Πληθαίνουν τα κρούσματα βίας στα σχολεία. Γονείς εναντίον εκπαιδευτικών, μαθητές εναντίον εκπαιδευτικών, μαθητές εναντίον μαθητών είναι η γκρίζα εικόνα στην εκπαίδευση, που γίνεται όλο και πιο έντονη.
Για οποιαδήποτε πολιτική δράσης απέναντι σ’ αυτό το επικίνδυνο φαινόμενο απαιτείται αρχικά μια εμπεριστατωμένη ανάλυσή του.
Τα αίτια αυτής της γκρίζας εικόνας είναι – κατά τη γνώμη μας – αρκετά σαφή και είναι κυρίως εξωγενή αλλά και εκπαιδευτικά.
- Η γενικότερη κρίση της χώρας. Τα πολλαπλά και έντονα συμπτώματα της κρίσης στο πολιτικό μας σύστημα και την κοινωνία αναπόφευκτα επηρέασαν και επηρεάζουν το σχολείο. Οι μαθητές μας βιώνουν τις δυσκολίες των οικογενειών τους και πολλές φορές την απελπισία των γονιών τους και επηρεάζονται από τις συνέπειές τους ψυχικά και συναισθηματικά.
- Η έξαρση του φασισμού, του λαϊκισμού και της βίας. Η επικράτηση του λαϊκισμού στην πολιτική σκηνή, η μορφοποίηση του φασισμού σε κομματική κοινοβουλευτική απήχηση και η εξάπλωση της βίας στην κοινωνία συνθέτουν ένα εκρηκτικό σκηνικό. Ό,τι περιβάλλει την εκπαιδευτική λειτουργία έχει αντιπαιδαγωγικά και αντι-ανθρωπιστικά στοιχεία.
- Η αβεβαιότητα των νέων για το μέλλον. Το σχολείο δεν μπορεί να μιλήσει για το μέλλον όπως έκανε και όπως οφείλει να κάνει, για τη μόρφωση και τα σχέδια των μαθητών μας και των νέων μας, γιατί το παρόν δεν έχει πολύ φως.
- Το παιδαγωγικό έλλειμμα. Προϋπάρχει της κρίσης και είναι απόρροια κυρίως του μονομερούς προσανατολισμού της σχολικής εκπαίδευσης προς το σύστημα πρόσβασης και την επαγγελματική εξέλιξη. Οι παιδαγωγικές και οι ουμανιστικές αξίες δεν έχουν πέραση και πάντως δεν είναι κρατούσες. Το σχολείο βιώνει μια βαθιά αντίφαση, όσον αφορά τον πυρήνα της αποστολής του. Να διαμορφώσει πολίτες ή ιδιώτες για την αγορά εργασίας;
- Η χαλάρωση του εκπαιδευτικού συστήματος. Η πρωτοφανής και με θεσμικό τρόπο χαλάρωση του σχολείου και ιδιαίτερα του λυκείου ανέτρεψε ακόμα και την παραδοσιακή λειτουργία του. Οι μαθητές βλέπουν ότι δεν χρειάζεται καθόλου προσπάθεια να πάρουν το απολυτήριο. Και αν μέχρι τώρα λέγαμε συμβολικά ότι «ο μαθητής θα πάρει το απολυτήριο, αρκεί να το θέλει», τώρα μπορούμε να πούμε «ότι θα το πάρει θέλει δεν θέλει».
Και όχι μόνο αυτό, αλλά θα εισαχθούν οι μαθητές ακόμα και στο πανεπιστήμιο χωρίς εξετάσεις (!).
Υπάρχει μια μεγάλη αλήθεια στη διεθνή και στην ελληνική εκπαιδευτική βιβλιογραφία. «Όταν τα απολυτήρια και τα πτυχία δεν συνδέονται με πραγματικά μορφωτικά εφόδια, αυτοί που πλήττονται περισσότερο είναι οι μαθητές των οικονομικά ασθενέστερων κοινωνικών στρωμάτων».
Κι όμως υπάρχει ελπίδα, για την άμβλυνση του φαινομένου της βίας.
Γιατί, εκπαίδευση σημαίνει γνώση και παιδεία, αγωγή και αγώνας!
Τι προτείνουμε…
- Ενίσχυση του παιδαγωγικού διαλόγου σε κάθε ώρα διδασκαλίας
- Συστηματική καλλιέργεια των παιδαγωγικών αρχών και αξιών από τους εκπαιδευτικούς
- Παιδαγωγικές συνεδριάσεις Συλλόγου Διδασκόντων, Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων και Μαθητικής Κοινότητας προληπτικά απέναντι στο όλο φαινόμενο της βίας
- Άμεσος διορισμός ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών ανά σχολικό συγκρότημα ή ανά ομάδα σχολείων
- Ενίσχυση του πολιτισμικού περιεχομένου του σχολείου (αθλητισμός, θέατρο, βιβλιοφιλία κλπ)
- Οργάνωση ημερίδων από τις ΕΛΜΕ και σε συνεργασία με τους Διδασκαλικούς Συλλόγους και τοπικούς κοινωνικούς φορείς
- Θεσμική θωράκιση του σχολείου – προστασία των καθηγητών και των Συλλόγων διδασκόντων
- Λήψη όλων των αναγκαίων από την Πολιτεία μέτρων για να σταματήσει η διαρκής απαξίωση (οικονομική – κοινωνική) του λειτουργήματος του εκπαιδευτικού.
- Ενίσχυση και λειτουργία όλων των υποστηρικτικών δομών και υποδομών που θα επιτρέψουν στον εκπαιδευτικό απαλλαγμένος από τον γραφειοκρατικό και διοικητικό φόρτο εργασίας να ανταποκριθεί στον παιδαγωγικό του ρόλο.