Ας ασχοληθούμε με λέξεις, οι οποίες ενίοτε γίνονται σύμβολα: το νήμα και τη βελόνα.
Την άκρη τού νήματος προσπαθούμε να βρούμε όλοι. Όπερ σημαίνει πως η προσπάθεια επικεντρώνεται στο να βρεθεί η αιτία, η αρχή ενός προβλήματος, ώστε να το κατανοήσουμε και να οδηγηθούμε στην λύση του. Να απαντήσουμε σε έναν γρίφο, να αποσαφηνίσουμε μια ασάφεια. Να βρούμε την άκρη… Σκέφτομαι πως η ίδια η δημοκρατία, τόσες φορές, προσπαθεί να ξεδιαλύνει τους κοινωνικούς και πολιτικούς γρίφους που δημιουργούνται και τις ισορροπίες, οι οποίες ανατρέπονται. Και, ψάχνει να βρει την άκρη τού νήματος. Αλλά το ίδιο κάνει κι ο καθένας από εμάς τους πολίτες, όταν προσπαθούμε να βρούμε τη λύση των δικών μας, καθημερινών προβλημάτων. Να βρούμε την άκρη τού νήματος η οποία, ενδεχομένως, θα μας οδηγήσει σε κάποιο ξέφωτο, σε κάποια λύση…
Πριν από πολλά χρόνια, όταν ήμουν πιτσιρίκος, όταν ζούσα στο οικογενειακό περιβάλλον, έβλεπα τη μάνα και τον πατέρα να προσπαθούν, τις κλωστές και τα νήματα, να τα περάσουν μέσα από την μικροσκοπική τρύπα μιας βελόνας. Η μάνα μοδίστρα, ο πατέρας τσαγκάρης και κατασκευαστής χειροποίητων πουέντ (ειδικά παπούτσια μπαλέτου για τις μπαλαρίνες), το σπίτι μέσα στις καρφίτσες, τις κλωστές, τα ψαλίδια και τα κομμάτια από υφάσματα και αποκόμματα από δέρματα.
Έζησα σε ένα τέτοιο περιβάλλον και εξοικειώθηκα με στοιχεία μοδιστρικής τέχνης και υποδηματοποιίας. Εκείνο όμως που μου έκανε πάντα εντύπωση ήταν η προσπάθειά τους να περάσουν την άκρη τού νήματος από την τρύπα της βελόνας. Το παρατηρούσα τόσο ώστε αυτή η λεπτομέρεια να λάβει διαστάσεις συμβολικές!
Με τα χρόνια, συνειδητοποίησα πως δεν αρκεί να βρεθεί η άκρη της κλωστής (του νήματος), θα χρειαστεί να την περάσεις και από την τρύπα της βελόνας…
Όλα αυτά, συμβολικά μεν, βλέπουμε όμως να ισχύουν και στην καθημερινότητα. Η πολιτική ως επιστήμη και πρακτική, πολλές φορές δεν αρκεί να βρει την άκρη (του νήματος). Θα πρέπει να την περάσει και από την βελόνα. Κοινώς να προσπαθήσει περισσότερο, να κοπιάσει, να εξαντλήσει κάθε περίπτωση, να ανατρέψει αρνητικά δεδομένα, να μιλήσει συγκεκριμένα και ουσιαστικά, να δημιουργήσει και να υλοποιήσει ελπίδες στο επίπεδο του εφικτού… Η δικαιοσύνη, πολλές φορές, βλέπουμε πως δυσκολεύεται να περάσει την κλωστή απ’ τη βελόνα, ώστε να προχωρήσει στην απόδοση δίκαιης δικαιοσύνης και στην τιμωρία της διαφθοράς, όπου αυτή υπάρχει, κυρίως όμως στο επίπεδο του κρατικού μηχανισμού και της δημόσιας διοίκησης… Η διπλωματία, πάντα οφείλει να περνάει από την τρύπα της βελόνας, για να δημιουργεί, με τέχνη και γνώση, τις αναγκαίες γέφυρες σε έναν κόσμο προβληματικό, άνισο και κατακερματισμένο σε πολλές περιπτώσεις.
Η μουσική και η τέχνη γενικότερα, εάν θέλει να είναι σοβαρή και αξιοπρεπής, είναι υποχρεωμένη να περνάει από την τρύπα της βελόνας, το οποίο σημαίνει πως θα πρέπει να οδηγηθεί στο βάθος των εννοιών και των λεπτομερειών της κάθε μορφής τέχνης. Ο καλλιτέχνης, έχει ως προορισμό να χρησιμοποιήσει όλη την γκάμα και την παλέτα χρωμάτων, να ανοίξει ηχητικά παράθυρα και ρυθμούς, να υφάνει σχέδια, ανάγλυφα, να επινοήσει νέες εκφράσεις και τεχνικές, με επιμονή, φαντασία κι ατέρμονη αγάπη για την τέχνη του. Γενικώς, αυτό που ονομάζουμε «υψηλή τέχνη», με την έννοια της εμβάθυνσης, της έρευνας, της λεπτομερούς και επίπονης αναζήτησης, της μεθοδικότητας και της διεξοδικής σκέψης, της ενδελεχούς μελέτης, σηματοδοτούν και την προσωπική μου αισθητική στάση, θέση, άποψη.
Από τότε που άρχισα να σκέφτομαι το πέρασμα της κλωστής απ’ τη βελόνα, πέρασαν πολλά χρόνια… Πολλές φορές μπροστά σε μια παρτιτούρα κιθάρας, όταν ήθελα να μάθω και να αποστηθίσω ένα κομμάτι, γινόμουν εργάτης σε βαριά ανθυγιεινά… Ώρες δουλειάς, με μουσικές φράσεις που ήθελα να χωνέψω, να κατανοήσω, να ερμηνεύσω. Ώρες και ώρες επανάληψης μικρών μουσικών φράσεων που… έσπαγαν τα νεύρα σε όποιους οικείους μου με άκουγαν. Πολλές φορές η νύστα με τσάκιζε και έπεφτε το κεφάλι μου… Η προσωρινή «λύση» ήταν να ρίχνω νερό στο πρόσωπο, για να αντέξω τη συνέχεια! Ήταν όντως η ώρα της δημιουργίας μετά το πέρασμα της κλωστής απ’ τη βελόνα…
Αυτό συμβαίνει με όλους εκείνους οι οποίοι ασχολούνται και μελετούν μουσικά όργανα και θέτουν παράλληλα στόχους για υψηλές επιδόσεις. Η ιστορία των τεχνών διαθέτει πολλές σελίδες με αναφορές στην επίπονη εργασία γλυπτών, ζωγράφων, ηθοποιών, μουσικών, κινηματογραφιστών, συγγραφέων, ποιητών κλπ, οι οποίοι ξόδεψαν χρόνο και φαιά ουσία για την ολοκλήρωση του έργου τους.
Ακόμα και στα πιο απλά θεάματα θα παρατηρήσει κανείς πως το… πέρασμα της κλωστής απ’ τη βελόνα, η οποία σηματοδοτεί τη μεγάλη προσπάθεια και την κοπιαστική εργασία, τη συναντάμε στο ποδόσφαιρο και στους άριστους τεχνίτες τού λαϊκού αυτού θεάματος! Όσοι είναι σχετικοί με το άθλημα θα βεβαιώσουν πως ο έλεγχος της μπάλας και η πορεία προς το αντίπαλο τέρμα, ανάγεται πλέον σε υψηλή τέχνη! Για να φτάσει κανείς στο σημείο να περιλαμβάνεται σε μεγάλη ομάδα θέλει χρόνια να… ψηθεί στη δουλειά. Προπονήσεις ολοήμερες, επαναλήψεις φάσεων, ψυχολογία, προσωπική γυμναστική, τεστ αντοχής, τρεχάματα, ασκήσεις… συγκρούσεων, πτώσεων στο έδαφος και πλήθος άλλων δοκιμασιών, οι οποίες, ενδεχομένως, μπορούν να σε φέρουν σε θέση να γίνεις καλός και ανταγωνιστικός παίχτης.
Η άκρη τού νήματος πολλές φορές «κρύβεται». Τουλάχιστον στην πολιτική, σε συνδυασμό με τη διαφθορά και τη βραδύτητα της δικαιοσύνης, αυτό συμβαίνει και δυστυχώς δεν σταματάει, με αποτέλεσμα να καθίσταται εθνικό πρόβλημα. Η άκρη τού νήματος προϋποθέτει ενδελεχή έρευνα, σκέψη και θέληση να συγκρουστείς με τα μύρια όσα συμφέροντα. Προϋποθέτει ακόμα καλές προθέσεις, για να λυθούν οι γρίφοι. Το πέρασμα από τη βελόνα, σημαίνει την απόλυτη προσπάθεια μετά από την ανακάλυψη της άκρης τού νήματος.
Να υπογραμμίσω πως οι δυο αυτοί συμβολισμοί είναι η ίδια η ζωή και η καθημερινότητά μας. Είναι ο αγώνας όλων μας σε πολλά επίπεδα. Είναι εντέλει, η αγωνία για προοδευτική εξέλιξη και πορεία, για συνεχή αναδημιουργία…
*Ο Νότης Μαυρουδής είναι κιθαριστής – συνθέτης
