Ο πληθυσμός της Ελλάδας μειώνεται γιατί γερνάει

Μέχρι το 2050 στην Ελλάδα θα κατοικούν από 8,3 εκατ. έως 10 εκατομμύρια άνθρωποι, σύμφωνα με την εφιαλτική πρόβλεψη των ειδικών.
Η Ελλάδα θεωρείται ως μια από τις πιο γερασμένες χώρες στην ΕΕ και το γεγονός αυτό δεν προκαλεί έκπληξη σε κανέναν μιας και εδώ και κάποια χρόνια οι γεννήσεις είναι μειωμένες, ο πληθυσμός γερνάει και όλα τα στοιχεία δείχνουν πως η Ελλάδα βαδίζει προς μια δραστική μείωση του πληθυσμού της. Το πρόβλημα γιγαντώθηκε από την οικονομική κρίση, που οδήγησε σε μεγάλη φυγή ανθρώπων στο εξωτερικό προκειμένου να ζήσουν μια καλύτερη ζωή.
Έχει υπολογιστεί ότι κάθε χρόνο χάνουμε τουλάχιστον 90.000 Έλληνες από το 2011 και μετά. Και αυτός ο αριθμός θα αυξάνεται συνεχώς και λόγω του αρνητικού ισοζυγίου των θανάτων προς τις γεννήσεις, αλλά και λόγω της μετανάστευσης, το οποίο είναι επίσης ένα πολύ σημαντικό θέμα, το οποίο πρέπει να μην το ξεχνάει η πολιτεία.
Η μείωση του πληθυσμού στην εποχή της οικονομικής κρίσης
Τα στοιχεία δείχνουν, ότι τα πράγματα είναι πιο δύσκολα στις χώρες που χτυπήθηκαν από την οικονομική κρίση στην Ευρώπη.
Η Ελλάδα και η Ιταλία, καταγράφουν τον τρίτο χαμηλότερο δείκτη γεννήσεων (9%) στην ΕΕ, μετά την Γερμανία (8,4%) και την Πορτογαλία (8,5%)
Η χώρα μας, η Ιταλία, η Ισπανία και την Πορτογαλία έχουν την ιδιαιτερότητα ότι έχουν χτυπηθεί αδυσώπητα από την κρίση. Αυτή η κρίση χτύπησε και τα ζευγάρια που είναι σε ηλικία να κάνουν παιδιά. Είναι προφανές ότι η τάση προϋπήρχε, αλλά η κρίση, ήρθε και επιβάρυνε την κατάσταση στο βαθμό που τα νέα ζευγάρια λαμβάνοντας υπόψη την ανεργία και την ανασφάλεια για το μέλλον να διστάζουν να κάνουν παιδιά.
Πάντως είναι «παράδοξο» μια ανεπτυγμένη και χωρίς οικονομική κρίση χώρα, όπως η Γερμανία, να φιγουράρει μεταξύ των πρώτων κρατών στην ΕΕ με πρόβλημα υπογεννητικότητας.

Η αύξησης της ατεκνίας
Σύμφωνα με τις μελέτες του Εργαστηρίου Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων, η τάση αύξησης του ποσοστού των γυναικών που δεν θα κάνουν παιδί κι έχουν γεννηθεί μετά το 1965 συνεχίζεται ενώ η συρρίκνωση των πολύτεκνων οικογενειών που έχει ξεκινήσει εδώ και δεκαετίες δεν έχει ανακοπεί.
Πάντως είναι βέβαιο ότι υπάρχει αβεβαιότητα για το μέλλον. Πάντως στο πρόβλημα συμβάλει και το γεγονός ότι ζούμε σε κοινωνίες πλήρους εξατομίκευσης, διότι αυξήθηκε ο αριθμός των γυναικών που δεν κάνουν παιδιά είτε από επιλογή τους είτε λαμβάνοντας υπόψη το γενικότερο περιβάλλον που δεν είναι ευνοϊκό σε συνδυασμό με την κρίση.
Διαφαίνεται ότι προτάσσεται το ατομικό, η ατομική επίτευξη των στόχων: καριέρα, σπουδές, σπίτια, κατανάλωση και είναι δεδομένο ότι το ατομικό δεν συνάδει με πολλά παιδιά και το πιο πιθανό είναι ότι δεν συνάδει και με την υπάρξει έστω κι ενός παιδιού. Ευτυχώς για την Ελλάδα αυτό το γεγονός δεν αφορά μεγάλο μέρος του πληθυσμού μας. Ευτυχώς ή δυστυχώς για τη χώρα μας είναι δεδομένο ότι οι Ελληνίδες δε επιθυμούν να μείνουν άτεκνες,
Από υπάρχοντα στοιχεία διαφαίνεται ότι οι Ελληνίδες επιθυμούν κατά μέσο όρο να κάνουν δυο παιδιά, αλλά όταν μια στις πέντε δεν το κατορθώνει και ταυτόχρονα συρρικνώνονται οι πολυτεκνικές οικογένειες η κατάσταση είναι δύσκολη.
Τι μπορεί να γίνει – Τα μοντέλα της Γαλλίας και των σκανδιναβικών χωρών
Ακόμη και στα «επιτυχημένα» μοντέλα της Γαλλίας και των σκανδιναβικών χωρών, οι γυναίκες που γεννήθηκαν το 1975 δεν θα κάνουν παραπάνω από δυο παιδιά, μιας και η αναλογία 2,5 ή 3ων παιδιών ανά οικογένεια, δεν υπάρχουν πλέον στις αναπτυγμένες χώρες.
Που οφείλεται όμως η καλύτερη εικόνα των γεννήσεων στη Γαλλία και τις σκανδιναβικές χώρες; Στα μέτρα στήριξης της οικογένειας, της εργαζόμενης μητέρας και της εναρμόνισης της επαγγελματικής και της οικογενειακής ζωής, των υποδομών που υπάρχουν για το παιδί, όπως είναι οι βρεφονηπιακοί σταθμοί, τα οποία μάλιστα εφαρμόζονται εδώ και χρόνια και όχι την τελευταία πενταετία.

Πώς θα ευνοηθεί η τεκνοποίηση στην Ελλάδα
Για να ευνοηθεί η τεκνοποίηση στην Ελλάδα πρέπει να υπάρξει κρατική μέριμνα ούτως ώστε να αυξηθεί το ποσοστό των γεννήσεων στη χώρα μας. Για να μείνει σταθερός ο πληθυσμός μιας χώρας, πρέπει να έχουμε 2,1 γεννήσεις ανά ζευγάρι. Στην ΕΕ οι γεννήσεις είναι 1,46 ήδη υπάρχει δηλαδή υπογεννητικότητα σε όλες τις χώρες τις Ευρώπης. Για τη χώρα μας το τραγικό είναι ότι οι γεννήσεις είναι ακόμη λιγότερες και φτάνουν στο  1,26, δηλαδή οδηγούμαστε βαθμιαία σε μια σαφέστατη μείωση του πληθυσμού.
Οι οικονομικές συνθήκες στα ελληνικά ζευγάρια, που θα επιτρέψουν στα νέα ζευγάρια να κάνουν περισσότερα παιδιά, θα πρέπει να βελτιωθούν. Είναι απολύτως βέβαιο ότι δεν πρόκειται να αυξηθούν οι γεννήσεις με ζευγάρια που ζουν με τις αποδοχές τους μειωμένες και με τη φορολόγησή τους αυξημένη. Πολλοί θεωρούν ότι με το που θα αυξήσουν ελάχιστα τα οικογενειακά επιδόματα, τα νοικοκυριά αμέσως θα κάνουν παιδιά. Μεγίστη πλάνη! Απαιτείται να αλλάξει το βιοτικό επίπεδο των οικογενειών, ένα θέμα κοινωνικής πολιτικής και πρέπει να υπάρξουν μέτρα για την εναρμόνιση εργασιακού και οικογενειακού βίου, υποδομές σχολικής και προσχολικής ηλικίας και μέτρα ισότητας των δύο φύλων στη σφαίρα της οικογένειας.

Το ασφαλιστικό σύστημα στο έλεος της υπογεννητικότητας και της γήρανσης
Η πιο πολυσυζητημένη επίπτωση του εκρηκτικού συνδυασμού της μείωσης των γεννήσεων και της γήρανσης του πληθυσμού, είναι πως οδηγεί σε βέβαιο αδιέξοδο τα ασφαλιστικά συστήματα. Η οικονομικά ενεργή βάση μειώνεται συνεχώς και καλείται να συντηρήσει τις υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες. Ειδικότερα στην Ελλάδα, η κατάσταση δυσχεραίνεται λόγω της κρίσης και των μνημονίων που μείωσαν δραστικά τις κρατικές δαπάνες για το ασφαλιστικό.
Η τακτική της αύξησης των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, που εφαρμόζεται από πολλά ευρωπαϊκά ασφαλιστικά συστήματα δεν είναι δυνατόν να δώσει λύση. Υπάρχει μια μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που λέει ότι για τη βιωσιμότητα του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος, θα πρέπει μέχρι το 2060 να ανέβει το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης στα 71 έτη και την ίδια στιγμή να μειώσει τις παροχές που καταβάλει κι όλα αυτά λόγω της μείωσης της οικονομικά ενεργής βάσης.
Γίνεται, λοιπόν, ξεκάθαρο ότι είναι δύσκολο να ανταποκριθεί το σύστημα, όταν εκείνοι που βρίσκονται «κάτω» από τους συνταξιούχους των άνω των 65 είναι όλο και λιγότεροι και ταυτόχρονα υπάρχει και το πρόβλημα της ανεργίας, που διογκώνει το πρόβλημα.
Το ασφαλιστικό είναι ευτυχώς ή δυστυχώς ένα καθαρά τεχνοκρατικό ζήτημα το οποίο ως τέτοιο πρέπει να αντιμετωπιστεί. Εξ ού και πρέπει να γίνουν παρεμβάσεις με συνέπεια και συνέχεια και βέβαια παρεμβάσεις μελετημένες και όχι καθαρά στη λογική του πως θα μειώσω το κόστος και πως θα μειώσω τα όρια ηλικίας.

Στα ύψη οι δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης
Όπως είναι φυσικό, όσο ο πληθυσμός γερνάει, τόσο περισσότερα είναι τα ιατρικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ενώ παράλληλα εκτοξεύεται και το οικονομικό κόστος. Τα γηρατειά συνοδεύονται από νόσους όπως είναι ο σακχαρώδης διαβήτης, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, η χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια, οι νοητικές διαταραχές, η οστεοπόρωση και ο καρκίνος. Λόγω και της οικονομικής κρίσης πολλοί άνθρωποι στην Ελλάδα αμελούν να κάνουν προληπτικές εξετάσεις με αποτέλεσμα να έχουμε περισσότερες πια προβληματικές περιπτώσεις.

Η πληγή της μετανάστευσης των Ελλήνων στο εξωτερικό
Πάρα πολλοί οι Έλληνες, κυρίως μέσα στα χρόνια της κρίσης, επέλεξαν να φύγουν από την χώρα και να αναζητήσουν μια καλύτερη ζωή στο εξωτερικό. Αυτή η μετανάστευση, είναι ένας ακόμη λόγος που τείνει μειούμενος ο πληθυσμός στην Ελλάδα. Μάλιστα, οι ειδικοί επισημαίνουν τις πολλαπλές συνέπειες της τάσης αυτής, καθώς εκείνοι που φεύγουν είναι κυρίως νέοι άνθρωποι με υψηλά προσόντα, σε παραγωγική αλλά και σε αναπαραγωγική ηλικία.
Αυτοί που ξενιτεύονται είναι κυρίως άνθρωποι με υψηλά προσόντα και με υψηλή μόρφωση, οι οποίοι έχουν σπουδάσει με χρήματα του το ελληνικού κράτους. Από την άλλη, είναι και άτομα ηλικίας από 20 μέχρι 45 με 50 χρόνων, άτομα δηλαδή σε αναπαραγωγική ηλικία τα οποία εφόσον εγκαθίστανται σε άλλες χώρες με υψηλό βιοτικό επίπεδο και ενσωματώνονται στις κοινωνίες αυτές, είναι φυσικό ότι θα κάνουνε τις οικογένειές τους εκεί και άρα το πιθανότερο είναι ότι θα μείνουν εκεί για πάντα. Πρόκειται για μια τεράστια αιμορραγία για τον ελληνικό πληθυσμό.
Πρέπει άμεσα να αποκοπεί το κύμα φυγής και ταυτόχρονα να γυρίσουν στην Ελλάδα, εκείνοι που έφυγαν στο εξωτερικό τα τελευταία χρόνια και να γυρίσουν άμεσα και όχι όταν φτάσουν στην σύνταξη.

Παρόμοια άρθρα

1. Λιγότερος κατά 14,5% ο πληθυσμός της Ελλάδας μέχρι το 2050
2. To δημογραφικό υπονομεύει (και) το οικονομικό μέλλον της Ελλάδας
3. Έρχεται το elders drain όπου ηλικιωμένοι μεταναστεύουν για να επιβιώσουν – Το 2030 ένας στους τέσσερις Έλληνες θα είναι άνω των 65 χρόνων!
4. Η αλλαγή του πληθυσμιακού χάρτη της Ελλάδας, λόγω της κρίσης