Εικόνα πλήρους σύγχυσης και απόλυτης έλλειψης συντονισμού μεταξύ των αρμόδιων φορέων αναδύεται στο πολυσέλιδο εισαγγελικό πόρισμα για την τραγωδία στο Μάτι, που οδήγησε στην άσκηση ποινικών διώξεων σε βάρος αρμόδιων κρατικών λειτουργών.
Οι εισαγγελείς που απ’ την επομένη της πολύνεκρης πυρκαγιάς ερεύνησαν κάθε πτυχή της υπόθεσης, καταλογίζουν σε όλες τις συναρμόδιες υπηρεσίες και φορείς, καθώς και στην τοπική αυτοδιοίκηση, πλήρη ασυνεννοησία και αδυναμία συντονισμού που κόστισε την ζωή 100 ανθρώπων.
Στο πόρισμα για την φονική πυρκαγιά, αφού καταγράφεται λεπτομερώς όλο το νομικό πλαίσιο που διέπει την λειτουργία κάθε συναρμόδιας υπηρεσίας σε περιπτώσεις πυρκαγιάς , διαπιστώνεται πως στην «επί χάρτου» εφαρμογή της νομοθεσίας όλα λειτούργησαν ομαλότατα, πλην όμως στην πράξη ουσιαστικά τίποτα δεν λειτούργησε κατά τα προβλεπόμενα, και η όλη διαχείριση έγινε σπασμωδικά, χωρίς κανέναν συντονισμό.
Στο πόρισμα επισημαίνεται ότι στο Μάτι με τις συνθήκες που υπήρχαν γύρω στις 18.30 μμ, δεν μπορεί να τεθεί ζήτημα για δράση οργανωμένης απομάκρυνσης πολιτών, καθώς η υλοποίηση του μέτρου «θα είχε τραγικά αποτελέσματα πολύ μεγαλύτερα από αυτά που επήλθαν». Αναφέρουν ωστόσο, πως αν είχε ληφθεί η απόφαση γύρω στις 17.00 μμ, οπότε υπήρξε ενημέρωση από ελικόπτερο επιτήρησης ότι η φωτιά στο Νταού Πεντέλης είναι γύρω από σπίτια και ότι κινείται ανατολικά και θα απειλήσει σπίτια, οι πιθανότητες οργανωμένης απομάκρυνσης θα ήταν «εξαιρετικά θετικές».
Οι εισαγγελείς επισημαίνουν σοβαρότατες παραλείψεις όσον αφορά την καλή οργάνωση σε επίπεδο πρόληψης τέτοιων κρίσιμων φαινομένων, ωστόσο εκείνο που φαίνεται να θεωρούν πως έπαιξε καθοριστικό ρόλο για την τραγική εξέλιξη της φωτιάς, είναι η απόλυτη έλλειψη επικοινωνίας, όχι μόνον μεταξύ συναρμόδιων υπηρεσιών αλλά και εντός κάθε υπηρεσίας.
«Κυρίαρχο ρόλο στην δημιουργία σύγχυσης και συνακόλουθα συμβολή στην έλλειψη συντονισμού των πυροσβεστικών δυνάμεων, αλλά και των λοιπών εμπλεκόμενων φορέων, έπαιξε η ύπαρξη και λειτουργία πολλών παράλληλα χρησιμοποιούμενων συστημάτων επικοινωνίας μεταξύ των αξιωματικών του πυροσβεστικού σώματος και των στελεχών των άλλων φορέων. Ειδικότερα, προέκυψε, ότι η επικοινωνία γινόταν Α )με τη χρήση κινητών τηλεφώνων, υπηρεσιακών η προσωπικών, Β) με τη χρήση ασύρματων, Γ )με τη χρήση ενσύρματων γραμμών».
Διάλογοι-σοκ στο εισαγγελικό πόρισμα για Μάτι και Κινέτα
Οι διάλογοι καταδεικνύουν όχι μόνο την έλλειψη της οργάνωσης και του συντονισμού, αλλά και την απίστευτη αγένεια των χειριστών – τηλεφωνητών, με την οποία βρέθηκαν αντιμέτωποι οι πολίτες που καλούσαν σε βοήθεια.
Σύμφωνα με το πόρισμα ο αριθμός των χειριστών – τηλεφωνητών ήταν πολύ μικρός, δηλαδή, την ημέρα της φονικής πυρκαγιάς υπήρχαν στα τηλέφωνα του 199 μόλις τρεις υπάλληλοι – τηλεφωνητές και ενώ οι αρμόδιοι γνώριζαν πως στις 23 Ιουλίου ο κίνδυνος πυρκαγιάς για την Αττική ήταν ιδιαίτερα υψηλός, καθώς είχε υπάρξει ενημέρωση γι’ αυτό την προηγούμενη ημέρα της καταστροφής.
Κι ενώ οι πολίτες καλούσαν και ζητούσαν πληροφορίες ή οδηγίες γιατί βρίσκονταν σε κίνδυνο, οι χειριστές απαντούσαν εκνευρισμένα και με αγένεια. Χαρακτηριστικά, στο εισαγγελικό πόριοσμα παρατίθενται οι ακόλουθοι διάλογο:
- «Έρχονται κυρία μου, έρχονται, το κέρατο μου, έρχονται», «αυτό σας λέω κυρία μου, ό,τι μπορούμε κάνουμε, 15 αυτοκίνητα, 20 έρχονται, μακάρι να γεννήσουμε και άλλα»,
- «Δεν κατάλαβα το ύφος σας κύριε… όχι, όχι τι είστε εσείς, τι δεν καταλάβατε, πολίτης είμαι, έχετε υποχρέωση, τι είσαστε, μαγαζί σας είναι η Πυροσβεστική, δεν το κατάλαβα; … και εγώ δεν το κατάλαβα».
- «Εντάξει δεν είναι ταξί να το παραγγείλουμε κινδυνεύει κάποιος, μπορεί να κινδυνεύει κάποιος άνθρωπος, θα το δούμε έτσι; Θα ρθει», «Καπνό … την Αττική ο καπνός μην παραπονιέστε και φωνάζετε όλοι».
Όμως, ανάλογη συμπεριφορά των παραπάνω τηλεφωνητών διαπιστώνουν οι εισαγγελείς και απέναντι σε εμπλεκόμενους φορείς όπως λ.χ σε συνομιλία με την Άμεση Δράση. Ενδεικτικά, παραθέτουν τα εξής αποσπάσματα διαλόγων:
- «Θέλω τροχαία στα φανάρια στη διασταύρωση στη Ραφήνα…. στη Ραφήνα έχω φωτιές από εκεί πέρα,…. τι είναι αυτό στο Ν. Βουτζά, χεστήκαμε. Ο παππούς θα πεθάνει εκεί μέσα, μ@λ@κα είναι να πεθάνει ο παππούς…. θέλω τροχαία στη διασταύρωση για Ραφήνα».
Επίσης, στην εισαγγελική διάταξη παρατίθενται και άλλα παρόμοια περιστατικά και συγκεκριμένα:
- Στις 18:13 μ.μ μία οικογένεια που βρίσκεται στο σπίτι της στο Νέο Βουτζά επικοινωνεί με το 199 την ώρα που η αυλή τους φλέγεται και το αυτοκίνητό τους έχει καεί: Μέλη οικογένειας τηλεφωνούν στο 199 και λένε στον τηλεφωνητή – χειριστή: «Γύρω γύρω τώρα καίγονται όλα, έχουν καεί όλα εμείς είμαστε μέσα, έχει πολύ καπνό… χάλασε το αυτοκίνητό μας, κάηκε, τί λετε τώρα;…». Η απάντηση που δίνει ο χειριστής – τηλεφωνητής στους συγκεκριμένους πολίτες είναι: «Σιγά σιγά προς την παραλία δεν μπορείτε να πάτε; Έχετε αυτοκίνητο;» Τότε μία γυναίκα ακούγεται να του απαντά: «Όχι ρε παιδιά αφού έχω μωρό 13 μηνών και πόσο θα αναπνεύσει λίγο, δεν ξέρω, κάντε κάτι».
- Δυο λεπτά αργότερα χειριστής – τηλεφωνητής αντί να προβεί στην αποστολή δυνάμεων για τη διάσωση των κινδυνευόντων στην ως άνω οικεία διαβιβάζει το συμβάν στο ΚΕΠΠ αναφέροντάς του: «ο Δήμος δεν μπορεί να βάλει ένα αυτοκίνητο για να βοηθήσει, τα δικά μας σβήνουν». Το ΚΕΠΠ του απαντά: «Ναι παιδιά όμως δεν γίνεται όλοι εσείς να παίρνετε μόνο το δικό μου τηλέφωνο, έχει και δίπλα τρία τέσσερα εδώ πέρα» και συνεχίζοντας, αναφέρει: «αυτή η κυρία δεν γίνεται να πάρει τηλέφωνο το 100 να πάει ένα περιπολικό; Αυτά που είπε σε εσένα δεν μπορούσε να τα πει στο 100;».
- Στις 18:57 μ.μ πολίτης από το Μάτι επικοινωνεί με το 199 ενημερώνοντάς τους για τον κίνδυνο που αντιμετώπιζαν τρεις γυναίκες καθώς έξω από το σπίτι τους καίγονταν δέντρα. Ο πολίτης ζήτησε βοήθεια για τη διάσωση και μεταφορά των γυναικών σε ασφαλή περιοχή και ο τηλεφωνητής – χειριστής του απάντησε: «Ντάξει ….παρα πολλά περιστατικά όμως που είναι έτσι αντίστοιχα με τα δικά σας και κατασκηνώσεις…. προσπαθούμε να εκκενώσουμε και γίνεται χαμός» και «να σας πω, πάρτε και το 100 την αστυνομία αν μπορούν να κάνουν και αυτοί μεταφορά».
- Τέλος, όταν κάποια γυναίκα υπάλληλος του ξενοδοχείου «Ραμάντα» ζήτησε από το 199 την εκκένωσή του, γιατί καίγονταν τα αυτοκίνητα στο εξωτερικό πάρκινγκ, ο τηλεφωνητής κάλεσε το ΚΕΠΠ, για να διαβιβάσει την αστυνομία το περιστατικό.
- Σοκ ωστόσο προκαλεί και το εξής σημείο της εισαγγελικής διάταξης: «Μόνο δε προκειμένου να καταδειχθεί εμφατικά η στάση ευτυχώς ορισμένων οργάνων του Π. Σ παρατίθεται και η συνομιλία του αξιωματικού του Π.Σ. με τον αξιωματικό υπηρεσίας του “199” όταν είπε χαρακτηριστικά για τους κινδυνεύοντες στην περιοχή της Κινέτας: «Τώρα να καούν για να βάλουν μυαλό ρε φίλε…. Ναι μπορεί να έχουμε 50 νεκρούς για πλάκα για τον κάθε μ@@@@ τώρα…. Τα όρνια να μείνουν εκεί».
