Νότης Μαυρουδής: Status quo

Μια έννοια που απλώνεται σε όλους τους χώρους: πολιτικούς, γεωγραφικούς, οικονομικούς, όπως και σε όλες τις ενέργειες, σε εργασιακές συντεχνίες, συνδικαλιστικές οργανώσεις, κοινωνικές, καλλιτεχνικές, πολιτισμικές ομάδες, είναι ο συσχετισμός δυνάμεων· αυτός ο συσχετισμός είναι που διαμορφώνει τις ισορροπίες εκεί όπου υπάρχουν ανάγκες.
Συσχετισμοί δυνάμεων σε όλα· ακόμα και μέσα στην οικογένεια, μεταξύ γονέων και παιδιών. Παντού.
Άπειρες φορές διαβάζω και ακούω γι’ αυτούς, αλλά, ομολογώ, δεν είχα δώσει και πολλή σημασία ώσπου παρατήρησα την προωθητική ενέργεια (στην ουσία διαφημιστική προβολή) και την ανισότητα που επικρατεί στον χώρο τού ελληνικού τραγουδιού στην τηλεόραση, το ραδιόφωνο, στα ζωντανά προγράμματα, η παντοδυναμία και το άπλετο φως πέφτει σχεδόν αποκλειστικά στους  μεγαλοτραγουδιστές, σε σχέση με τους νέους οι οποίοι πασχίζουν να φανούν· ακόμα και στο θέατρο, το οποίο είναι μια συλλογική τέχνη, υπάρχουν οι μεγάλοι και οι μικροί θίασοι και εκεί οι συσχετισμοί δυνάμεων είναι χαρακτηριστικές εκφράσεις μιας «ηθικής» ισορροπίας, η οποία φρονώ πως δεν είναι δυνατόν να αλλάξει ποτέ!
Είναι το σύστημα έτσι. Πάντα στη ζωή υπήρχαν (και συνεχίζουν να υπάρχουν) οι ισχυροί και οι ανίσχυροι. Δεν είναι μια… νέα ανακάλυψη αυτή η αποδοχή. Συνέβαινε παντού και πάντα και κάθε προσπάθεια κατάργησής του με στόχο να αποκατασταθεί η ισορροπία και η ισότητα μέσα από ίσες ευκαιρίες, έμεινε στο ηθικό σθένος της προσπάθειας αλλαγής. Ναι, είναι μια καθαρά ηθική και ιδεολογική πρόθεση να καταργήσουμε τα κακώς κείμενα, μόνο που αυτά έχουν ριζώσει σε όλο το σώμα των κοινωνιών.
Εξάλλου, για να αλλάξεις κάτι θα πρέπει να το παλέψεις με μια σχετική δυναμική· με μια ισχύ. Διαφορετικά, ο ισχυρός, έχει τα πάντα στη διάθεσή του και κυρίως την δυνατότητα να ανατρέψει και να επιβάλλει το δικό του «δίκαιο». Από παραδείγματα; Άπειρα!
Ας μην ξοδεύουμε λέξεις για να αναλύσουμε και να κατανοήσουμε πως σε κάθε πράξη, σε κάθε τομέα ζωής, οι ισορροπίες (για όσους τις αναζητούν και είναι πολλοί αυτοί), θα γέρνουν πάντα υπέρ της… παράδοσης, η οποία μας λέει πως το δίκαιο του ισχυρού, δεν επαληθεύεται, δεν αναγνωρίζεται, ούτε επιβεβαιώνεται στα δικαστήρια, αλλά στην πραγματικότητα της καθημερινότητας…
Τους γνωρίζουμε τους συσχετισμούς δυνάμεων και ξέρουμε πως αυτοί είναι που καθορίζουν το παιχνίδι. Σε κυβερνητικό επίπεδο οι Συριζαίοι, οι προεδρικοί, οι άλλοι τού οπισθοδρομικού ΑΝΕΛ, το βαθύ ΠΑΣΟΚ, και άλλα ρεύματα, τάσεις, πρώην συνιστώσες, κάνουν το παιχνίδι, από μια άποψη, συναρπαστικό… Τα άλλα κόμματα, από την ακροαριστερά ως την ακροδεξιά, οι Μητσοτακικοί, οι Αδωνοβορίδηδες, οι Σαμαροκαραμανλικοί, ο έρημος και μοναχούλης Λεβέντης, οι χίλιες τάσεις πίσω από τη Γεννηματά, τα τόσα κομμάτια τού ασθμαίνοντος Ποταμιού και όλος αυτός ο πολιτικός αχταρμάς μιας επίσης ασθμαίνουσας και παραπαίουσας κυβερνητικής ισχύος, πλην όμως νόμιμης και δημοκρατικής, παίζουν με τους συσχετισμούς δυνάμεων μεταβάλλοντάς μας, ως κοινωνία, στον καλύτερο «μεζέ» της συμμορίας των χρυσαυγητών… Και μια που αναφερόμαστε στο πολιτικό παιχνίδι, γνωρίζουμε ότι αυτό θα καταλήξει εκ των πραγμάτων σε εκλογές· δηλαδή σε νέους συσχετισμούς δυνάμεων.
Το μοντέλο αυτό, επαναλαμβάνεται με διαφορετικά ονόματα σε όλους τους χώρους. Όλα αυτά δείχνουν πως ο κόσμος, ειδικά στον χώρο τού πολιτισμού, μπροστά στην ισχύ της πραγματικότητας δεν μπορεί να παλέψει με τέτοιους συσχετισμούς δυνάμεων. Όσο δηλαδή ισχύει η επικράτηση του λαϊκισμού των πολιτικών δυνάμεων, οι τέχνες, τα γράμματα, ο πολιτισμός, όλοι οι καλλιτέχνες δηλαδή θα σέρνονται, θα πνίγονται, προσπαθώντας να βρουν από μόνοι τους μια θέση στον ήλιο…
Κάπως έτσι νιώθω πως είναι οι συσχετισμοί δυνάμεων τη σήμερον ημέρα, αλλά ηττοπαθής δεν νιώθω. Θεωρώ πως ήταν εκείνοι οι  συσχετισμοί δυνάμεων που, από τη Γιάλτα στις 4/2/1945, επέβαλαν το μοίρασμα (πολιτικό-γεωγραφικό) της Ευρώπης. Από κει και πέρα το μοντέλο ζωής που ακολουθήθηκε ήταν αντίστοιχο με τους πολιτικούς συσχετισμούς που οδήγησαν στον διαχωρισμό της Ευρώπης και στις ανάλογες επιρροές.
Όλα τα άλλα έγιναν με μια κάποια ακολουθία. Βεβαίως από το 1989 έως το 1999 μοιράστηκαν διαφορετικά οι πρώην σοσιαλιστικές χώρες και ο ευρωπαϊκός χάρτης, λόγω του διαφορετικού πλέον συσχετισμού δυνάμεων, άλλαξε πάντα  προς όφελος του ισχυρότερου…
Παλιές ιστορίες θα μου πεις αναγνώστη μου, αλλά δεν έχω αντιληφθεί πως ο κανόνας άλλαξε· ο Οδυσσέας Ελύτης είχε γράψει σε ανύποπτο χρόνο: «Μέσα στη θλίψη της απέραντης μετριότητας που μας πνίγει από παντού, παρηγοριέμαι ότι κάπου, σε κάποιο καμαράκι, κάποιοι πεισματάρηδες αγωνίζονται να εξουδετερώσουν τη φθορά».
Ναι, οι πεισματάρηδες του ποιητή πάντα θα υπάρχουν, για να ανατρέψουν τους «κανόνες» που έχουν τεθεί από τις υπάρχουσες (αν)ισορροπίες, οι οποίες έχουν εν πολλοίς (καθ)ορίσει το λεγόμενο και status quo της καθημερινότητας.
Σήμερα, οι συσχετισμοί δυνάμεων ρέουν δυστυχώς προς την επιστροφή της δεκαετίας του ’30 και την ζοφερή προοπτική επανεμφάνισης κοινωνικών μοντέλων ζωής τού απόλυτου αυταρχισμού των φιλοναζιστικών δυνάμεων με τα γνωστά σκοτεινά χαρακτηριστικά.
Ο άνεμος που φυσάει είναι πλέον τοξικός και καλούμαστε να ξαναδιαβάσουμε την ιστορία για να σκεφτούμε και να δούμε απ’ την αρχή το περιεχόμενο εκείνων των σκοτεινών και δίσεκτων χρόνων… 

*Ο Νότης Μαυρουδής είναι κιθαριστής – συνθέτης

Δείτε τα προηγούμενα 83 άρθρα του Νότη Μαυρουδή