Νότης Μαυρουδής: Διαρκείς γλωσσικές εισβολές…

Εν τάξει, ή αν θέλετε ΟΚ, το θέμα μου δεν είναι και το πιο σπάνιο· συχνά-πυκνά επανέρχεται η συζήτηση σχετικά με την αλλοίωση της ελληνικής γλώσσας και οι γλωσσολόγοι έχουν κάθε λόγο να «ανησυχούν» για την εξέλιξη μιας τέτοιας έκβασης, η οποία για άλλους είναι φυσιολογική και αναμένουσα…
Ιδιαίτερα ο χώρος τής εξέλιξης της τηλεφωνικής τεχνολογίας, όπως και η  καθημερινή διαφημιστική προβολή των νέων τηλεφωνικών μοντέλων, όπως και οι δυνατότητες που παρέχουν, είναι γεμάτη από λέξεις αγγλικές, που μόνο Άγγλος αντιλαμβάνεται τις χρήσεις και τις σημασίες τους. Αδυνατώ να τις μεταφέρω εδώ γιατί είναι τόσες πολλές και ειδικές ώστε να με ξεπερνούν…
Έχει δημιουργηθεί πλέον ένας τρόπος «ειδικής» επικοινωνίας, απίστευτα ξένος για τον τόπο, αλλά είμαι σίγουρος πως και αυτό ξεπερνιέται για το λόγο πως οι νεότερες γενιές (που σε αυτές αποτείνονται κατά κύριο λόγο οι διαφημίσεις) γνωρίζουν αγγλικά και άλλες ξένες γλώσσες κι έτσι έχουν εξοικειωθεί με τέτοιο λεξιλόγιο, το οποίο χρησιμοποιεί λιγοστές ελληνικές λέξεις.
Πεδίο δόξης λαμπρό λοιπόν για την… αναγκαία γλωσσική αλλοίωση των τηλεφωνικών διαφημίσεων που βρίθουν ξένων λέξεων τεχνολογικής ορολογίας. Ξένη η τεχνολογία, ξένες και οι προσδιοριστικές έννοιες και λέξεις. Το ίδιο και με τα καλοριφέρ, τα air-condition, τα εξαρτήματα αυτοκινήτων, καθώς και άλλων πολλών μηχανημάτων και των ανταλλακτικών τους.
Να μην επαναλάβω τα τόσα για τον «φόβο» περί αλλοίωσης της γλώσσας «μας», με αυτό το «μας» να μου μυρίζει ακόμα και ως δείγμα ενός διαρκώς αυξανόμενου εθνικισμού, τη σήμερον ημέρα όπου όλα έχουν υποστεί την αναμενόμενη γλωσσική μίξη με χιλιάδες λέξεις να εισρέουν στην ελληνική λαλιά από την δυναμική των αγορών, του εμπορίου, του διαδικτύου και της —έστω—επιδεικτικής παγκοσμιότητας προϊόντων και ανθρώπινων εγκεφάλων…
Εν τάξει, έχουμε ήδη υποκύψει, αφού δεν μπορούμε να διαθέσουμε μια ισχυρή και πάγια Εκπαίδευση απέναντι σε μια τέτοια ιδιότυπη γλωσσική άλωση. Εδώ, ο κάθε υπουργός «παίζει» με τις συνεχείς αλλαγές δίχως αποτέλεσμα, αφού ό,τι θετικό πάει να κάνει ο ένας, ανατρέπεται, λόγω κομματικού ανταγωνισμού, από τον επόμενο υπουργό… Μα, θα ρωτήσει κανείς: «πώς σταματάει ή εμποδίζεται μια τέτοια… κατακτητική συμπεριφορά των ξένων λέξεων, όταν όλες οι χώρες υφίστανται τέτοια αντίστοιχα φαινόμενα;»
Η δική μου απάντηση είναι πως το «φαινόμενο» δεν είναι πια «φαινόμενο» αλλά κάτι πολύ συνηθισμένο, καθημερινό, και διαρκώς αυξανόμενο. Τα προϊόντα των νέων τεχνολογιών, όλων των ειδών, δεν θα σταματήσουν ποτέ να εισρέουν, να εισάγονται, να έχουν υψηλούς δείκτες ζήτησης στις αγορές και να μεταφέρουν μαζί τους τις αντίστοιχες λέξεις—ορολογίες.
Το κοινό που στηρίζει αυτές τις αγορές (κυρίως νέους σε ηλικία ανθρώπους) θα συνεννοείται πλέον με την χρήση μεγάλου μέρους ξένων λέξεων (γκουγκλάρω, σερφάρω, τζαμάρω κλπ) παράλληλα με τις ελληνικές.
Δείγμα κατά τη γνώμη μου θλιβερό, είναι η καθημερινή έκθεση των χρηστών του διαδικτύου, με τον τρόπο που γράφουν και εκφράζονται, οι οποίοι, προκειμένου να συντομεύουν τη γραφή ή να μην χάνουν χρόνο, σαρώνουν στην κυριολεξία οποιαδήποτε διατύπωση έτσι όπως τη γνωρίζουμε…
Παρ’ όλες αυτές τις διαπιστώσεις, το τρένο δεν σταματά… Η εισροή λέξεων και εκφράσεων στην ελληνική γλώσσα θα συνεχίζεται χωρίς να γνωρίζουμε το τέρμα…
Ναι! Μπαίνει όντως το ερώτημα, όχι της χρονικής διάρκειας μιας τέτοιας διαδικασίας δίχως σταματημό, αλλά σε ποια μορφή θα καταλήξει… Πλήρης υποβάθμιση της γλώσσας; Θα επέλθει και θα επικρατήσει πλήρης αλλοίωση, τόση που να σχηματιστεί μια «άλλη γλώσσα»; Θα υπάρξει το ενδεχόμενο να συντηρούνται τρεις γλώσσες (νεοελληνική, απομεινάρια καθαρεύουσας και εκείνη η ερμαφρόδιτη, ένα γλωσσικό μπαστάρδεμα που θα φαντάζει ως μια… νέα διάλεκτος);
Δεν γνωρίζω ασφαλώς την εξέλιξη, ούτω μπορώ να την φανταστώ·απλώς νιώθω πως θα αναταράξει το φιλολογικό status (να τη η ξένη λέξη!) σε τέτοιο σημείο που δεν έχει συμβεί ποτέ. Γεγονός είναι πως δεν είναι βεβαίως η πρώτη φορά που οι λέξεις ταξιδεύουν και τρέχουν με τον αέρα και τους ανέμους… Από τους παλαιούς καιρούς οι κατακτητές, οι ταξιδιώτες, οι περιπατητές, οι ναυτικοί, οι γυρολόγοι, οι μεταναστεύσεις, η προσφυγιά, έφεραν λέξεις οι οποίες αναμίχθηκαν, ενσωματώθηκαν και προσαρμόστηκαν σε μια ίσως αλλοιωμένη, αλλά πάντως, ελληνική γλώσσα! Τώρα, που οι επικοινωνιακές ταχύτητες είναι απρόβλεπτες, κινούνται και οι λέξεις πιο γρήγορα.
Σε όλους τους χώρους, σε κάθε τομέα, σε όλα τα επίπεδα, σε κάθε κοινωνική τάξη.
Ο ραδιοφωνικός και τηλεοπτικός παρουσιαστής θα πει «τιμ» και «μπρέϊκ» και «ιβέντ» και «πρότζεκτ» και «σόρυ» και «μπούλινγκ» και «χάι λάιτ» και «περφόρμερ» και «σπεκτάκλ» και «αβανγκάρντ» και «πολύ ουάου» και «πολύ χοτ» και αμέτρητο ακόμα πλήθος λέξεων που έχουν πλημμυρίσει τη γλώσσα, την επικοινωνία και τη συνεννόηση…
Από τη μεριά τού τραγουδιού και της ελληνικής δισκογραφίας, το μεγαλύτερο μέρος τού τραγουδιού, τείνει να καταλήξει αγγλόφωνο! Τα περισσότερα ροκ γκρουπάκια, ήδη κάνουν ορχηστρική χρήση αγγλικής αισθητικής, με την έννοια πως τα ηλεκτρικά όργανα καθώς και τα παιξίματα, στηρίζονται στα ορχηστρικά ηχητικά πρότυπα των ξένων παραγωγών εδώ και αρκετά χρόνια· ακόμα και στα αμιγώς ελληνικά τραγούδια (με ελληνικό στίχο) οι ορχήστρες όλο και περισσότερο τείνουν προς την ροκ πλευρά… Εάν περάσουμε και στην ενδυματολογική εμφάνιση, ακόμα κι εκεί θα συναντήσουμε τις ίδιες ταυτίσεις.
Όμως ας μην πελαγοδρομούμε αδίκως. Όλο αυτό το τεράστιο «ωστικό κύμα» των εποχών, με τις λέξεις – ξένης καταγωγής – να εμφανίζονται ως… κατακτητικό ρεύμα και πραγματικότητα, επαναλαμβάνω πως δεν μπορεί να σταματήσει ή να εμποδιστεί. Η εξέλιξη και η ιστορική ροή τού 21^ου  αιώνα, έχει ήδη ορίσει τους κανόνες. Σε αυτό το γεγονός, αν προστεθεί και η αδυναμία τής  χώρας να βρει τρόπους μιας κάποιας σχετικής, έστω χλιαρής Εκπαιδευτικής άμυνας, βγαίνει το συμπέρασμα πως αυτά τα ωστικά κύματα, απλώς, δεν πρόκειται να σταματήσουν.
Η ελληνική γλώσσα θα υποστεί και άλλη «αιχμαλωσία» με σοβαρές συνέπειες. Η γλώσσα βεβαίως γι’ αυτό υπάρχει. Για να επεξεργάζεται και να ενσωματώνει μέσα της κάθε καινούργιο στοιχείο που υιοθετεί και χρησιμοποιεί ένας κόσμος. Εάν οι λέξεις αυτές αφομοιωθούν κι έχουν διάρκεια, τότε θα εμπεριέχονται στο «σώμα» τής γλώσσας. Με σημαία τον επικοινωνιακό λόγο, ό,τι θα ριζώνει θα λογίζεται ως ελληνικός Λόγος, προς πείσμα των φιλολόγων, συγγραφέων, μεταφραστών, λεξικογράφων, ποιητών και άλλων διανοουμένων…

* Ο Νότης Μαυρουδής είναι κιθαριστής – συνθέτης

Δείτε τα προηγούμενα 85 άρθρα του Νότη Μαυρουδή