Γι’ αυτό πάντα λέω και επιμένω πως πρέπει να τα περιμένουμε όλα! Όσα απίστευτα συμβαίνουν μέσα μας και απ’ έξω μας, μέσα στη χώρα και έξω απ’ αυτήν. Από την πιο μικρή έως την πιο μεγάλη είδηση, από την όποια λεπτομέρεια έως το μεγάλο μέγεθος ενός γεγονότος… Ομολογώ πως στην Μεγάλη Βρετανία έχω πάει δυο φορές (στο Λονδίνο), για πολύ σύντομο χρόνο, γεγονός που δεν μου επέτρεψε να κατέχω τη γλώσσα, τον χαρακτήρα και την αντίληψη για τη ζωή τού μέσου Βρετανού πολίτη. Αλλά, ας είναι καλά ο κινηματογράφος και τα μεταφρασμένα βιβλία Βρετανών συγγραφέων, τα οποία μας προσφέρουν μια κατά κάποιον τρόπο «επαφή» με το βρετανικό στοιχείο. Λοιπόν, αυτή η είδηση περί ίδρυσης υπουργείου για τη μοναξιά, με συντάραξε! Που σημαίνει πως εκεί, στην πρώην ισχυρή αποικιοκρατική αυτή χώρα, η οποία πάντα κατέχει και χρησιμοποιεί από παλιά, μια διπλωματία με τον «αέρα» κατακτητή, με την «καθώς πρέπει» σκληρότητα, εκεί λοιπόν, ο συννεφιασμένος γκρίζος ουρανός και το μόνιμα υγρό κλίμα, συμβάλλουν τα μέγιστα στο μεγάλο ποσοστό βαριάς κατάθλιψης και των ποικίλων συμπτωμάτων της, γύρω από τη μοναξιά, την απομόνωση, τα ψυχικά νοσήματα και κάθε άλλη ψυχική νόσο…
Δεν μου «κάθισε» καλά η ανακοίνωση από το Μεγάλο Βασίλειο, εκεί πάνω στον βορρά τού παγκόσμιου χάρτη που τιμούν τους θεσμούς τής Βασιλίσσης, των λόρδων, των υψηλών επισήμων και της πλουτοπαραγωγικής τάξης των ευγενών… Υπουργείο Μοναξιάς;;; πώς προέκυψε μια τέτοια κοινωνική εξέλιξη σ’ αυτή την χώρα τού Σαίξπηρ, τής Αγκάθα Κρίστι, του Καρόλου Ντίκενς, του Τζωρτζ Όργουελ, Γκράχαμ Γκριν, Τζέιν Όστεν, Τζωρτζ Έλιοτ, Μαίρη Αν Έβανς, Βιρτζίνια Γουλφ, κ.α. Με δείγματα καταπληκτικής θεατρικής και κινηματογραφικής κουλτούρας, με εξαίσιες μουσικές από το Μεσαίωνα, την Αναγέννηση, τα ροκ γκρουπ που αναστάτωσαν θετικά την μεταπολεμική Ευρώπη και Αμερική, απλώνοντας τη γοητεία τής παγκόσμιας δισκογραφικής βιομηχανίας τους σε όλο τον Πλανήτη…
Πώς λοξοδρόμησε μια τέτοια χώρα με αφάνταστο πλούτο, κραταιά στη διεθνή πολιτική σκακιέρα, πάντα με μεγαλεπήβολα κατακτητικά σχέδια, συνηθισμένη από πολύ παλιά στα συστήματα καταπίεσης και σκληρής επιβολής, προκειμένου να καταχραστεί τόπους και λαούς για να υφαρπάξει τις πλουτοπαραγωγικές τους πηγές; Ίσως είναι υπεραπλουστευμένη η σκέψη μου, αλλά η ιστορία των Εθνών κάτι τέτοιο υπαινίσσεται… Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο είχα ακούσει και διαβάσει πως, ένα από τα πιο προηγμένα κοινωφελή προγράμματα για παροχές υγείας και φροντίδας στον πολίτη, πραγματοποιείται στην Αγγλία. Τώρα, αυτές τις μέρες, η Κυβέρνηση της Μεγάλης Βρετανίας, εξήγγειλε τη σύσταση υπουργείου Μοναξιάς! Πώς καταλήξανε σε μια τέτοια αντίφαση; Έχω την εντύπωση πως κάποιο μεγάλο λάθος έχει γίνει σχετικά με την επικοινωνία εκεί στις βόρειες χώρες… Η ίδια η Βρεττανή πρωθυπουργός, ανέφερε πως εννέα εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από μοναξιά και τις επιπτώσεις της… Μια κοινωνία, ένα έθνος, με διαφορετική από την δική μας παράδοση στις οικογενειακές σχέσεις, οι οποίες από πολύ νωρίς ωθούν στην ανεξαρτητοποίηση των παιδιών, διαχωρίζοντας και απομακρύνοντας το κάθε μέλος της από εκείνο που ονομάζουμε «οικογενειακό ιστό». Μου δημιουργείται η εντύπωση πως εκεί επικεντρώνεται ένα μεγάλο μέρος τού προβλήματος της εγκατάλειψης γερόντων και της αυξητικής τάσης τού κοινωνικού περιθωρίου. Αναφέρομαι σε ένα στοιχείο, την οικογένεια και την ευρύτερη δομή της (φιλίες), το οποίο θα έλεγα πως «σώζει» την ελληνική κοινωνία. Σε εμάς, επικρατεί αυτός ο αναγκαίος ιστός, παρ’ όλες τις υπερβολές και-ενίοτε-τα οικογενειακά δράματα που απορρέουν από αυτόν… Η παραδοσιακή κοινωνική συμπεριφορά στη χώρα μας, έχει κρατήσει και διατηρήσει στην πλειονότητά της την αλληλοβοήθεια μεταξύ των μελών τής οικογένειας, της φιλίας, της αλληλοστήριξης.
Η πρωθυπουργός Τερέζα Μέη δήλωσε συγκεκριμένα: «Για υπερβολικά πολλούς ανθρώπους η μοναξιά είναι η θλιβερή πραγματικότητα του σύγχρονου βίου. Θέλω να αντιμετωπίσω αυτή την πρόκληση για την κοινωνία μας και όλοι μας να αναλάβουμε δράση για να αντιμετωπίσουμε τη μοναξιά που βιώνουν οι ηλικιωμένοι, όσοι τους φροντίζουν, όσοι έχουν χάσει αγαπημένα πρόσωπα – άνθρωποι που δεν έχουν κανέναν να μιλήσουν ή να μοιραστούν τις σκέψεις τους και τις εμπειρίες τους» Και παρακάτω πρόσθεσε: «εννέα εκατομμύρια κάτοικοι της Βρετανίας νιώθουν μόνοι συχνά ή συνεχώς». Ομολογώ πως αυτά και μόνο τα πρώτα στοιχεία, τα βρίσκω ανατριχιαστικά, φανερώνοντας ένα πλήρες δράμα που εξελίσσεται στην-κατά τ’ άλλα προηγμένη αυτή χώρα… Η σημαντική αυτή είδηση προσθέτει τα ακόλουθα: «Υπολογίζεται ότι σχεδόν οι μισοί από τους Βρετανούς άνω των 75 ετών ζουν μόνοι τους, δηλαδή πάνω από 2 εκατομμύρια άνθρωποι.» Αυτά και άλλα πολλά στοιχεία βρίσκει κανείς εάν ψάξει να μάθει, γι’ αυτή την πληγή που καλό θα ήταν να μην την υποτιμήσουμε, ούτε να επαναπαυόμαστε, θεωρώντας πως αφορά αποκλειστικά «άλλους» και όχι εμάς… Παρατηρούμε πως σε αυτές τις καπιταλιστικές χώρες με διαφορετικά ήθη, συνήθειες και παραδόσεις, συμβαίνει να αντιμετωπίζουν οξυμένα κοινωνικά προβλήματα, τα οποία, μετά από ένα μικρό ή μεγάλο διάστημα χρόνου, τα… εξαγάγουν και αυτά εμφανίζονται και στις νότιες ευρωπαϊκές χώρες. Η Ελλάδα είναι μια απ’ αυτές, ιδιαίτερα όταν αυτές οι χώρες (οι νότιες) δεν σκύβουν ιδιαίτερα πάνω σε τέτοια σπουδαία κοινωνικά ζητήματα, ούτε μεριμνούν για τους γέροντες, αφήνοντας την Εκπαίδευση σε στείρο μαθησιακό τρόπο, δίχως να την συνδέει με τις κοινωνικές και πολιτιστικές ανάγκες. Η Βρετανίδα πρωθυπουργός επίσης θεωρεί πως το φαινόμενο της μοναξιάς είναι «αναπόφευκτο» και αυτό με κάνει να σκέφτομαι πως ίσως, η εξέλιξη του καπιταλισμού, με τον τρόπο που πραγματοποιείται στη Δύση, πιέζει τις μάζες να ζουν σε ένα περιβάλλον ακατάλληλο από πολλές απόψεις, έως και κάτω από απάνθρωπες συνθήκες ζωής. Θεωρώ πως η συμβολή των κυβερνήσεων, καθώς και των ειδικών πάνω στο ζήτημα της μοναξιάς, της μελαγχολίας και των επιπτώσεών της, θα μπορούσε να συμβάλει στο να μην είναι «αναπόφευκτο» στάδιο.
Μελαγχολία, κατάθλιψη, αρρώστιες, ποικίλα ψυχικά νοσήματα, προσθέστε και όσα άλλα θέλετε, φτιάχνουν έναν απροσπέλαστο τοίχο που δύσκολα μπορείς να βρεις το… αντίδοτο, για να ισορροπήσεις τις ταραγμένες ψυχές. Το θέμα βρίσκεται στο πριν. Δηλαδή, να αποφύγεις να εξωθήσεις τους ανθρώπους σε ένα τέτοιο σημείο που να μην μπορούν να επιστρέψουν στην ισορροπία. Το θέμα λοιπόν είναι εξαιρετικά σύνθετο και πολύπλοκο και αφορά πολλούς παράγοντες, οι οποίοι συμβάλλουν ώστε να φτάσει η Μεγάλη Βρετανία στην ανάγκη δημιουργίας ειδικού υπουργείου, για να… σπεύσει προς… διάσωση. Κάτι σαν την άμεση κινητοποίηση της πυροσβεστικής στην περίπτωση πυρκαγιάς…
Με λίγα λόγια, τώρα που, για πρώτη φορά, θα δοκιμαστεί το Υπουργείο Μοναξιάς, θα παρατηρούμε την εξέλιξη και τις… θεραπευτικές μεθόδους που θα χρησιμοποιηθούν για την καταπολέμηση της μοναξιάς των μοναχικών ή εγκαταλειμμένων γερόντων, αρρώστων και πάσης φύσεως χτυπημένων από τη δύσκολη καθημερινή πραγματικότητα. Ίσως η βρετανική εμπειρία, μας χρειαστεί στο μέλλον…
*Ο Νότης Μαυρουδής είναι κιθαριστής – συνθέτης
