Με χαλασμένες πυξίδες ίσως οδηγηθούμε στην «εποχή των τεράτων» για να θυμηθούμε τον Gramsi.
Έτσι από την προεκλογική εκστρατεία στην Τουρκία όπου «ο Σουλτάνος με το άλογό του επελαύνει και φέρνει την νίκη» μέχρι το παιχνίδι των αγορών και των ΗΠΑ με τα επιτόκια, που με νέα κράχ στις οικονομίες της Αργεντινής, της Βραζιλίας ή της Τουρκίας αναζωπυρώνουν την πολλαπλή κρίση, και κάθε άλλο παρά το ειρηνικό σκηνικό των γεωπολιτικών ανακατατάξεων συνεχίζουν ειδικά στην ευρύτερη περιοχή και στο περιβάλλον της χώρας μας. Η περιπέτεια της Ιταλίας -ιδρυτικού μέλος της ΕΟΚ- ίσως επαναφέρει με άλλη μορφή την κρίση στην ΕΕ, αφού έτσι κι αλλιώς δεν είχε τελειώσει ούτε με την Ελλάδα ούτε με τον υπόλοιπο Νότο.
Τώρα αντί να εισαχθούν στοιχεία -έστω και σε χαμηλό βαθμό- παγκόσμιας διακυβέρνησης όλο και πιο πολύ με «πρώτο τιμονιέρη» την Αμερική τα πράγματα οδηγούνται από την αντιπαράθεση στην όξυνση. Εδώ βέβαια από το Σκοπιανό έως το τέλος του μνημονίου «συνηθίσαμε» να περπατάμε χωρίς πυξίδες δεδομένης και της «παρακμιακής κουλτούρας». Και σταθερά στην μικρή οθόνη η περικοπή των συντάξεων την ώρα που στις Βρυξέλλες μέρος της Κομισιόν και Black Rock «ερωτοτροπούν» με την ιδέα μιας ΕΕ με ιδιωτική σύνταξη. Και όπως θα λέγαμε -για τις αποταμιεύσεις 243 εκατομμυρίων πολιτών– «είναι πολλά τα λεφτά Άρη». Και για την ακρίβεια είναι αποκαλυπτικός ο Ζαν-Φρ. Σιρελί, πρόεδρος της BlackRock Γαλλίας, όταν λέει: «το 80% από τα 6,3 τρισεκατομμύρια που διαχειριζόμαστε προέρχονται από συντάξεις» και «πρέπει να έχουμε πάντα μακρόπνοο όραμα». Ποιό άραγε είναι αυτό το όραμα; Σίγουρα όχι η κοινωνική ασφάλιση και το κράτος πρόνοιας δηλαδή ότι όρισε ο Μπίσμαρκ εδώ και 140 χρόνια στην Πρωσία. Το δε μακρόπνοο ξεπερνά τα περί τρίτου πυλώνα και κατευθύνεται στην πλήρη «μετατροπή» του συστήματος και των ασφαλισμένων σε πελάτες μιας νέας μεγάλης αγοράς, όπου αφεντικό με λάφυρο τις αποταμιεύσεις ζωής θάναι ο καζίνο-καπιταλισμός που βύθισε στην κρίση τα ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά συστήματα.
Αυτά δεν είναι πρωτάκουστα ή πρωτοεμφανιζόμενα. Είναι δομικά χαρακτηριστικά του Νεοφιλελευθερισμού που κατά την διάρκεια της κρίσης «κρύβονται και ξαποσταίνουν» και σε πρώτη ευκαιρία ξανά προς την «δόξα τραβούν». Η ειρηνική διευθέτηση της τρέχουσας και επιμένουσας εμπλοκής, δεν μπορεί εύκολα να λυθεί. Έτσι, ενώ ο παλιός κόσμος γκρεμίζεται, αρνείται να δώσει τη θέση του στον καινούργιο που προσπαθεί να γεννηθεί στις οδύνες του παλιού. Στο χορό των τεράτων δεν υπάρχουν εύκολα περάσματα και όπως ο Gramsi θα έλεγε: «ανοικτός δρόμος δεν υπάρχει και πρέπει να τον ανοίξουμε εμείς» δηλ. η Ευρώπη και οι Ευρωπαίοι πολίτες. Οφείλουμε να διώξουμε το θολό από το ευρωπαϊκό τοπίο και όραμα, τα χαρακτηριστικά της Γερμανικής Ευρώπης, το Ευρώ να στηριχτεί σε δημοσιονομική ενοποίηση, η μόνη ασπίδα απέναντι στις διεθνείς χρηματαγορές που καταστρέφουν όχι μόνο την κοινωνική συνοχή και το κράτος πρόνοιας αλλά και τη συνοχή της Ε.Ε.
Στο χέρι της Ε.Ε. και των πολιτών της είναι να αντιστραφεί αυτή η πορεία. Πως όμως; Στον ολισθηρό δρόμο του Νεοφιλελευθερισμού και των επιλογών σε ακραία μορφώματα; Χωρίς την κλασσική ευρωπαϊκή κουλτούρα; Ή με τα αντίθετα; Την οικονομική ολοκλήρωση της ΕΕ, την διακυβέρνηση με αναβαθμισμένους δημοκρατικούς θεσμούς και συμμετοχή των κοινωνιών στην λήψη αποφάσεων;
*Ο Σπύρος Παπασπύρος είναι πρώην Πρόεδρος της ΑΔΕΔΥ
