Περίπου 8 χρόνια από την είσοδο της χώρας στο Μηχανισμό Στήριξης και τα Μνημόνια, ως απόρροια της χρεοκοπίας και του δημοσιονομικού εκτροχιασμού της το προηγούμενο χρονικό διάστημα και ακόμα ως χώρα δεν έχουμε καταλήξει σε ένα ενιαίο συμπέρασμα για το πώς
Και όταν κάποιος δεν έχει διδαχθεί από τα λάθη του παρελθόντος, πως θα καταφέρει να πορευτεί στο μέλλον, δίχως να τα επαναλάβει;
Ρόλο σε αυτή τη… δυσαρμονία προφανώς έπαιξαν οι «εμπρηστές», που εμφανίστηκαν ως «πυροσβέστες» σε μια προσπάθεια να ξαναγράψουν την ιστορία και όσοι για ίδιον όφελος δημιούργησαν ανίερες συμμαχίες πάνω σε «μύθους» και συνωμοσιολογία. Το πρόσφατο βιβλίο του πρώην υπουργού Οικονομικών Γιάννη Παπαθανασίου «8 μήνες» εντάσσεται στην παραπάνω κατηγορία, με τον πρώην υπουργό Οικονομικών να προσπαθεί, τεχνηέντως, να αποσείσει τις ευθύνες από την κυβέρνηση Καραμανλή (2004-09) και να τις μετακυλήσει στην κυβέρνηση Παπανδρέου.
Ωστόσο, οι αριθμοί είναι αμείλικτοι και δε λένε ψέματα. Η εσωτερική Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας το 2009, κομμάτι της οποίας ήρθε στο φως της δημοσιότητας πρόσφατα (στην Καθημερινή) και δημοσιεύει ολόκληρη σήμερα το TheCaller, σε συνδυασμό με την αλληλογραφία των πρωταγωνιστών εκείνης της περιόδου, αποτυπώνουν με τον πλέον εμφανή τρόπο, ακόμα και για τον πιο αδαή στα οικονομικά, πως η κυβέρνηση Καραμανλή οδηγούσε με μαθηματική ακρίβεια τη χώρα στην καταστροφή.
Η απαρχή της δημοσιονομικής εκτροπής το 2007 και τα ψεύτικα στοιχεία στη Eurostat
Για πρώτη φορά στις 6 Οκτωβρίου του 2009, δυο μέρες μετά τις εκλογές, καταγράφεται σε επίσημο έγγραφο της ΤτΕ, μια έκφραση που μας ακολουθεί ακόμα και σήμερα, ότι «το δημόσιο χρέος της χώρας είναι μη βιώσιμο».
Καταγράφεται στην Έκθεση της ΤτΕ ότι υπήρξαν εξαγγελίες και δεσμεύσεις για την περικοπή δαπανών, όμως συνέβαινε το ακριβώς αντίθετο: «Οι αποφάσεις, που έχουν ληφθεί από την αρχή του έτους έως σήμερα σχετικά με τις δαπάνες, όχι μόνο δεν συνάδουν με οποιαδήποτε προσπάθεια συγκράτησης των δαπανών αλλά κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση».
Σύμφωνα με την Έκθεση, μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2009 το χρέος της χώρας αυξήθηκε κατά 30 δισεκατομμύρια ευρώ και έφτασε τα 267 δισεκατομμύρια, σε μια στιγμή που οι αγορές προχωρούσαν σε υποβάθμιση και τα spreads των ομολόγων αυξάνονταν συνεχώς.
«Το ενοποιημένο χρέος της γενικής κυβέρνησης έφτασε στο τέλος Ιουνίου 2009 τα 267.100 εκατ. ευρώ η 109,6% του ΑΕΠ, έναντι 237.181 ή 99,2% του ΑΕΠ στο τέλος του 2008…», σημειώνεται στην Έκθεση, στην οποία προστίθεται η δραματική διαπίστωση ότι η αύξηση του κόστους του χρέους σε συνδυασμό με την πολύ μικρή αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ «συνεπάγεται την ενίσχυση της δυναμικής του χρέους και την χωρίς όριο αύξηση του λόγου του χρέους προς το ΑΕΠ ανεξαρτήτως του αποτελέσματος του προϋπολογισμού (έλλειμμα ή πλεόνασμα)…».
Η περιγραφή αυτής της κατάστασης στο χρέος είναι περιγραφή χρεοκοπίας, γιατί σύμφωνα με την Έκθεση «διεθνώς υποδηλώνει ότι η παρούσα δημοσιονομική θέση είναι μη διατηρήσιμη».
Οι συντάκτες της Έκθεσης δεν μένουν σ’ αυτή τη δραματική διαπίστωση, αλλά προειδοποιούν ότι θα ενισχυθεί περαιτέρω η δυναμική του χρέους «με άκρως αρνητικές συνέπειες για την ελληνική οικονομία».
Επί της ουσίας, η εσωτερική Έκθεση της ΤτΕ καταγράφει την πορεία προς τη χρεοκοπία από το 2007, επιρρίπτοντας καθαρά τις ευθύνες στην κυβέρνηση Καραμανλή. «Από τις έως σήμερα εξελίξεις προκύπτει ότι η δημοσιονομική εκτροπή, η οποία άρχισε το 2007, είναι δυσανάλογα μεγάλη σε σχέση με τη μικρή κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας στην Ελλάδα και είναι σαφώς διαρθρωτικού χαρακτήρα. Επίσης είναι σαφές ότι η παρούσα δημοσιονομική θέση της χώρας είναι μη διατηρήσιμη».
Και όχι μόνο αυτό αλλά «καρφώνει» την κυβέρνηση ότι έστελνε ψεύτικα στοιχεία στην Eurostat: «Τα στοιχεία που γνωστοποιήθηκαν στις 30 Σεπτεμβρίου 2009 στη Eurostat για το έλλειμμα και το χρέος της γενικής κυβέρνησης (5,9% του ΑΕΠ και 105,5% του ΑΕΠ αντίστοιχα) είναι εκτός πραγματικότητας».
Διαβάστε ολόκληρη την Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος
«Το έλλειμμα της κεντρικής κυβέρνησης θα υπερβεί το 10% του ΑΕΠ…»
Σημειωτέον, πως η χώρα από τις αρχές του 2009 βρισκόταν υπό επιτήρηση από την Κομισιόν, ενώ οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης είχαν προειδοποιήσει για την πορεία αυτοκαταστροφής που ακολουθούσε η χώρα. Είναι χαρακτηριστικό το σημείωμα του Eurogroup για την εφαρμογή και την παρακολούθηση των μέτρων που θα λάμβανε η ελληνική κυβέρνηση, στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, με ημερομηνία 2 Ιουλίου 2009, που παρουσιάζει το TheCaller.
«Το δημοσιονομικό πακέτο αποτελείται κυρίως από μέτρα ενίσχυσης των εσόδων, που ανέρχονται σε περίπου 1 εκατοστιαία μονάδα του ΑΕΠ. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των μέτρων (περίπου 0,7 της εκατοστιαίας μονάδας του ΑΕΠ) είναι προσωρινής φύσης (εφάπαξ). Η ελληνική κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να προχωρήσει στην εφαρμογή μέτρων μόνιμης μείωσης του ελλείμματος και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων το 2010», συμπεραίνεται μεταξύ άλλων στο εν λόγω σημείωμα και δίνεται για πρώτη φορά «ηχηρή» προειδοποίηση στην ελληνική πλευρά για διψήφιο έλλειμμα: «Σε περίπτωση που οι τάσεις αυτές συνεχιστούν κατά τη διάρκεια του έτους, το έλλειμμα της κεντρικής κυβέρνησης θα υπερβεί το 10% του ΑΕΠ, γεγονός που έρχεται σε αντίθεση με τον επίσημο ετήσιο στόχο του 5% του ΑΕΠ για το έλλειμμα της κεντρικής κυβέρνησης».
«Τα πρόσθετα μέτρα δημοσιονομικής εξυγίανσης που ανακοίνωσε η ελληνική κυβέρνηση μετά την υποβολή της επικαιροποίησης του προγράμματος σταθερότητας του Ιανουαρίου 2009, συμπεριλαμβανομένης και της πιο πρόσφατης δέσμης που ανακοινώθηκε στις 25 Ιουνίου, ανέρχονται σε περίπου 1,5 εκατοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ. Περίπου 1 εκατοστιαία μονάδα του ΑΕΠ είναι προσωρινής φύσης (εφάπαξ). Τα μέτρα που περιλαμβάνονται στην πρώτη δέσμη μέτρων που ανακοινώθηκε τον Μάρτιο του 2009 (κάπως λιγότερο από ½ της εκατοστιαίας μονάδας του ΑΕΠ) ενσωματώθηκαν στις προβλέψεις των υπηρεσιών της Επιτροπής για την άνοιξη του 2009, οι οποίες προβλέπουν έλλειμμα γενικής κυβέρνησης 5,1% του ΑΕΠ το 2009».
«Υπό το πρίσμα της αναθεώρησης προς τα κάτω του επίσημου μακροοικονομικού σεναρίου, το πιο πρόσφατο σύνολο πρόσθετων δημοσιονομικών μέτρων για το 2009 που ανακοίνωσε ο κ. Παπαθανασίου, το οποίο θα είχε εκτιμώμενο δημοσιονομικό αντίκτυπο 1% του ΑΕΠ, δεν φαίνεται να είναι σύμφωνο με τις συστάσεις του Συμβουλίου», αναφέρει το σημείωμα των Ευρωπαίων ΥΠΟΙΚ και συνεχίζει: «Επιπλέον, τα μέτρα δεν φαίνονται αρκετά για να προσεγγίσουν το στόχο του Προϋπολογισμού για έλλειμμα 3,7% του ΑΕΠ το 2009, ιδίως ενόψει της επιδείνωσης της κατάστασης των μακροοικονομικών προοπτικών της ελληνικής οικονομίας».
Διαβάστε αναλυτικά το σημείωμα του Eurogroup
Γιούνκερ σε Παπαθανασίου: Ανησυχούμε, πάρτε και άλλα μέτρα!
Την ίδια στιγμή, εξάλλου, υπήρχε αλληλογραφία μεταξύ του τότε προέδρου του Εurogroup Ζαν Κλωντ Γιούνκερ και του υπουργείου Οικονομικών, με τον κ. Γιούνκερ να εκφράζει την έντονη ανησυχία του για τον εκτροχιασμό της ελληνικής οικονομίας, εφόσον δε ληφθούν επιπρόσθετα μέτρα, όπως μπορείτε να διαπιστώσετε παρακάτω από την επιστολή που δημοσιεύει το TheCaller.
Πιο συγκεκριμένα, στις 14 Ιουλίου, ο πρόεδρος του Eurogroup Ζαν Κλοντ Γιούνκερ στέλνει επιστολή στον κ. Παπαθανασίου, σε συνέχεια του άτυπου Eurogroup της 6ης Ιουλίου 2009. Σε αυτή ο κ. Γιούνκερ επισημαίνει:
«Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω ξανά για τη χρήσιμη συζήτηση, την οποία είχαμε στην τελευταία συνάντησή μας στις 6 Ιουλίου, σχετικά με την οικονομική και χρηματο-οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα. Όπως συμφωνήθηκε στη συνάντηση, θα ήθελα να συνοψίσω, εκ μέρους του Eurogroup, την κοινή εκτίμηση για τα ληφθέντα μέτρα και τις επερχόμενες προκλήσεις.
Οι υπουργοί του Eurogroup εκτίμησαν τα μέτρα που ανακοινώθηκαν από την ελληνική κυβέρνηση στις 25 Ιουνίου, τα οποία υποτίθεται ότι θα περιορίσουν το έλλειμμα το 2009 και αναγνώρισαν ότι αυτά τα μέτρα ελήφθησαν μέσα σε δύσκολο- οικονομικά και πολιτικά-περιβάλλον.
Παρόλα αυτά, υπήρξαν ξεκάθαρες ανησυχίες ότι αυτά τα μέτρα μπορεί να αποδειχθούν ανεπαρκή ούτως ώστε να συγκρατήσουν το έλλειμμα κάτω από το στόχο του 3,7% του ΑΕΠ το 2009. Η επιδεινούμενη οικονομική προοπτική και η εκτέλεση του Προϋπολογισμού μέχρι στιγμής δείχνουν σαφή κίνδυνο, ότι, χωρίς επιπρόσθετα μέτρα, ο στόχος του ελλείμματος θα πέσει έξω κατά πολύ.
Επιπρόσθετα, σημειώσαμε ότι τα ανακοινωθέντα μέτρα δεν είναι ευθυγραμμισμένα με τη σύσταση του Συμβουλίου, βασισμένη στο άρθρο 104(7) της Συνθήκης, που καλεί την Ελλάδα «να ενισχύσει τη δημοσιονομική προσαρμογή το 2009 μέσω μόνιμων μέτρων, κυρίως στον τομέα των Δαπανών». Πράγματι, επισημάναμε ότι τα μέτρα εξυγίανσης είναι σε μεγάλο βαθμό βασισμένα στα Έσοδα και αποτέλεσμα μιας εφάπαξ ενέργειας.
Τέλος σημειώσαμε ότι τα ληφθέντα ή ανακοινωθέντα μέχρι στιγμής μέτρα δεν αντιμετωπίζουν τις απότομες προκλήσεις από τις εξωτερικές ανισορροπίες και τον παραπαίοντα ανταγωνισμό της Ελληνικής Οικονομίας, που αν δεν διορθωθούν, μπορεί να υπονομεύσουν την ανάπτυξη και τη μακρο-οικονομική σταθερότητα.
Οι υπουργοί συμφώνησαν ότι η προετοιμασία για τον Προϋπολογισμό του 2010 δίνει μια σημαντική ευκαιρία να εξειδικευθεί μια ευρεία και φιλόδοξη στρατηγική εξυγίανσης, που να υποστηρίζεται από εκτεταμένες οικονομικές μεταρρυθμίσεις. Πολιτικές με στόχο να πετύχουν επαρκείς μισθολογικές πολιτικές, αυξημένη αποτελεσματικότητα του δημοσίου τομέα, μια καλύτερη λειτουργία της αγοράς εργασίας, ενισχυμένο ανταγωνισμό και την προώθηση της Έρευνας και Ανάπτυξης και των ικανοτήτων και δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, όλα αυτά είναι επειγόντως αναγκαία για να αποκαταστήσουν την ανταγωνιστικότητα και να μειώσουν τις εσωτερικές και εξωτερικές ανισορροπίες στην ελληνική οικονομία.
Αντιμετωπίζοντας με επιτυχία τα δομικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας είναι σημαντικό , όχι μόνο για το δικό της καλό, αλλά και για να διασφαλίσει τη συνοχή της Ευρωζώνης. Γι’ αυτό, λοιπόν, είναι ξεκάθαρα θέμα κοινής ανησυχίας.
Συμφωνήσαμε ότι θα μας βοηθούσε, αν μπορούσατε να ενημερώσετε το άτυπο Eurogroup στο Γκέτεμποργκ, στις 2 Οκτωβρίου για τα σχέδια του Προϋπολογισμού του 2010 και τις προβλεπόμενες οικονομικές μεταρρυθμίσεις, ώστε το Eurogroup να συζητήσει τη συνεισφορά των σχεδίων δημοσιονομικής πολιτικής της χώρας σας για τη διασφάλιση βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης και των δημόσιων οικονομικών και, αν κριθεί απαραίτητο, να προβεί σε περαιτέρω συστάσεις για το σκοπό αυτό».
Εν ολίγοις, οι Ευρωπαίοι ζητούσαν επιπρόσθετα και επαρκή μέτρα για να αποφευχθεί ο κίνδυνος κατάρρευσης και η κυβέρνηση τους παρουσίαζε μια ωραιοποιημένη εικόνα, την ίδια στιγμή, που ήθελε να αντιμετωπίσει την κατάσταση με κάποια εφάπαξ μέτρα και χωρίς αποφασιστικότητα, μη αντιλαμβανόμενη τον επερχόμενο οικονομικό Αρμαγεδδώνα.
Αναλυτικά η επιστολή Γιούνκερ σε Παπαθανασίου
«Άστο για αργότερα» μέχρι και την τελευταία στιγμή
Ανάμεσα στα όσα χρεώνει η πλευρά Καραμανλή, όπως τουλάχιστον εκφράζεται από τους υπουργούς του εκείνης της περιόδου, στην κυβέρνηση Παπανδρέου είναι πως αδράνησε και δεν έλαβε αμέσως μετά την εκλογή της μέτρα για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Πως όμως μπορεί να ισχυρίζεται κάτι τέτοιο ο κ. Παπαθανασίου, όταν ο ίδιος σε επιστολή του, που δημοσιεύει παρακάτω το TheCaller, με ημερομηνία 7 Σεπτεμβρίου, και παραλήπτη τον Επίτροπο Οικονομικών Χοακίν Αλμούνια επισυνάπτει έναν κατάλογο με μέτρα, τα οποία θα ήταν εφαρμοστέα από την 1/1/2010, ήτοι σχεδόν 4 μήνες μετά.
Στις 7 Σεπτεμβρίου, λοιπόν και στον απόηχο της προκήρυξης των πρόωρων εκλογών, μέσω τηλεοπτικού διαγγέλματος από τον Κώστα Καραμανλή στις 2 Σεπτεμβρίου, ο κ. Παπαθανασίου στέλνει επιστολή στον Επίτροπο Οικονομικών Χοακίν Αλμούνια με τίτλο: «Η πλατφόρμα οικονομικών και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων του κυβερνώντος κόμματος για τις προσεχείς εκλογές».
Σε αυτή την επιστολή ο κ. Παπαθανασίου αναφέρει τα εξής:
«Πέραν της επιστολής μου σε εσάς, της 5ης Σεπτεμβρίου, θα ήθελα να σας ενημερώσω για τις τελευταίες εξελίξεις στην Ελλάδα. Οι εκλογές θα λάβουν χώρα στις 4 Οκτώβρη. Στην ετήσια ομιλία του στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, στις 5 Σεπτεμβρίου, ο πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής διατύπωσε το πρόγραμμα των οικονομικών και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων του κόμματος μας.
O πρωθυπουργός εξειδίκευσε τα σχεδιαζόμενα μέτρα για το 2010 και έπειτα, εφόσον το κόμμα μας κερδίσει τις εκλογές. Τα μέτρα είναι μέρος μιας τρίπτυχης στρατηγικής για τη μείωση των δαπανών, την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και την εφαρμογή ευρέων διαθρωτικών μεταρρυθμίσεων για τη βελτίωση της βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών και την αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας.
Tα ανακοινωθέντα σχέδια είναι μόνο ένα υποσύνολο αυτών που η κυβέρνηση σκοπεύει να εφαρμόσει σε περίπτωση επανεκλογής. Παρακαλώ βρείτε τον επισυναπτόμενο κατάλογο των σημαντικότερων μέτρων και μεταρρυθμίσεων που ανακοινώθηκαν από τον πρωθυπουργό».
Ολόκληρη η επιστολή Παπαθανασίου σε Αλμούνια
Η Έκθεση της ΤτΕ σε συνδυασμό με την αλληλογραφία Γιούνκερ- Παπαθανασίου και το σημείωμα του Eurogroup αποτελούν την «ψυχρή» περιγραφή της χρεοκοπίας της χώρας και καταλογίζουν, εμφανώς, ευθύνες που δεν τόλμησε να καταλογίσει καμιά Εξεταστική ή Προανακριτική Επιτροπή γιατί, πολύ απλά ποτέ δεν συστάθηκαν. Ούτε από τον τωρινό πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, παρά τα περί του αντιθέτου υποσχεθέντα, καθώς ήθελε να καλύψει τις ευθύνες της κυβέρνησης Καραμανλή για προφανείς πολιτικούς και εκλογικούς λόγους…
Το Γραφείο του υπουργού Παιδείας Κυριάκου Πιερρακάκη ανακοίνωσε ότι προχωρά σε δίωρη παράταση ψηφοφορίας (μέχρι…
Η Διδασκαλική Ομοσπονδία Ελλάδος (ΔΟΕ), λόγω της δυσλειτουργία της πλατφόρμα των ηλεκτρονικών εκλογών για τα…
Από το ξεκίνημα της διαδικασίας σήμερα για τις ηλεκτρονικές εκλογές στα υπηρεσιακά συμβούλια γινόμαστε δέκτες…
Με έντονες αναφορές στην αντιπολίτευση και στην κατάσταση στην οποία παρέλαβε τον Δήμο ο Δήμαρχος Παλλήνης, Χρήστος Αηδόνης τοποθετήθηκε…
Το νέο βιβλίο του Αλέξανδρου Τσαγκαρέλλη «Το χάδι της Κίρκης» θα παρουσιαστεί την Κυριακή 3/11…
Στις συναντήσεις στην Αθήνα με την Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου και τον Έλληνα…