Μαρία Γ. Μισέντου*: No News Is Good News.

Η τρομολαγνία και οι τρομερές, καταθλιπτικές, αρνητικές ειδήσεις, συχνά, κατακλύζουν, τόσο τα timelines μας, όσο και τα πρωτοσέλιδα σε εφημερίδες, περιοδικά και sites. Είναι, όμως, αλήθεια πως τέτοιου είδους και περιεχομένου θέματα «πουλάνε» περισσότερο από τα χαρμόσυνα νέα και τις ειδήσεις εφευρέσεων, ανακαλύψεων, προόδου και επίλυσης προβλημάτων; Και τι ακριβώς «λέει» αυτή η διαφοροποίηση για όλους εμάς, ως κοινό και αναγνώστες;
Ίσως οι δημοσιογράφοι έλκονται από τα ξαφνικά άσχημα νέα, γιατί είναι πολύ πιο καθέτως επιτακτικά, από τις σταδιακές ευχάριστες εξελίξεις. Ίσως, πάλι, να πιστεύεται πως οι διεφθαρμένοι πολιτικοί, το έγκλημα και τα ατυχή γεγονότα δημιουργούν πιο απλές ιστορίες. Πολλοί πιστεύουν πως οι αναγνώστες και οι θεατές έχουν «εκπαιδεύσει» τους δημοσιογράφους να ακολουθούν αυτήν την πορεία, καθώς πολλοί είναι εκείνοι που επιζητούν κατά την ενημέρωσή τους να λαμβάνουν πιο ευχάριστες ειδήσεις, αλλά πόσο αληθεύει αυτό, πρακτικά;
Αυτήν την πιθανότητα προσπάθησαν να ερευνήσουν και οι ερευνητές Marc Trussler και Stuart Soroka, οι οποίοι πραγματοποίησαν ένα πείραμα στο Πανεπιστήμιο McGill του Καναδά. Καλώντας τους εθελοντές συμμετέχοντες, τους ζήτησαν να επιλέξουν μερικές πολιτικού περιεχομένου ιστορίες και να τις διαβάσουν, ώστε να πραγματωθεί μια «μελέτη παρακολούθησης οφθαλμών». Τα αποτελέσματα της έρευνας ήταν, μάλλον, καταθλιπτικά. Οι συμμετέχοντες επέλεγαν κατά βάση ιστορίες αρνητικού περιεχομένου, σχετικές με διαφθορά, ανατροπές, υποκρισία. Στην ερώτηση που τους έγινε κατόπιν, όλοι τους απάντησαν πως, γενικώς, προτιμούν τα ευχάριστα νέα, ενώ παρατηρούν μετά λύπης τους πως τα ΜΜΕ επικεντρώνονται στις αρνητικές ιστορίες.
Το φαινόμενο αυτό παρουσιάστηκε από ψυχολόγους ως «Μεροληπτικός Αρνητισμός» και αφορά τη συλλογική μας πείνα να ακούμε και να θυμόμαστε αρνητικές ειδήσεις. Όπως ήταν αναμενόμενο, η έρευνα απεφάνθη, επίσης, πως οι άνθρωποι αντιδρούν πολύ πιο γρήγορα σε λέξεις όπως «καρκίνος, βόμβα, πόλεμος» απ’ ότι σε λέξεις όπως «χαμόγελο, διασκέδαση» Τα κακά νέα αποτελούν ένα μήνυμα πως πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που αντιδρούμε, ατομικά και κοινωνικά, απέναντι στον κίνδυνο.
Βλέπουμε, λοιπόν, πως τα κακά νέα κυριαρχούν στην ειδησεογραφία. Κάθε μέρα, φαίνεται πως συμβαίνει μία νέα τραγωδία ή εθνική καταστροφή. Και εμείς ως κοινότητα βρίσκουμε την ευκαιρία να συσπειρωθούμε για να θρηνήσουμε την καταστροφή και, κατόπιν, να συνεχίσουμε τις ζωές μας αφού χρησιμοποιήσουμε κάποιο από τα «Trending Hashtags» για να δείξουμε τη συμπαράστασή μας.
Για την ακρίβεια, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία ερευνών, ενώ φαίνεται πως ο κατακλυσμός τρόμου και άγχους ξεκίνησε μόλις τα τελευταία χρόνια, στην ουσία, κατόπιν έρευνας 165 εφημερίδων και περιοδικών, τα αρνητικά headlines κυριαρχούν στο χώρο από το 1986.
Ο πόλεμος και η τρομοκρατία παραμένουν σταθερά στις προτιμήσεις των τηλεθεατών και αναγνωστών, όπως και οι ειδήσεις περί άσχημων καιρικών συνθηκών και φυσικών καταστροφών, πολιτικής διάβρωσης, εγκλημάτων και θεμάτων υγείας.
Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι περίπου 90 τοις εκατό των ειδήσεων που ακούμε είναι αρνητικές, δεν υπάρχουν κατ’ ανάγκην περισσότερα κακά νέα απ’ ότι καλά, στον κόσμο. Αντ’ αυτού, το κοινό είναι απλώς περισσότερο δεκτικό απέναντι στα αρνητικά νέα.
Ένας ρωσικός ιστότοπος ειδήσεων επέλεξε να προχωρήσει σε ένα «ιδιωτικό» ανεπίσημο πείραμα, παρουσιάζοντας στο κοινό του επί 24 ώρες, αποκλειστικά θετικές, χαρούμενες ειδήσεις. Ακολούθησε ένας καταιγισμός από ηλιοφάνεια, γλειφιτζούρια, ουράνια τόξα και ξέγνοιαστα ξωτικά, που… κανείς δεν ήθελε να διαβάσει! Οι ειδήσεις ήταν αληθείς και έγκυρες. Απλώς, ήταν και.. όμορφες! Ο ιστότοπος City Reporter έχασε εκείνη την ημέρα τα 2/3 του καθιερωμένου αναγνωστικού κοινού του.
Ο αρνητισμός προσκολλάται περισσότερο στη μνήμη μας και εγείρει πιο έντονα συναισθήματα απ’ ότι η αισιοδοξία. Βέβαια, κάτι τέτοιο δε συμβαίνει στα social media, όπου ένα μαλλιαρό κουτάβι μπορεί να προκαλέσει ηλεκτρισμό σε εκατομμύρια χρηστών.

* Η Μαρία Γ. Μισέντου είναι Μέλος Κ.Ε. και Π.Σ. Ε.Δ.Ε.Μ. – Ένωση Δημοκρατικής Εθνικής Μεταρρύθμισης και Μέλος Γραμματείας Επιτροπής Διακήρυξης Κινήματος Αλλαγής

Προηγούμενο άρθρο

1. Μαρία Γ. Μισέντου*: Αβλαβής Διέλευση-Επιβλαβής Διαχείριση