Νότης Μαυρουδής: Η «δεύτερη ευκαιρία» τού Κλάπτον

Ο Έρικ Κλάπτον μεγαλώνει παράλληλα με όλο τον υπόλοιπο κόσμο…
Αυτό είναι νομοτέλεια. Όποιος μεγαλώνει, δεν μεγαλώνει μόνος του, περνάει ο χρόνος γι’ αυτόν, όπως και για τον υπόλοιπο κόσμο, τα δένδρα, τα λουλούδια, τους ανθρώπους, τα μικρά παιδιά που μεγαλώνουν.
Μεγαλώνουμε κι εμείς μαζί με τον Άγγλο κιθαρίστα, συνθέτη και τραγουδιστή της ροκ και της μπλουζ, Κλάπτον. Και αναφέρομαι σ’ αυτόν επειδή είναι ένας κιθαριστής που ξεχώρισε από πολύ νωρίς και έφτιαξε το δικό του άστρο στο παγκόσμιο στερέωμα.
Είμαι συνομήλικός του και αυτό που ξέρω είναι πως αγαπάμε το ίδιο όργανο, αλλά, για να είμαι πιο συγκεκριμένος, εκείνος θεωρείται ως ένας από τους σημαντικότερους κιθαριστές στον κόσμο, σε ένα διαρκώς εξελισσόμενο όργανο, όπως η ηλεκτρική κιθάρα. Καμία σχέση με το «άλλο όργανο», όπως είναι η κλασική κιθάρα, η οποία μπορεί να περικλείσει μέσα στο ρεπερτόριό της πολυφωνικές συνθέσεις και περισσότερη κλασική παιδεία-κουλτούρα. Η Κλασική και η Ηλεκτρική κιθάρα είναι δυο διαφορετικά όργανα. Απλά έχουν και οι δυο κατά βάση έξη χορδές και ταστιέρα (και αυτές από διαφορετικό υλικό) και παίζουν ένα εντελώς διαφορετικό ρεπερτόριο, με διαφορετικό πνεύμα.
Τι κοινό λοιπόν έχω με τον Έρικ Κλάπτον; Την ηλικία, τη μουσική και τις πιθανότητες φθοράς τού σώματος. Το τελευταίο, σημαντικό κοινό σημείο, το οποίο πολλές φορές καθορίζει τη συνέχεια και την εξέλιξη του κιθαριστή. Του κάθε μουσικού του οποίου τα δάκτυλα είναι η βάση έκφρασης και υλοποίησης των σκέψεων και των ενεργειών που θα καταλήξουν στη Δημιουργία.
Η ενηλικίωση, ακόμα και το γήρας, δεν ισοδυναμεί αναγκαστικά με τη φθορά των δακτύλων. Η πολύχρονη άσκηση εξάλλου, διατηρεί την τεχνική και την ετοιμότητα των δακτύλων. Πολλοί υπερήλικοι σολίστες, συνεχίζουν να στέκονται άξιοι στυλοβάτες τού μουσικού είδους στο οποίο αφιέρωσαν τη ζωή τους.
Ο Κλάπτον όμως δήλωσε πως χάνει προοδευτικά την ακοή του! Ένας μουσικός που δυσκολεύεται με την ακοή, χάνει έναν σημαντικότατο παράγοντα αρτιμέλειας. Ουδείς στον κόσμο μπορεί να παίζει ένα όργανο χωρίς να ακούει αυτό που παράγουν τα δάκτυλα ή η φωνή. Το παράδειγμα του Μπεετόβεν είναι ίσως μοναδικό. Από την ηλικία των 26 χρόνων του, άρχισε σταδιακά να χάνει την ακοή του, αυτός ο θεμελιωτής του Κλασικισμού- Ρομαντισμού. Η δράση του Γερμανού συνθέτη κατά την περίοδο που δημιουργούσε με χαμένη την ακοή του, διήρκησε τριάντα ολόκληρα χρόνια και οι συνθέσεις εκείνης της περιόδου έγιναν παγκόσμιο σημείο αναφοράς και απορίας, γεγονός που απασχολεί συνεχώς την ανθρωπότητα… Αλήθεια, ένας ζωγράφος, πώς μπορεί να ζωγραφίσει όταν έχει χάσει το φως του;.
Ο Κλάπτον προκάλεσε ο ίδιος την απώλεια ακοής του, όπως και πολλοί άλλοι ροκ μουσικοί λόγω των πολύ υψηλών ντεσιμπέλ που βομβάρδισαν τα αφτιά τους! Αναφέρθηκε δε στους πόνους του και στη φάση που διέρχεται με το σώμα του, που το αισθάνεται να καταπέφτει: «Ξεκίνησε με πόνο χαμηλά στη μέση και εξελίχθηκε σε αυτό που ονομάζουν περιφερική νευροπάθεια. Είναι αυτό που αισθάνεσαι σαν να σου κάνουν ηλεκτρικά σοκ που κατεβαίνουν μέχρι το πόδι σου», δήλωσε ο θρύλος της κιθάρας. «Επίσης, έπρεπε να μάθω πώς να αντιμετωπίζω και κάποια ακόμα πράγματα που προκλήθηκαν λόγω ηλικίας…»
Δεν σταμάτησε εκεί. Συνέχισε να κάνει κάτι σαν. απολογισμό της ζωής του προσθέτοντας: «Καθότι αναρρώνω από αλκοολισμό και εθισμό σε ουσίες, το θεωρώ φοβερό πράγμα που είμαι ακόμα ζωντανός. Κανονικά, θα έπρεπε να τα είχα τινάξει καιρό τώρα. Για κάποιο λόγο, με έσωσαν από τα σαγόνια της κόλασης και μου έδωσαν δ ε ύ τ ε ρ η ευκαιρία».
Ψάχνει την «δεύτερη ευκαιρία» λοιπόν ο Έρικ Κλάπτον, στα 72 του! Θα μου πεις, ποτέ δεν είναι αργά, για οποιονδήποτε. Αυτό το δόγμα ενεργοποιεί τον καθέναν που θέλει να παλέψει τη ζωή, ακόμα και σε εκείνους οι οποίοι έχουν ήδη δώσει τα διαπιστευτήριά τους, όπως ο Κλάπτον, με την τεράστια δισκογραφία, συναυλίες σε όλο τον κόσμο, τιμητικές διακρίσεις, οικονομικά κέρδη, παγκόσμια αναγνώριση. Υπήρξε ανανεωτής της φόρμας της τζαζ που έγινε σημείο αναφοράς στον όμορο μουσικό κόσμο. Εδώ τώρα, ο Άγγλος κιθαριστής, μέσα στο άμεσο σκοτεινό του μέλλον, λόγω της σταδιακής απώλειας της ακοής του, δηλώνει πως: «Όσο με παν τα δάκτυλά μου.» «Όσο η ακοή μου, μου επιτρέψει, εγώ θα συνεχίσω…»
Εάν αυτό δεν λέγεται τσαγανό, πώς θα το ονομάσουμε;
Μου θυμίζει κιθαριστές της τζαζ ή του μπλουζ που παίζουν παρ’ όλο τους σοβαρούς τραυματισμούς που είχαν υποστεί στα δάχτυλα. Το παράδειγμα του Ρομά κιθαρίστα Τζάνγκο Ράινχαρντ είναι χαρακτηριστικό:
Στα 18 του χρόνια, μετά από πυρκαγιά στο τροχόσπιτο όπου έμενε, υπέστη εγκαύματα και στα χέρια του, με αποτέλεσμα να αχρηστευθούν ο παράμεσος και το μικρό δάκτυλο του αριστερού χεριού. Προσάρμοσε λοιπόν το παίξιμό του με τα εναπομείναντα δυο δάχτυλα (!!!), αυτός ο καταπληκτικός δεξιοτέχνης μουσικός τζαζ Τσιγγάνος, ο οποίος έγινε υπόδειγμα κιθαριστή για την τεχνική και το πρωτότυπο στυλ του και θεωρείται ο «βασιλιάς» τού σουίνγκ.
Υπάρχουν πλήθος από τέτοια παραδείγματα που δείχνουν πως το πέρασμα του χρόνου και τα σημάδια που αφήνει, έχουν ως… αντίπαλο το πείσμα και την επιμονή τού καθενός. Έζησα την καταπληκτική εμπειρία να περάσω αρκετές ώρες σε εργαστήριο ζωγραφικής φωκομελικών ανθρώπων και με δέος τους έβλεπα να ζωγραφίζουν με τα πόδια ή με το στόμα!!!
Το παράδειγμα του συνομήλικού μου Κλάπτον με συγκινεί και με οδηγεί σε μια ενσυναίσθηση που με προτρέπει να μπω σε σκέψεις προσωπικές.. Η «δεύτερη ευκαιρία» (και η τρίτη και η τέταρτη θα προσέθετα εγώ) είναι αναγκαία για όποιον-όποιαν έχει στοχοπροσήλωση και ανάγκη, ψυχή τε και σώματι, να προσπεράσει τα εμπόδια και τις φθορές που φέρνει ο χρόνος. Τότε εμφανίζονται τα. υπερφυσικά ένστικτα και παλεύουν με τις αναπόφευκτες φθορές τού χρόνου.
Τότε, το εγώ ίσως να γίνεται η καταλυτική δύναμη που θα νικήσει το θεριό.

*Ο Νότης Μαυρουδής είναι κιθαριστής – συνθέτης

Δείτε τα προηγούμενα άρθρα του Νότη Μαυρουδή