Είναι μερικά πράγματα τα οποία δεν μπορείς να προσπεράσεις μήτε να τα αγνοήσεις.
Ένας χρονικός κύκλος 100 χρόνων (ενός αιώνα) με σταθερή ιστορική και μαχητική παρουσία, με θετικές και αρνητικές απόψεις για την δράση του, όπως και μεγάλου παίχτη —ακόμη κι όταν ήταν εκτός νόμου —στην πολιτική ζωή τής ελληνικής κοινωνίας, δεν μπορείς να τον αγνοήσεις, να τον προσπεράσεις, να τον… ξεχάσεις, ιδιαίτερα όταν αυτό είναι το ΚΚΕ· με την παρουσία του είτε σε αγώνες για την δημοκρατία και την απελευθέρωση από τον φασίστα κατακτητή σε δύσκολες εποχές είτε ακόμα κι όταν κατέληγε σε αρνητικές εκτιμήσεις ή θέσεις πάνω σε πολλά και ευαίσθητα ζητήματα, όταν τα κόμματα έπρεπε να εκφράσουν την άποψή τους, ώστε η βουλή να νομοθετήσει για τα ατομικά δικαιώματα — κυρίως κοινωνικών μειονοτήτων — ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο την χειραφέτηση της ελληνικής κοινωνίας και τα σύγχρονα εργαλεία σκέψης.
Το ΚΚΕ στηριζόταν και στηρίζεται σε συγκεκριμένη ιδεολογική «βάση πολιτικών δεδομένων» με ιδιαίτερη σημασία, ιδεολογία η οποία απευθύνεται προς ένα σεβαστό μέρος τής κοινωνικής συνείδησης και που έπρεπε να μάθεις πρώτα τις ιστορικές συνθήκες και τις σχετικές πληροφορίες, για να κατανοήσεις τις ιδιαιτερότητες του ιδεολογικού προσανατολισμού του και να αντιληφθείς τις θέσεις και τις στάσεις του στα πράγματα και στο πολιτικό status quo. Παρά τους αγώνες του για εργασιακά δικαιώματα και την βελτίωση τού βιοτικού επιπέδου των λαϊκών στρωμάτων, οι επιφυλάξεις του για κάθε κοινωνικό νεωτερισμό, όπως και ο τρόπος με τον οποίο υποστηρίζει τις θεωρίες που πρεσβεύει, κάνουν ώστε το ΚΚΕ να μην αγγίζει μεγάλο μέρος τής ελληνικής κοινωνίας, προς την οποία απευθύνεται και για την οποία έχει αγωνισθεί πολλαπλώς…
Μέσα στο γενικό, αλλά και στο πολιτικό, συντηρητικό πλαίσιο της χώρας μας, πολύ αμφιβάλω αν πρέπει να τοποθετήσω πλέον το ΚΚΕ στα πρωτοποριακά κόμματα, αφού η παρουσία του, στη σημερινή πραγματικότητα, επαναλαμβάνει ουσιαστικά ίδιες και, πολλές φορές, παρωχημένες και απλοϊκές απόψεις περί «ταξικού εχθρού», «καπιταλιστικού κεφαλαίου», «στο πλευρό των φτωχών και καταπιεσμένων», της «επανάστασης», της «ρήξης», τους «κεφαλαιοκράτες» τους «πλούσιους» και άλλα τέτοια στερεότυπα, τα οποία αν δεν φιλτραριστούν μέσα από νέες αναλύσεις και εμπειρίες μεταλλάσσονται σε παλαιό και κοινό λόγο από τα δεξιά έως και τα αριστερά…
Εκτοξεύει, μονόπλευρα, πυρά εναντίον τής Ευρωπαϊκής Ένωσης και… ξεχνάει πως χάριν αυτής της — έστω λειψής— δημοκρατικής Ευρώπης υπάρχει και διεκδικεί μεγαλύτερο ποσοστό βουλευτικής δύναμης, σε ένα κοινοβούλιο για το οποίο όμως αντιφάσκει, ως προς την ανάγκη λειτουργίας του, αφού στο βάθος τού επαναστατικού… προτσές, η αστική δημοκρατία και το πολυτασικό κοινοβούλιό της, πρέπει να εξαφανιστούν…
Ακολουθεί μονίμως μοναχική πορεία και η συνεργασία του με άλλες δημοκρατικές και προοδευτικές δυνάμεις, είναι σπανιότατες, ενώ οι συμμετοχές του, στους κοινωνικούς αγώνες και στα πεζοδρόμια, διακρίνονται για την ευταξία τους, περιφρουρεί αξιοθαύμαστα τα δικά του μπλοκ, στα οποία δεν μπορεί να παρεισφρήσει κανένας άσχετος ή μπαχαλάκης και έχει πάντα τον έλεγχο των κινήσεών του.
Στις ανακοινώσεις και στα φόρα, όταν συμμετέχει, χρησιμοποιεί γλώσσα με υπεραπλουστευμένη διατύπωση και εκφορά, όπως αυτή παγιώθηκε στο βαθύ παρελθόν, ίσως για να… συγγενέψει με τη γλώσσα των λαϊκών κοινωνικών στρωμάτων.
Συναντάμε τους εκπροσώπους του σε τηλεοπτικές συζητήσεις αγέλαστους και συνήθως επίμονους, αγκυροβολημένους σε ηθικά-πολιτικά δόγματα οξειδωμένα από το πέρασμα του χρόνου…
Δεν μπορώ βέβαια να αγνοήσω το γεγονός ότι το ΚΚΕ, για πάρα πολλές δεκαετίες, έζησε στην παρανομία —σε συνθήκες ανελέητου κυνηγητού— και ίσως η καχυποψία και η δυσκαμψία που εμφανίζει για πολιτικές συνεργασίες, να εδράζεται ακριβώς σε εκείνες τις ζοφερές εποχές. Θα αποφύγω να θίξω συγκεκριμένες ιστορικές στιγμές τού παρελθόντος, ώστε να μην καταλήξω σε ιστορικά γεγονότα τα οποία θα οδηγήσουν ενδεχομένως σε πολεμικές που δεν θα έχουν πλέον νόημα…
Για μεγάλο χρονικό διάστημα, ειδικά κατά την περίοδο που δρούσε στην παρανομία, οι εξαρτήσεις του από το πάλαι ποτέ ισχυρό πολίτμπιρο του ΚΚΣΕ εξέθεσαν ανεπανόρθωτα το κόμμα, όπως και οι επί μέρους διαγραφές και κατηγορίες σε προσωπικότητες μέλη του, μέσα από στείρες ιδεοληπτικές αφετηρίες που πρωτοστάτησαν κατά καιρούς. Όλα αυτά είναι βέβαια παρελθόν, το οποίο είναι σκεπασμένο πια από τη γνωστή σκόνη τού χρόνου.
Συγχρόνως όμως δεν θα ξεχάσουμε πως στον απελευθερωτικό αγώνα ενάντια στο φασισμό και την εποχή της ακραίας ελληνικής δεξιάς —που ως οδοστρωτήρας ισοπέδωνε κάθε ιδεολογία κεντροαριστερής, δημοκρατικής, προοδευτικής και κομμουνιστικής απόχρωσης— το ΚΚΕ ήταν παρόν με πολλά από τα στελέχη του να γίνονται μάρτυρες στον ηρωικό αγώνα! Οι μάρτυρές του έγιναν παραδείγματα κοινωνικής και πολιτικής συμμετοχής. Το ΚΚΕ είναι σήμερα ένα κόμμα που το κρατά ζωντανό η κομματιασμένη δραματική μνήμη ενός ταραγμένου, αλλά ένδοξου παρελθόντος. Σε καίριες στιγμές όμως, τής νεότερης ιστορίας, πήρε αποφάσεις που κρίνονται ως άστοχες.
Συγχρόνως όμως συγκινεί και κρατά και τις δικές μας μνήμες, ή τουλάχιστον όλων όσοι έμμεσα ή άμεσα ήρθαν σε επαφή μαζί του, τουλάχιστον με την επιδερμίδα του, αφού ήταν πολύ δύσκολο να μπεις «μέσα» στο σώμα του…
Είμαι κι εγώ ένα πρώην «τέκνο τής οργής». Η επαφή μου με τα παλαιά αριστερά σχήματα (από εποχής προδικτατορικής ΕΔΑ), ουσιαστικά με είχε φέρει σε θέση να γνωρίσω πρόσωπα από τον πυρήνα τού τότε ΚΚΕ και τις ιδεολογικές του συντεταγμένες, έστω και αν ο σταλινισμός κατοικοέδρευε σχεδόν σε κάθε σκέψη και πρακτική. Η νεότητά μας ταυτιζόταν με τους αγώνες και τους ήρωές του, καθώς η παγκόσμια νίκη επί του επάρατου ναζιστικού ολέθρου τού Δεύτερου πολέμου, χρεώνεται κυρίως στις δυνάμεις του Σοβιετικού κόκκινου στρατού!
Οι γενιές μας ένοιωθαν μια… υποδόρια υπερηφάνεια. Παράλληλα ο αμείλικτος made in Greece αντικομουνισμός τής δεξιότατης, έως ακραίας και αμείλικτης εξουσίας με τα ξερονήσια, τις εξορίες, τις φυλακίσεις, τα βασανιστήρια, το κυνηγητό, τα προσωπικά μητρώα, οι παρακολουθήσεις, οι κατασταλτικές αστυνομικές επεμβάσεις, εν τέλει μια παράφρονα συμπεριφορά κι ένας παράλογος αντικομμουνισμός παραμόνευαν σε κάθε στιγμή, σε κάθε σημείο τής χώρας… Όλα αυτά, αντί να μας διαλύσουν, μας δυνάμωναν, ανιχνεύοντας διαφορετικούς αριστερούς ιδεολογικούς δρόμους…
Τι να πω; Παρ’ όλα όσα παραθέτω, τονίζω πως, η όποια κομματική μου ενασχόληση στην τεμαχισμένη και πολύχρωμη ελληνική Αριστερά, ήταν το καλύτερο σχολείο για τις σκέψεις, τους προβληματισμούς, καθώς και για τις αισθητικές μου τοποθετήσεις μπροστά στα ανθρώπινα έργα και δημιουργήματα…
Δεν συμφιλιώθηκα ποτέ με παράλληλες «κακές» αισθητικές συνήθειες, που πηγάζουν από τα ιδεολογικά σπλάχνα τέτοιων δογμάτων, όπως ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός, οι σφιγμένες γροθιές, ο πάντα ήρωας εργάτης και τα πολυποίκιλα αισθητικά δόγματα τα οποία δέσποζαν από παλιά αλλά, δυστυχώς, απλώθηκαν στο σκηνικό φάσμα τής πολιτικής-αισθητικής διαμαρτυρίας, η οποία εξελίχθηκε σε ένα είδος πολιτικής κουλτούρας.
Το ΚΚΕ είναι ένας πολιτικός φορέας που κινδυνεύει να καταλήξει και να μετασχηματιστεί σε χώρο ψήφου διαμαρτυρίας. Υποστηρίζω πολλές από τις κατά καιρούς διακηρύξεις του, όπως δυσανασχετώ και με ορισμένες εξ’ αυτών και νιώθω πως ο μεγαλύτερος… εχθρός του, είναι ο χρόνος που κυλάει…
Είναι αυτός (ο χρόνος) που με τη ροή του μεταβάλλει, ανασχηματίζει, αναπροσαρμόζει, ανανεώνει σε πολλές περιπτώσεις και ωθεί σε νέες ατραπούς την ιστορία και τα πολιτικοκοινωνικά δεδομένα.
Στις εποχές τού διαδικτύου και των ιντερνετικών κατακτήσεων, ό,τι είναι στατικό, πρέπει να απελευθερώνεται και να κινείται αέναα.
Τα κόμματα και οι άνθρωποί τους είναι πλέον ταγμένοι να ανανεώνουν τις σκέψεις και τα δόγματα. Όσοι δεν έχουν χωνέψει μια τέτοια «λεπτομέρεια», νιώθω πως έχουν χάσει το τρένο.
Η πανευρωπαϊκή στροφή τής εποχής μας, προς δεξιές ή ακροδεξιές κυβερνήσεις, οφείλονται μεν στην απόλυτη «νίκη» του ακραίου καπιταλισμού και στην ευρωπαϊκή αδράνεια, συγχρόνως όμως και στις πολλές κομματικές παρωπίδες, οι οποίες φυσικό είναι να συσκοτίζουν την όραση…
* Ο Νότης Μαυρουδής είναι κιθαριστής – συνθέτης
