο να ελεγχθούν για την τήρηση της εργατικής νομοθεσίας και που μπορούν να δώσουν την ευκαιρία σε όλους να αξιοποιήσουν τα προσόντα και το ταλέντο τους και να εξελιχθούν, εδώ στην Ελλάδα.
Η κρίση μας έκανε σοφότερους, ίσως και παρά τη θέλησή μας. Μας θύμισε πόσο ευάλωτος μπορεί να είναι ο κάθε ένας από εμάς. Μας θύμισε ότι όλοι θα χρειαστούμε ένα χέρι να μας σηκώσει όταν στραβοπατήσουμε. Μας θύμισε πόσο σημαντικές είναι οι δομές που θα υπηρετούν μια κοινωνία που χτίστηκε πάνω στην αλληλεγγύη. Όχι από φιλανθρωπία, αλλά γιατί αυτός είναι ο δρόμος προς τη συλλογική μας ευημερία. Αυτό που λείπει σήμερα είναι η στόχευση σε αυτούς που έχουν πραγματική ανάγκη τη στήριξή μας. Πρέπει να συμφωνήσουμε σε μια νέα κοινωνική πολιτική, σε μια πολιτική που θα παρέχει την ασφάλεια και τα εργαλεία για να σταθούμε στα πόδια μας. Μια πολιτική που δεν εξαντλείται σε επιδόματα, αλλά παρέχει υπηρεσίες. Εκπαιδεύει ανέργους, δίνει υποτροφίες σε αυτούς που τις χρειάζονται, παρέχει υψηλής ποιότητας υγεία και παιδεία για όλους, έχει δομές για τις οικογένειες με παιδιά, και φροντίζει τους λίγο μεγαλύτερους.
Εάν πρέπει να κρατήσουμε κάτι από το παρελθόν, είναι ότι εμείς, οι πολίτες αυτής της χώρας, μπορούμε να την αλλάξουμε. Το πώς θα μοιάζει το κοινό μας μέλλον, είναι μια πολιτική μάχη που πρέπει να δώσουμε μαζί.
* Ο Μιχάλης Παττακός είναι δικηγόρος και υποψήφιος βουλευτής Α’ Αθήνας με το Κίνημα Αλλαγής
