Νότης Μαυρουδής*: Οι περιπλανώμενοι της ζωής…

Ένα… θεματάκι που προέκυψε, τις τελευταίες μέρες, είναι και εκείνο των μουσικών τού δρόμου, για τους οποίους είχε προκύψει σοβαρότατο θέμα, που ευτυχώς λύθηκε οριστικά. Το ζήτημα βεβαίως, δεν έχει να κάνει μόνο με τους μουσικούς, αλλά και με άλλους πλανόδιους επαγγελματίες ή ερασιτέχνες, αναζητητές εργασιακής τύχης…
Στις 24 του μηνός επαγγελματικοί λόγοι με έφεραν στο Θησείο· βγαίνοντας από τον ηλεκτρικό βλέπω το τοπίο άδειο! Έρημο, σιωπηλό και… βλοσυρό. Έλειπαν οι υπαίθριοι πάγκοι και οι εγκαταστάσεις των πρόχειρων κατασκευών – έκθεση πολυποίκιλων χειροτεχνιών. Έλειπαν τα πρόσωπα, οι φιγούρες των ανθρώπων τής ανάγκης, οι οποίοι, για διάφορους λόγους ο καθένας απ’ αυτούς, βρέθηκαν σε δύσκολη θέση και κατέληξαν σε μια τέτοια μορφή εργασίας· του υπαίθριου μικροπωλητή.
Με ξάφνιασε λοιπόν το θέαμα του δίχως ψυχή πεζόδρομου και βρίσκω το θέμα άκρως ενδιαφέρον. Α, μη ξεχάσω: πιο εκεί, ήταν ένα βαν κίτρινου χρώματος που έγραφε «δημοτική αστυνομία».
Ρώτησα αν συμβαίνει τίποτα σοβαρό και μου είπαν πως ο δήμος απαγόρευσε τη λειτουργία των μικροπωλητών και στάσιμης εργασίας. Προφανώς για λόγους φορολογικούς, φαντάζομαι, αφού η «παράνομη» υπαίθρια εργασία στους πεζόδρομους, πλατείες και άλλους ανοιχτούς χώρους, έχει καταλήξει να εξελιχθεί σε «νόμιμη», χωρίς όμως τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την νομιμότητα.
Ομολογώ πως δεν μπορώ να ισχυρισθώ πως είναι παράνομη η απαγόρευση από μέρους τού Δήμου, αφού, η οικονομική και η μη φορολογούμενη  διάσταση του θέματος, δηλαδή η εξαίρεση των μικροπωλητών από τον υπόλοιπο επαγγελματικό κόσμο, ο οποίος φορολογείται αυστηρά και αμείλικτα, είναι αιτία σοβαρής σκέψης…
Πώς να υποστηρίξω σε αυτό το σημείο τούς περιπλανώμενους μικροπωλητές; Η ηθική μου διαμόρφωση με σπρώχνει να συμφωνήσω ευθαρσώς με τον Δήμο και να μην τον κατηγορήσω ως ανάλγητο και άλλες συναφείς κατηγορίες που εξαπολύονται σε αυτές τις περιπτώσεις… Όμως, θα ήθελα να… καταθέσω και τη συναισθηματική εξάρτηση της αριστερής καταβολής μου (δεν κρύβεται αυτή) και να… προτείνω στον Δήμο να ανεχθεί αυτές τις φορολογικές παρανομίες των μικροπωλητών…
Ας  βάλουμε όμως τα πράγματα σε μια τάξη. Υπάρχουν κανόνες σε όλες τις αγορές. Από τη μικρότερη ως τη μεγαλύτερη. Εδώ, τα πράγματα είναι απλά. Οι μικροπωλητές αποτελούν από τη φύση τους εργασιακή συντεχνία, η οποία συνδέεται, κατά κάποιο τρόπο, με μια γραφική και σχεδόν παραδοσιακή εικόνα. Ένας απλός άνθρωπος στήνει την πραμάτεια του σε έναν δρόμο και αφήνει τον περαστικό να ρίξει εθελοντικά τον οβολό του, για να αγοράσει κάτι που τον ενδιαφέρει. Δεν επαιτεί. Κατασκευάζει και εργάζεται. Το βλέπουμε από πολύ παλιά. Από τα πανηγύρια στις τόσες εορτές Αγίων έξω από εκκλησίες κλπ.
Οι πλανόδιοι δείχνουν πως συνεχίζουν την παράδοση. Ιδιαίτερα οι πλανόδιοι μουσικοί είναι στολίδι για τους επιλεγμένους πεζόδρομους. Δίχως να απαιτούν τίποτα, στήνονται, παίζουν και αφήνουν τον περαστικό να επιλέξει… Έχω ακούσει πολλούς μουσικούς των δρόμων, σε πολλές πρωτεύουσες της Ευρώπης και της Αμερικής και θυμάμαι πολλούς, ταλαντούχους με ιδιαίτερη κατάρτιση, τους οποίους στεκόμουνα και θαύμαζα. Κρατάει πολλές δεκαετίες αυτή η παράδοση. Πολλοί απ’ αυτούς είναι μαθητές Ωδείων, Πανεπιστημίων και κερδίζουν ένα χαρτζιλίκι που τους βοηθάει στην καθημερινότητά τους.
Βεβαίως, όπως σε όλες τις συντεχνίες και τα επαγγέλματα, είναι σύνηθες να παρεισφρέουν κυκλώματα και συμμορίες για να ελέγξουν την πιάτσα, όπως και να προβαίνουν σε παραβατικές συμπεριφορές. Όλα αυτά όμως, δεν μας εμποδίζουν να βρισκόμαστε στο πλευρό όλων των περιπλανώμενων της ζωής. Οι ιστορίες τους είναι γεμάτες ρωγμές και μυστήριο. Την έννοια της «ευτυχίας» την συναντάς, ίσως, με το μικροσκόπιο στη διαδρομή τους… Ανθρώπινες διαδρομές με περιθωριακή κατάληξη.
Όλα αυτά, δεν δικαιολογούν βεβαίως το αφορολόγητο. Παρ’ όλα αυτά, θα έλεγα πως θα πρέπει να βρεθεί τρόπος να διατηρηθούν τέτοια χειρώνακτα επαγγέλματα, με το εμπορικό… περιθώριο να συνυπάρχει με τα υπόλοιπα στους δρόμους της ζωής. Το περιθώριο, εξ’ άλλου, πάντα ήταν τροφοδότης στο λεγόμενο «κοινό πολιτιστικό γίγνεσθαι», το οποίο είναι απαραίτητο στοιχείο μιας κοινωνίας. Φανταστείτε έναν αποστειρωμένο δήμο δίχως πλανόδιους μουσικούς, ζωγράφους, τεχνίτες τού κοσμήματος και άλλους, οι οποίοι χρωματίζουν και χαρακτηρίζουν μια πόλη γεμίζοντας τους πεζόδρομους και τις πλατείες της.
Οι υπεύθυνοι του δήμου ως προς το θέμα αυτό, φαντάζομαι πως θα λάβουν υπ’ όψη την ιδιαιτερότητα του θέματος και δεν θα αφήσουν τους πεζόδρομους άδειους, ψυχρούς και ερημικούς. Ο κάθε χώρος έχει την προσωπικότητα και τον χαρακτήρα του, που τον διαμορφώνει κυρίως το ανθρώπινο στοιχείο και η ψυχή του· και γι’ αυτό, η παρουσία των μικροπωλητών – χειροτεχνών είναι απαραίτητο συστατικό για την πόλη μας…

*Ο Νότης Μαυρουδής είναι κιθαριστής – συνθέτης

Δείτε τα προηγούμενα 81 άρθρα του Νότη Μαυρουδή